Yeni bor tesisleri açılıyor

Kırka'daki ''4. Boraks Pentahidrat'' ile aynı proje kapsamında yeralan ''kırma-çözme'' tesisinin temel atma töreni yarın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın katılımı ile gerçekleştirilecek.

Aynı günkü program çerçevesinde Değirmenözü paketleme tesisi ve ambar binası, kalsine tinkal tesisi ile susuz boraks üretim tesislerinin de açılışları yapılacak.
 

2010 yılında hizmete alınacak

4. Boraks Pentahidrat Tesisleri 2010 yılı Eylül ayında üretim başlayacak. 112,4 milyon TL'ye malolacak tesislerde ilk etapta 186 kişi istihdam edilecek.

Kırka'da 600 bin ton/yıl olan toplam boraks pentahidrat (etibor-48) rafen ürün kapasitesinin artırılarak müşteri talebinin karşılanması amacıyla kurulması planlanan tesislerde yıllık brüt 8 milyon dolar hasılat elde edilecek.

Kırka'daki tek kademede penta üretim tesisi proje kapsamında yeralan kırma-stokama-ünitelerinin yenilenerek kapasitelerinin artırılması ve enerji alt yapısının yenilenmesine yönelik yatırım ise 2010 yılı Haziran ayında tamamlanacak. 99 kişinin istihdam edileceği bu tesisler için 61,7 milyon dolar yatırım yapılacak.
 

"Kırka; dünyanın en büyük rezervlerinden biri"

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet gösteren Kırka tesisleri, Eskişehir'in 70 kilometre güneyinde yer alıyor.

Genel müdürlüğün internet sitesinde yer alan bilgilere göre, dünyanın en büyük rezervlerinden biri olan Kırka–Sarıkaya boraks yatağı, 1950-1960 yılları arasında vatandaşlar tarafından yapılan ruhsatlı aramalar sonucu bulundu.

1962 yılında tüm ruhsatlar Türkiye'deki boraks yataklarına sahip olan İngiliz Boraks Consolidated şirketinin eline geçti. Kırka boraks yataklarını ele geçiren ''Türk Borax'' adı altındaki İngiliz Şirketinin saha devir işlemlerinde kanuni noksanlıklarının bulunmasından dolayı ruhsatları iptal edildi. İmtiyazları düşen boraks yataklarından üç tanesinden işletme imtiyazı 1968 itibaren çeşitli tarihlerde Etibank'a geçti.

1968 yılında MTA tarafından yapılan arama sondajlarından ''Kırka sodyum tuzu'' cevherinin, Kaliforniya'da bulunan ''tinkal–razorit–kernit'' cevherinin benzeri olduğu tespit edildi. Bu zengin yatakları işletmek üzere, gerekli proje çalışmalarına 1969 yılında, tesislerin kurulmasına da 1970 yılında başlandı. Şantiye teşkilatıyla başlayan kuruluş 1972 yılında konsantratörün temelinin atılmasıyla tesis statüsüne kavuştu.

Konsantratörün devreye alınmasıyla da 1975 yılında işletme statüsünde faaliyet göstermeye başladı. Montajına 1978 yılında başlanılan Bor Türevleri tesisi de 1984 yılında işletmeye alındı.

Son dönemdeki yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında Kırka tesislerinde susuz boraks üretimine de geçen yıl başlandı.

Kırka tesislerinde halihazırda, tinkal, boraks pentahidrat ve susuz boraks üretiliyor.

Borda 2012 ihracat hedefi 1 milyar dolar

Dünyadaki toplam bor rezervinin yüzde 72'si Türkiye'de bulunuyor. Bu yüzden bor kimyasalları, Türkiye'nin maden ihracatında önemli bir yer tutuyor.

Türkiye, bor kimyasallarından 2008 yılında 520 milyon dolar kazandı. Dünya genelinde yaşanan krize rağmen bor ihracatını artıran Türkiye, 2009 yılında 650 milyon dolar, 2012 yılında ise 1 milyar dolarlık ihracat hedefliyor.