Türkiye ve Avrupa arasındaki uçurum

Turizm Yatırımcıları Derneği'nin hazırladığı Türkiye Turizmiyle İlgili Seçilmiş Veriler İstatistiği 2008 Raporuna göre Bazı AB ülkeleriyle Türkiye'de uygulanan Turizm Yatırım teşvikleri arasında uçurumlar var.

Birçok AB ülkesinde yatırım maliyetinin yüzdesi çerçevesinde karşılıksız hibe verilirken, Türkiye'de bu alanda teşvik yok. Portekiz ve Yunanistan'da leasing subvansiyonu gündemdeyken, birçok AB ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de bu alanda destek yok.

Macaristan'da termal tesislere yatırım maliyetlerinin yüzde 33-50'si oranında karşılıksız hibe

Dünya turizm gelirinin yüzde 11.7'sini alan (2008 verileriyle) İspanya'da turizm sektöründe yapılan yatırımlara, yatırım maliyetinin yüzde 20-50'si kadar karşılıksız hibe verilebiliyor. Bu oran Yunanistan'da yüzde 20-40 aralığındayken, Portekiz'de yatırım maliyetinin yüzde 20-70'i arasında hibe desteği veriliyor. Polonya turizm sektöründeki üst yapı yatırımlarını yatırım maliyetinin yüzde 15-25'i oranında desteklerken, alt yapıda bu oran yüzde 50'ye çıkıyor.

Macaristan'da termal tesisler için yüzde 33-50, konaklama tesisleri için yüzde 25 oranında karşılıksız hibe veriliyor. Bu alanda Türkiye'de ise teşvik yok.

Portekiz ve Yunanistan leasing sübvansiyonu veriyor

Portekiz'de turizm sektöründe yapılan yatırımlara, yatırım maliyetinin yüzde 75'ine kadar, 5-15 yıl vadeli, 1-5 yılı ödemesiz, piyasa faizinin yüzde 15-30'u altında kredi veriliyor.

Portekiz'de, turizm yatırımlarına yönelik olarak leasing sübvansiyonu da bulunuyor. Bu çerçevede leasing bedelinin ilk yıl yüzde 30'u, ikinci yıl yüzde 15'i destekleniyor.

Yunanistan'da ise leasing bedelinin yüzde 20-40'ı oranında leasing sübvansiyonu gündemde. Türkiye'de söz konusu iki destek mekanizması da bulunmuyor.

Turizm sektöründeli Kobi'lere özel destekler var

AB ülkeleri bazında verilen destekler tek tek gözden geçirildiğinde şöyle bir tablo ortaya çıkıyor: Portekiz'de turizm sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lere özel destekler veriliyor. Yunanistan'da turizm yatırımlarında, yüzde 20-40 arasında yatırım indirimi uygulanıyor. Her yeni iş için istihdam maliyetinin yüzde 20-40'ı kadar sübvansiyon veriliyor. İspanya'da turizm sektöründe her yeni iş gücü için sosyal güvenlik primlerinin yüzde 20-65'inin muaf tutulması söz konusu. Ayrıca turizm sektöründeki KOBİ'lere özel destek, personel eğitimine özel destekler bulunuyor.

Polonya'da her yeni iş için 4 bin Avro, Macaristan'da 3 bin Avro veriliyor

Polonya'da her yeni iş için 4 bin Avro istihdam teşviği, yüzde 40-65 yatırım indirimi, eğitim desteği, gümrük vergisi ve yerel vergi istisnaları veriliyor. Macaristan'da her yeni iş için 3 bin Avro istihdam teşviği, yüzde 50 yatırım indirimi, bölgesel vergi istisnaları bulunuyor.

Türkiye'de verilen teşvikler

2008 verileri itibariyle dünya turizm gelirinin yüzde 2.3'ünü alan Türkiye'de turizm yatırımlarında genel hatlarıyla gümrük vergisi istisnası, KDV istisnası, vergi-resim-harç istisnası, indirimli kurumlar vergisi, sigorta primi işveren payı desteği ve faiz desteği veriliyor. Geçtiğimiz aylarda turizm sektörü temsilcileriyle bir araya gelen Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK), turizm sektöründe tanıtıma daha fazla kaynak ayrılması, KDV iade ve mahsuplarına ilişkin uygulamanın daha etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi ve bugüne kadar uygulanmakta olan enerji desteğinin yeniden düzenlenmesi gibi sektöre yönelik teşvik kararları almıştı. Ayrıca EKK kapsamında hava taşıtlarının konma ve konaklama tarifesi için 1 Kasım- 31 Mart arasında uygulanmakta olan yüzde 50 oranındaki indirimin yüzde 75'e çıkarılması, Esenboğa Havalimanı'nın da kapsama dahil edilmesi ve esnek çalışma modellerinin sektörde yaygınlaştırılmasının sağlanmasına yönelik kararlar da gündeme getirilmişti.