Tuz Gölü ve gölün son tuzcusu

 

Kayseri'ye 50 kilometre uzaklıktaki Palas Ovası'ndaki Tuzla Gölü ve çevresi Türkiye'nin önemli sulak alanları arasında yer aldığı ve çeşitli ekosistemleri bir arada bulundurduğu için 2006 yılında 1. Derece Doğal Sit alanı ilan edildi.

Gölden elde edilen tuz, yöre halkının bir zamanlar önemli geçim kaynakları arasında yer alırken, çıkarmasının zorluğu ve yeni neslin büyük kentlerde çalışmayı tercih etmesiyle eski önemini yitirdi.

Bugün 35 kilometrekare genişliğindeki gölden tuz çıkarmaya devam eden tek kişi 54 yaşındaki Seyfi Turan.

Tuzla Gölü'nün son tuzcusu, Palas Mahallesi'nden at arabasıyla yaklaşık 5 kilometrelik yolculuğun ardından göle ulaşıyor.

Turan, gölün çevresindeki çamura batmamak için 'helik' adını verdiği tahta ayakkabıları giyerek tuz çıkaracağı alana yürüyor.

Gölden kürekle kazıyarak çıkardığı tuzu plastik tekneye dolduran Turan, ardından iple asılarak çektiği tuz dolu tekneyi at arabasına kadar götürüyor ve yükledikten sonra satmak için yola koyuluyor.

50 kilogram tuzu 12-15 liradan satılıyor

Turan, çocukluğundan bu yana gölden tuz çıkararak, sattığını söyledi. Gençliğinde kendisi gibi bu işi yapan çok fazla kişi olduğunu anlatan Turan, şöyle konuştu:

"Artık burada benden başka tuz çıkaran kimse kalmadı, herkes daha kolay işlerle uğraşır oldu. Sabah ezanından sonra evden çıkar, at arabamla buraya gelirim. Daha çok yaz aylarında bu işi yapabiliyorum. Yoğun çalıştığımda günde 500 kilograma kadar tuz çıkarabilirim. Kendi çabamla çıkardığım tuzu da çevre köylerde yaşayanlara satıyorum. Zaten müşterilerim beni bilir, gelir alırlar. Buradan çıkarılan tuz daha çok salamura ürünler, turşu, salça, peynir yapımında kullanılıyor. Ayrıca bazı köylüler hayvanlarına yedirmek için de tuz alır."

Turan, 50 kilogramlık torbalara doldurduğu tuzu, 12-15 liradan sattığını, bu yıl kıyılarda pek tuz olmadığı için gölün içine kadar ilerlemesi gerektiğini anlattı.

Tuzla Gölü'nün değerlendirilmesini istiyorlar

Palas Mahallesi Muhtarı İsmail Sayın ise Tuzla Gölü'nün ve çevresinin eskiden sulak canlı bir görüntüye sahip olduğunu ifade etti.

Eskiden çok sayıda kuş türünün yaşadığı göl çevresindeki alanın su kuyularının sayısının artmasıyla zaman içinde kuruduğunu ve bataklığa döndüğünü ifade eden Sayın, yetkililerden Gölü eski canlılığına kavuşturacak projeler hazırlanmasını istedi.

Kızılırmak'tan su aktarılarak buranın yeniden canlandırılmasının mümkün olabileceğini dile getiren Sayın, "Eğer göl çevresi canlandırılırsa buranın kuş gözlemcilerinin ve doğa severlerin uğrak noktalarından biri olacağına inanıyoruz" dedi.

 

Göldeki tuzun da değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Sayın, şunları kaydetti:

"Buradan çıkarılan tuz, peynir, turşu, salamura ürünlerin yapımında kullanılıyor. Önceden Melikgazi Belediyesi, kışın yolları tuzlamak için buradan tuz temin ederlerdi, artık almıyorlar. Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki'den ve yetkililerden Tuzla Gölü'ne yönelik projeler geliştirmelerini bekliyoruz. Gölün çamurunun da kadın hastalıklarına ve deri hastalıklarına faydalı olduğu biliniyor. Zaman zaman şehir dışından şifa bulmak için gelenler oluyor. Tüm bunlar değerlendirilirse yöre ekonomisi de canlanır."