Türkiye'de yılan panzehirleri yetersiz mi?

Sihirbaz Aref Ghafour

Sihirbaz Aref Ghafour’ın kobra yılanı ısırması üzerine panzehir iğnesinin yapılması için Mısır’a gitmesi ile birlikte “Yılan panzehirleri yetersiz mi” sorusu yeniden gündeme geldi. Türkiye’de 56 yılan türü yaşadığı, bunların da 18’inin zehirli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kurtuluş Olgun, “Zehirli olan bu yılanların hiçbirinden aşı üretilmediğini düşünüyorum. Serumların (panzehir) yurtdışından geldiğini biliyorum” dedi. Prof. Dr. Ahmet Aydın ise “Ülkemizde kobra yılanına ait yılan panzehiri bulunmayabilir ancak diğer yılan türlerine ait panzehirler bulunduğunu söyleyebilirim” diye konuştu.

2003’teki girişim gerçekleşemedi

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve eski Türkiye Herpetoloji (sürüngenleri ve amfibileri inceleyen zooloji alt dal) Derneği Başkanı Prof. Dr. Kurtuluş Olgun, “Panzehir üretmek için yılan çiftlikleri olmalı. 2003’te Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Türkiye’de yılan serumu üretilmesi için girişimde bulunmuştu. Biz de bu oluşumun bilim kurulundaydık. Ancak daha sonra bu proje çeşitli sebeplerle gerçekleşemedi” dedi.

‘Stoklar kontrol altında tutulmalı’

Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasotik Toksikoloji Bölüm Başkanı ve Rektör Yardımcısı Prof. Ahmet Aydın ise ülkemizde kobra yılana ait panzehir bulmada sorun olabileceğini belirterek, şunları kaydetti: “Kobraya ait yılan panzehiri bulunmayabilir ancak diğer yılan türlerine ait panzehirler bulunduğunu söyleyebilirim. Engerek yılanı Türkiye’de sıklıkla görülen bir yılan türü. Bu yılanın panzehiri bulunmaktadır. Ülkeler kendi coğrafyalarında bulunan yılanlara göre panzehir bulunduruyor. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı yılan, akrep panzehiri ve diğer zehirli hayvan panzehirleri bulunduruyor. Sağlık Bakanlığı’nda stokların kontrol altında tutulması gerek. Her ülke kendi stokunu bulundurmak zorundadır. ”

Isırığın yeri önemli

Türkiye Herpetoloji Derneği’nin eski başkanı Prof. Dr. Kurtuluş Olgun, “Türkiye’de kobra yılanı yok. Çöl kobrası hariç, diğerleri engerek yılanları. Çöl kobrasının zehri solunum sistemini etkiliyor, yani ısırık olduktan sonra serum (panzehir) uygulanmazsa omurilik soğanı etkilenir, felç yapar ve iki üç dakika içinde ölüm gerçekleşir. Engerekler yılanlar ise dolaşım sistemini etkiliyor. Eğer hayvan şahdamarınıza yakın bir yerden ısırırsa o zaman şansınız çok az. Isırığın yeri önemli.”

Aref Mısır’a gitti

İllüzyon gösterileriyle tanınan Aref Ghafouri’yi (29) pazar günü Antalya’daki beş yıldızlı bir otelde gösteri öncesi “kobra” cinsi yılan sağ el bileğinden ısırdı. Kolunu bir bez parçasıyla sıkarak zehrin bütün vücuduna yayılmasını önleyen Aref, Rus asistanı Yana Vinter ile birlikte Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesine gitti, yoğun bakıma alındı. Kobra yılanı panzehiri Türkiye’de olmadığı için Antalya Sağlık Müdürü Dr. Ünal Hülür, bakanlık yetkilileriyle görüşerek dünyada sadece Mısır ve Fransa’da bulunan panzehirin getirtilmesi için girişim başlattı. Zaman kaybını göz önünde bulunduran Aref Ghafouri, tedavi için Mısır’a götürülmesini talep etti. Sabaha karşı İstanbul’da bulunan ambulans uçak Antalya’ya gitti. Ancak uçak vize alınamadığı için hareket edemedi. Dışişleri Bakanlığı’nın tüm girişimlerine rağmen Mısır makamlarından vize almak mümkün olmadı. Bu arada Kahire Büyükelçiliği de Aref için harekete geçti. İşlemlerin tamamlanmasının ardından dün ambulans ile havalimanına götürülen Aref Ghafouri, özel uçakla tedavisi için Mısır’ın başkenti Kahire’ye gönderildi.

Türkiye’nin zehirlileri

*Koca engerek
*Bolkar Dağı engereği endemik

*Ağrı engereği

*Wagner engereği

*Şeritli engerek

*Elmalı engereği

*Baran engeregi

*Darevski engereği

*Küçük engerek

*Kafkas engereği

*Posof engereği

*Çoruk engereği

*Boynuzlu engerek

*Kafkas boynuzlu engereği

Çöl kobrası

Türkiye’de tam zehirli kobra yılanları:

-Çöl kobrası (Urfa)

- Türkiye’de yarı zehirli kırbaç yılanları: Çukurbaşlı yılan, kedi gözlü yılan, Siyah başlı kedi gözlü yılan