Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı kuruluyor
Kültür mirası yazma ve eski harfli basma eserlerin toplanması, korunması ve geleceğe ulaştırılması faaliyetlerinde bulunmak üzere Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı kurulmasını öngören kanun tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
cumhuriyet.com.trTasarıya göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak merkezi İstanbul'da kurulacak olan Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı için Ankara ve Konya'da bölge müdürlükleri oluşturulacak.
Başkanlık, yazma eser kütüphanelerinin, alanında uzmanlaşmış birimler olarak etkin şekilde hizmet vermesini sağlayacak.
Kurum, kültür mirası yazma ve eski harfli basma eserlerin toplanması, korunması, sağlıklı biçimde geleceğe ulaştırılması ile bilim, kültür ve sanat dünyasının hizmetine sunulmasına yönelik faaliyetlerde bulunacak.
Faaliyetler kapsamında, kütüphanecilik standartları geliştirilecek, fiziki koruma ve güvenlik şartları oluşturularak eserlerin sağlıklı bir şekilde saklanması sağlanacak. Eserlerle ilgili çeviri, sadeleştirme ve tıpkıbasım çalışmaları ile içerik incelemeleri yürütülecek, desteklenecek ve yapılan çalışmalar yayımlanacak.
Yazma eserlerin orijinal dilinde matbu harflerle yazılması, eserlerin dijital ve dijital olmayan ortamlarda arşivinin oluşturulması, eserlerin tanıtılmasının sağlanması da kurumun faaliyetleri arasında yer alacak.
Başkanlık; hat, tezhip, ebru, ciltçilik gibi geleneksel Türk el sanatlarıyla ilgili eğitim programları düzenleyecek, eserlerin tespit ve tescil işlemlerini yapacak, gerektiğinde Yazma Eserler Enstitüsü kurabilecek.
Başkan, 4 yıllık süre için atanacak. Bölge müdürü, ana hizmet birimi daire başkanı, yazma eser uzmanı ve yazma eser uzman yardımcısı kadroları oluşturulacak.
Başkanlık, görev ve hizmetleri ile ilgili döner sermaye işletmesi kurabilecek,ulusal ve uluslararası bilimsel araştırma, etüt, film ve proje gibi işleri yerli ve yabancı gerçek veya tüzel kişilere sözleşme ile yaptırabilecek.
Kurum, görev alanına giren konularda üniversiteler veya uzman kurum ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti de satın alabilecek.
Bütün işlemler, düzenlenen kağıtlar, damga vergisi ve harçtan müstesna tutulacak kurum, taraf olduğu davalarda ve icra takiplerinde yargı harçlarından ve teminat yatırma mükellefiyetinden muaf olacak.
İllerde belirlenen kütüphanelere ait eserler ve buralardaki demirbaşlar, Başkanlığa devredilecek.
Tasarıyla Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı'nın merkez teşkilatına 206, taşra teşkilatına 158, döner sermaye işletmesine ise 6 olmak üzere toplam 370 kadro ihdas edilecek.
Gerekçeden
Tasarının gerekçesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı 28 kütüphanede, 166 bin 210 cilt yazma eser bulunduğu belirtildi.
Yazma eserlerin büyük çoğunluğunun, 106 bin 174 adet eserle, başta Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi olmak üzere, büyük oranda İstanbul'daki kütüphanelerde yer aldığı kaydedildi. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi koleksiyonunun, kendisine bağlı 5 yazma eser kütüphanesi ile birlikte, 90 bin cilt el yazma eser ve bir o kadar da nadir basma eserden oluştuğu ifade edildi.
Yazma eserlerin, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü'ne bağlı kütüphanelerden ayrı olarak, Milli Kütüphane Başkanlığı'nda da yer aldığı belirtildi. Milli Kütüphanenin, Anadolu'nun çeşitli yerlerinden devir yoluyla, bir kısmı da satın alma yoluyla sağlanan toplam 27 bin yazma esere sahip olduğu kaydedildi.
Gerekçede, uygulamada kolaylık sağlanması, yazma eserlerle ilgili hizmetin ülke geneline yaygınlaştırılması ve bürokrasinin azaltılması amacıyla Marmara Bölgesi'ndeki kütüphanelerin, merkeze bağlı olarak teşkilatlanmasının amaçlandığı ifade edildi.
Anadolu'daki yazma eser kütüphanelerinin ise Ankara ve Konya bölge müdürlüklerine bağlı birimler olarak, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı yönetimi altında birleştirilmesinin hedeflendiği bildirildi.