Yabancıyla evliliklerde soyadı kullanımı

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, bir kadının, Türkiye vatandaşı olmayan kocasının soyadı yerine başka bir soyadı almasına izin veren yerel mahkeme kararını bozdu.

Zeynep Al Ademi adlı bir kadın, Suriye uyruklu bir kişiyle evlenmesi üzerine Vatandaşlık Kanunu'nun 25. maddesi uyarınca 1969 yılında Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Vatandaşlık Kanunu'nun 8. maddesi gereğince 1991 yılında yeniden Türk vatandaşlığına alınan kadının, soyadı ''Al Ademi'' olarak yazıldı.

Soyadının ''yanlış yazıldığını'' iddia eden Zeynep Al Ademi, Kilis Nüfus Müdürlüğü aleyhine, Kilis Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açarak, soyadının ''Bağcı'' olarak düzeltilmesini istedi. Mahkeme, davayı kabul ederek, kadının soyadının ''Bağcı'' olarak düzeltilmesine karar verdi. Yerel mahkemenin kararı üzerine Adalet Bakanlığı, hükmün kanun yararına bozulmasını isteyerek, kararı temyiz etti.

Temyiz incelemesini yapan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun ''Evlilik ve Genel Hükümler'' başlıklı 13. maddesinin 3. fıkrasında ''Evliliğin genel hükümleri, eşlerin müşterek milli hukukuna tabidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları halinde müşterek mutat mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır'' hükmünün yer aldığını belirterek, öncelikle evlenmenin genel hükümlerine göre uygulanacak hukukun belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerektiğine işaret etti.

Daire, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 187. maddesinde yer alan ''Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir'' hükmü uyarınca, ''evlenen kadının, kocasının soyadını'' alacağına karar verdi.

Yerel mahkemenin bu hüküm göz önünde bulundurmadığını vurgulayan Daire, ''evli kadının kocasının soyadını taşımaması sonucu doğuracak şekilde karar verilmesini usul ve yasaya aykırı'' bularak, kararı oy birliğiyle bozdu.