Yabancıların Türkiye'de taşınmaz alabilmesi...

Tasarıya göre, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, Dışişleri Bakanlığı'nın görüşüyle Bakanlar Kurulun tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu kişiler, Türkiye'de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilecek. Tasarının ilk halinde, yabancıların hangi ülkeden olduğunu Bakanlar Kurulu yerine Çevre ve Şehircilik ile Maliye Bakanlıkları belirliyordu.

Yabancı kişilerin edinebilecekleri taşınmazlar ve sınırlı ayni hakların toplam yüzölçümü 30 hektarı geçemeyecek. Çevre ve Şehircilik ile Maliye Bakanlıkları yerine Bakanlar Kurulu bu miktarı iki katına çıkarabilecek.

Bakanlar Kurulu, yabancıların taşınmaz ve ayin hak edinebilecekleri yerleri; il, ilçe, uygulama imar planı, mevzii imar planı, koordinatları belirlenmiş alanlar veya bunların belirli oranları olarak belirleyebilecek.

Yabancı ülkelerdeki ticaret şirketleri, ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde taşınmaz ve sınırlı ayni hak elde edebilecek. Yabancılar ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketleri dışındakiler, Türkiye'de taşınmaz edinemeyecek ve lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemeyecek.

Askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ait harita ve koordinat değerleri, kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde Milli Savunma Bakanlığı'nca; özel güvenlik bölgeleri ise İçişleri Bakanlığı'nca aynı sürede Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu bakanlığa verilecek. Tasarının ilk halinde bir yıllık süre 6 ay olarak düzenlenmişti.
 

Projeyi 2 yıl içinde sunmak zorunda

Üzerinde yapı olmayan taşınmaz satın alan yabancı uyruklu kişi, satın aldığı taşınmazda geliştireceği projeyi 2 yıl içerisinde ilgili bakanlığın onayına sunacak. Bakanlık, onaylanan projeyi taşınmazın bulunduğu tapu müdürlüğüne gönderecek ve projenin süresi içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini takip edecek.

Bakanlar Kurulu, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, yabancı uyruklu kişiler ile kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketlerinin taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinimini, ülke, yer, zaman ve miktar bakımından kısmen veya tamamen durdurabilecek, sınırlandırabilecek ve yasaklayabilecek.

Yabancı uyruklu gerçek kişiler, tüzel kişiler ve uluslararası kuruluşların yüzde 50 veya daha fazla oranda hissesine sahip oldukları Türkiye'de kurulu şirketler, ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinebilecek ve kullanabilecek.
 

Askeri bölgeler için izin şartı

Yabancı şirketlerin, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla; askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde taşınmaz mülkiyeti edinimleri Genelkurmay Başkanlığı'nın ya da yetkilendireceği komutanlıkların, özel güvenlik bölgelerindeki taşınmaz mülkiyeti edinimleri ise taşınmazın bulunduğu yerdeki valiliğin iznine tabi olacak.

Bankaların, kredi olarak sayılan işlemler nedeniyle veya alacaklarını tahsili amacıyla iktisap ettikleri mülkiyet edinimlerinde, özel kanunlarına göre belli sürede elden çıkarma zorunluluğunun devam etmesi kaydıyla bu düzenleme kapsamındaki hükümler uygulanmayacak.

Kayıt sahibinin 20 yıl önce gaipliğine hüküm verilmiş ya da tapu sicilinden malikin kim olduğu anlaşılamamış ise çekişmesiz ve aralıksız 20 yıl müddetle ve malik sıfatıyla zilyet bulunan kimse adına tespit olunacak.

Tapu müdürlüğü görevlilerine ''mirasçılık belgesi'' düzenlenme imkanı tanıyan madde ise alt komisyonda tasarıdan çıkarıldı. Yabancı uyruklu kişilerin taşınmaz edinmesi, tasarının yasalaşıp yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
 

''Karşılıklılık şartı kaldırılıyor''

Alt komisyonun CHP'li üyeleri Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk ile Uşak Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz, tasarıya muhalefet şerhi koydu.

Muhalefet yazısında, tasarıyla, yabancıların taşınmaz edinimindeki ''karşılıklılık'' ile ''işyeri ve mesken olarak kullanmak'' şartlarının kaldırıldığı belirtildi.

Yabancıların edinebilecekleri taşınmazların toplamının yüzölçümünün 2,5 hektardan 30 hektara çıkarıldığı, 60 hektara kadar artırılması yetkisinin de Bakanlar Kuruluna verildiği ifade edilen yazıda, ''Bu tasarının amacının, ulus devletimizin sınırları içinde, her yerin ölçüsüz ve önkoşulsuz olarak, Bakanlar Kurulu kararıyla karşılıklılık bile aranmadan, tarım alanları da dahil olmak üzere yabancıya toprak satılabilmesinin önünü açmak olduğu anlaşılmaktadır. Tasarı Anayasaya aykırıdır'' denildi.