"Türkiye'de vergi yükü çok yüksek değil"

TBMM ev sahipliğinde Dünya Bankası işbirliği ile Rixos Otel'de düzenlenen Uluslararası Kamu Mali Yönetimi Çalıştayına katılan Şimşek, burada "Türkiye'de Kamu Mali Yönetimi Reformları ve Kazanımlar" konulu bir konuşma yaptı.

Türkiye'de eskiden kamu mali yönetimindeki anlayışın merkezi, hiyerarşik ve kural odaklı bir yaklaşım olduğunu anımsatan Şimşek, bunun zamanla test edildiğini ve arzulanan sonuçları doğurmadığını söyledi.

AKP hükümetleri döneminde ise kamu mali yönetimini vatandaş odaklı, daha şeffaf, performansa dayalı ve hesap verebilir bir anlayış üzerine oturttuklarını belirten Şimşek, siyasi ve yönetsel sorumluluğu da ayrıştırdıklarını ifade etti.

Bakan Şimşek, kamu idarelerine daha fazla yetki ve sorumluluk verdiklerine dikkati çekerek, Maliye Bakanlığını günlük uygulamalardan çektiklerini, kamu idarelerini kendi bütçelerinin sahipleri yaptıklarını bildirdi.

"Bu dönemde Türkiye'deki en önemli değişim, en önemli reform ise bence, orta vadeli bir yaklaşım içine girdik" diyen Şimşek, bu yaklaşımla birlikte orta vadeli programlar, planlar hazırlandığını ve 3 yıllık bütçelere geçildiğini kaydetti.

Şimşek, 1923 ile 2002 döneminde ortalama bir hükümetin ömrünün sadece 16-17 ay olduğunu anımsatarak, dolayısıyla orta ve uzun vadeli bir perspektifin olmadığını, yıllık bütçelerin bile zaman zaman yapılmasında zorluk çekildiğini vurguladı.

"Bütçe birliği sağladık"

Bütçe uygulamalarına bakıldığında ise geçmişte Türkiye'de bir bütçenin olduğunu, bir de bütçe içi, bütçe dışı birçok fonun bulunduğunu hatta bunların da dışında zaman zaman kamu bankalarının bilançolarının da ayrı bir bütçe olarak kullanıldığını hatırlatan Şimşek, "Bütçeyi anlamak, bütçeyi takip etmek, dolayısıyla sadece bütçeye bakarak Türkiye'yi değerlendirmek de neredeyse imkansızdı. İşte biz bu dönemde bütçe içi ve dışı fon uygulamalarının tamamını birkaç istisna hariç kaldırdık ve bir bütçe birliği sağladık" diye konuştu.

Bunun dışında kamuda muhasebe birliğini de sağladıklarını anlatan Şimşek, artık uluslararası standartlarla uyumlu mali raporlar ürettiklerini ifade etti.

"Hala iç denetçileri Maliyenin ajanı olarak gören idareler var"

Bakan Şimşek, denetim yönünde de özellikle kamuda hesap verilebilirliği güçlendirdiklerini vurgulayarak, kamu idarelerinin artık hem başarılarını paylaştıklarını hem de başarısızlıklarının nedenini açıkladıklarını söyledi.

Eskiden uygulanan klasik teftiş uygulamasından vazgeçtiklerini ve uluslararası standartlarla uyumlu iç denetim sistemini uygulamaya başladıklarını dile getiren Şimşek, "Tabii bu yapı kolay kabul edilmedi. Hala iç denetçileri Maliyenin ajanı olarak gören idareler var ama yavaş yavaş o anlayış kırılıyor" dedi.

"Vergi yükünü azalttık"

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergi politikaları ve bu alanda yaptıkları uygulamaları da anlattı.

Hükümetleri döneminde vergi yükünü azalttıklarına, özellikle istihdamı, yatırımı, üretimi destekleyici bir yaklaşım içine girdiklerine işaret ederek, Türkiye'de vergi yükünün çok yüksek olmadığını söyledi.
Şimşek, şunları kaydetti:
"OECD ülkelerinde ortalama vergi yükü yüzde 34, Türkiye'de yüzde 27,4. Yani vergi yükü en düşük ülkeler arasındayız. Tabii gelir ve kazançlar üzerindeki vergi yüküne baktığınız zaman burada da Türkiye'de vergi yükünün oldukça düşük olduğunu göreceksiniz. Bu dönemde Kurumlar Vergisi'ni yüzde 30'dan yüzde 20'ye indirdik. Sadece bunu da yapmadık. 2002 yılında Türkiye'deki bir şirket 100 lira kar etseydi ve bu karı dağıtsaydı, biz yüzde 65 vergi alıyorduk. Hem Kurumlar Vergisi hem de bu temettüler dağıtıldığı için oradan ilave bir Gelir Vergisi stopajı yapıyorduk. Fakat biz bunu değiştirdik ve yüzde 34'e indirdik. Böylece şirketler üzerindeki vergi yükünü azalttık, şirketlerin rekabet gücünü artırdık ve istihdamı, yatırımı, üretimi önceliklendirdik.

Gelir Vergisi'nde de çok önemli adımlar attık. 10 yıl önce Gelir Vergisi'ndeki en yüksek gelir dilimi için vergi oranı yüzde 49,5'ti, yani yüzde 50'ydi, bunu yüzde 35'e düşürdük. En düşük Gelir Vergisi diliminin oranı ise yüzde 22'ydi, yüzde 15'e düşürdük. Asgari ücret üzerinden vergiyi de ciddi şekilde azalttık. Asgari ücret üzerindeki Gelir Vergisi yükünü sıfırladık. Tüketimle ilgili vergilerde çok da indirime gitmedik dedim ama Türkiye'de KDV oranı, Avrupa Birliği içindeki en düşükler arasındadır."