Vitrindekiler... (05.03.2021)
Cumhuriyet Kitap Dergi'den, çeşitli alanlardan yayımlanmış kitaplara ilişkin yetkin bir seçki...
Cumhuriyet Kitap EkiMustafa Kemal Atatürk ve Yunus Nadi / Mehmet Emin Elmacı / Cumhuriyet Kitapları / 192 s.
Yunus Nadi; 1910 yılından itibaren İttihat Terakki Cemiyeti üyesi olarak tanıştığı ve sonrasında da sürekli görüştüğü Mustafa Kemal’in adını, 1911 yılında ilk kez köşe yazısında geçiren ve 1911’den itibaren Selanik günleri, Trablusgarp, Çanakkale ve Filistin başarıları sonrasında Mustafa Kemal’e fotoğraflarıyla birlikte yer veren kişiydi. İlhan Selçuk’un 1989’daki bir yazısında Yunus Nadi ile ilgili söylediği, “Yunus Nadi’yi bütün boyutlarıyla genç kuşaklara tanıtan yeterli bir yapıt yoktur. Oysa bu devletin kurucuları arasında, kimliğiyle, yazılarıyla, gazeteciliğiyle yer almış, savaşın ateşli günlerinde ve devrimlerin gerçekleşmesinde ön safta hizmet görmüş Yunus Nadi’yi genç kuşakların tanıması gerekiyor.” cümleleri; Atatürk’ün tanınmasında önemli katkıları olan ve O’na her zaman inanan Yunus Nadi’nin, genç nesillere tanıtılması gerektiğini göstermektedir. Mehmet Emin Elmacı da kitabında tam da bunu yapıyor ve Atatürk ve onun üzerinden Yunus Nadi’yi anlatıyor.
Monarşiden Cumhuriyet’e Modernleşme - Fransız Cumhuriyetçiliğinin Osmanlı-Türk Modernleşmesine Etkileri / Başak Bıçak / Libra Kitap / 331 s.
Başak Bıçak’ın, Fransız Devriminin Jön Türkler ve Kemalist Cumhuriyet üzerindeki etkileri üzerine yoğunlaşan ve İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nde tamamlanan yüksek lisans tezinden kitaplaştırılmış karşılaştırmalı tarih incelemesi üç bölümden oluşuyor. Birinci bölüm, Fransız Devrimi’nin arka planı; ikinci bölüm Fransa’da Üçüncü Cumhuriyet Dönemi; üçüncü bölüm ise Türk Modernleşmesinde Fransız Etkisi ismini taşıyor.
Gladyo: Operasyon Türkiye / Ceyhun Bozkurt / Kopernik Kitap / 224 s.
Gazeteci Ceyhun Bozkurt kitabında, Gladyo’nun Türkiye’nin siyasal ve toplumsal yaşamındaki yerini inceliyor. Kitap, İtalya’daki Gladyo gerçeğinden, Gladyo’nun NATO ile ilişkisinden başka Türkiye’de karıştığı olaylara odaklanıyor. 6-7 Eylül Olayları, 12 Eylül Darbesi, Maraş Katliamı, Eşref Bitis ve Gezi Olayları merceğe alınıyor. İnceleme de geniş bir kaynakça da yer alıyor..
Taş ve Gölge / Burhan Sönmez / İletişim Yay. / 328 s.
Avdo, hünerli bir mezartaşı ustası. Belki de ölümden daha büyük bir gerçek olmadığı düşüncesiyle, ölümün bağrında konaklıyor. Günü geldiğinde, en uzun ve karanlık gecede, erguvan ağacının altındaki mezarda onu bekleyen kadının yanına uzanacak... Burhan Sönmez, varoluşa ve gerçeğe ilişkin bilinmezlere, asırlardır yanıt aranan sorulara, atmosferiyle büyüleyen, kurgusuyla merak uyandıran güçlü bir anlatı içinde yer veriyor. Evren ve insana, yaşam ve ölüme farklı bir gözle baktırıyor.
Sevda / Aysel Gürel / Tekin Yay. / 112 s.
“Seni kaybettim kendimi buldum / Daha yorgun ama daha yoğun / İçimde cevabı her sorumun / Aşk idim ben artık sevda oldum.” Kitaptan... Sevda, Aysel Gürel’in, Ne Kavgam Bitti Ne Sevdam’dan sonra yayımlanan ikinci kitabı. bütün kadınları duyarak, onların acısını hissederek, toplumun her katmanından kadının sesini şiire taşıyan, Ne Kavgam Bitti Ne Sevdam’da okuduğumuz gözü kara, isyankâr, diri Aysel Gürel’in bu kitabında derlenen şiirleri ise kendine doğru keşfe çıkmış, sakinleşmiş bir ses veriyor. Aşkı için sefere çıkan değil aşkla işgali ayıran, arzuyu demlendirip sevdaya eren bir kabul var bu kertede.
Parsel Parsel / Murat Ağırel / Kırmızı Kedi Yay. / 272 s.
Melih Gökçek başbakan olabilmek için neler yaptı? AKP kurulmadan önce ABD ziyaretinde neler yaşandı? 30 yıl boyunca nasıl “örgüt” gibi hareket etti? A Takımında kimler vardı? Fenerbahçe’ye neden başkan olmak istedi? Genelev patronları Ankara’da neler yaptı? Gözaltına alındığında kim kurtardı? Trafik kavgasında neden silah kullanıldı? Turgut Özal kime ve neden “dangalak” dedi? İlk “parsel parsel” satış ne zaman gerçekleşti? ANKAPARK ihalesinin ucu hangi mafya liderine uzandı? Osman Gökçek ölen çete lideriyle ne konuştu? Zekeriya Öz’ü Dubai’de ağırlayan kişinin Melih Gökçek ile ne ilişkisi vardı? FETÖ firarisini kim, nasıl korudu? 17-25 Aralık’tan sonra FETÖ’ye imar rantı sağlandı mı? 15 Temmuz’dan sonra FETÖ’cü isme parsel verildi mi? Murat Ağırel, kitabında bunun gibi pek çok soruya yanıt getiriyor.
Osmanlı Modernleşmesi ve Midhat Paşa / Bekir Koç / Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / 384 s.
En başarılı Osmanlı valilerinden kabul edilen Midhat Paşa; Tuna Valiliği yaptığı yıllarda (1864-1868), dönemin taşra sorunlarına çözüm bulmak amacıyla ilan edilen Vilayet Nizamnamesi’ni başarıyla uygulamış ve yaygınlaşmasına da öncülük etmiştir. Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanmasını zorunlu kılan sosyopolitik ve ekonomik gelişmelere yer verilen kitapta; katılımcı yerel yönetim, kanun hâkimiyetinin sağlanması, denetimin kurumsallaşması gibi devlet yurttaş ilişkilerinin daha çağdaş nitelikler kazanması yolunda yaşama geçirilen uygulamalar ele alınıyor. Taşra belediyeleri, nizamiye mahkemeleri, çocuk esirgeme kurumları, kız ve erkek meslek okulları, hapishane atölyeleri, kasaba buğday pazarları, siyasi polislik, tahsildarlık ve taşra basını gibi birçok kurum ve uygulamanın günümüze ulaşmasında Midhat Paşa’nın katkıları ortaya konuluyor.
Gölgedeki Sırlar / Rana Erol / Bilgi Yay. / 420 s.
Öldürdüğünü düşündüğü genç kızın hayalini kendine yakın arkadaş edinen Sirap, sırlarla dolu olduğunu keşfettiği yaşamına tutunmaya çabalar. Özlemle beklediği ilk bebeğinin doğumuna iki hafta kalmıştır. İnsanların karanlık yüzünü ısrarla görmezden gelen Sirap, sırlar açığa çıktıkça yumduğu gözlerini aralamak zorunda kalır. Gölgedeki Sırlar, 1800’lerin sonuna doğru Anadolu’da cinayetler, ihanetler, saldırılar arasında sıkışan cesur insanların sevgiye ve dostluğa tutkusunu, düşmanlaştırılmaya çalışılan farklı kültürlerden insanların güçlü bağlarını tarihsel olaylara dayandırarak aktarıyor.
Ayna ve Işık - Thomas Cromwell Üçlemesi 3 / Hilary Mantel / Çev.: Elif Nihan Akbaş / Alfa Yay. / 814 s.
Mayıs 1536, İngiltere. Anne Boleyn kiralık bir Fransız cellat tarafından kafası kesilerek öldürülür. Ondan kalanlar anılara gömülürken, Thomas Cromwell zafer kazananlarla yemek masasına oturur. Putneyli bir demircinin oğlu kanlı baharı ardında bırakarak güç ve zenginlik tırmanışına devam eder. Efendisi 8. Henry ise üçüncü kraliçesi Jane Seymour’la kısa ama mutlu bir evlilik sürdürür. Hilary Mantel, Kurtlar Hanedanı ve Ölüleri Getirin’le başladığı; güç, sadakat, dostluk, din, sınıf konularının iç yüzünü ortaya koyduğu üçlemesini Ayna ve Işık’la sonlandırıyor.
Fransız Devrimi'nde Siyasal Düşünceler ve Mücadeleler (1789-1794) - 1. Cilt: Özgürlüğün İcadı / Mehmet Ali Ağaoğulları / Dipnot Yay. / 344 s.
Ağaoğulları, üç ciltlik çalışmasının bu ilk kitabında; Fransız Devrim’inin öne çıkan, tartışılan halk-ulus egemenliği, insan hakları, düşünce özgürlüğü, kadınların durumu, kölecilik, dinsel yapı, cumhuriyet, savaş gibi temaları ve bu süre içinde yaşanan feodalizme son verilmesi, XVI. Louis’nin kaçışı ve yakalanması, krallığın düşüşü, Jakoben iktidarın yapılanması, bu iktidara karşı çeşitli muhalefet hareketlerinin biçimlenmesi, Devrimci Yönetim ile terörün uygulanması gibi olayları ve gelişmeleri, sınıfsal ilişkileri göz ardı etmeden inceliyor. Serinin diğer kitapları; Cumhuriyetin Sarsıntıları ile Jakobenlerin İktidarı isimlerini taşıyor.
Murat Nehri Bulanık / Rasim Meral / The Roman / 112 s.
Kitapta, mecburi hizmet için yolu Doğu’ya düşen bir hekimin hikâyesi, 1980’lerin ortasında Muş’un bir köyüne giden Doktor Rutkay’ın, kırıcı soğuğun ardına saklanmış kan davalarının ve cehaletin gölgesindeki yaşamı konu ediliyor. Kan davasıyla büyüyen toplumun ellerindeki kana inat yaşatmanın ne anlama geldiğini ortaya koyuyor. Rasim Meral, okulu bitirip iş yaşamına atılan Rutkay gibi, doktorların, hemşirelerin ve diğer sağlık çalışanlarının geçtiği zorlu yolları gerçekçi bir dille aktarıyor.
Bırakma Dersleri / Süreyya Aylin Antmen / Ve Yayınevi / 88 s.
Şiiri felsefeyle ve farklı sanat disiplinleriyle ilişkisi içerisinde ele alan, şiir üzerine düşünüp yazarak da şiire yaklaşma çabasını sürdüren Süreyya Aylin Antmen, Bırakma Dersleri’nde kalıplaşmış anlamları şiir dilinin imkânları ile sorguluyor. Anlatılamaz olana da eşit mesafeden yaklaşarak, bağıntılar, yıkım ve bir başka kendilik gibi düşünsel duraklar üzerinden ‘bedenin düşüncesi’ne ve zihnin yaşamına odaklanıyor.
Rönesans’tan Romantizme Gizli Tarih ve Tarihsel Bilinç / Peter Burke / Çev: Çağla Çakın / Islık Yay. / 328 s.
İncelemesinde “gizli tarih” kavramının köklerinin 17’inci yüzyılda bulunabileceğini imleyen kültür tarihçisi Peter Burke, kavram hakkında ayrıntılı ve eğlenceli bilgiler sunuyor. On üç özgün makaleden oluşan incelemesi; historiyografi, Rönesans ve entelektüel tarihe dokunan, bilinçle bir araya getirilmiş bir toplam. Günümüzde bilerek görmezden gelinen kimi tarih yazıcılığı metotları, Rönesans’ı görünür kılan sosyoloji, antropoloji ve coğrafya, yazılı ve sözlü kültürle iç içe sözlü şiir geleneği, yeni metin okuma yöntemleri ve entelektüel tarih yapıtta bulabileceğiniz başlıklardan bazıları.