Türk-Rus ilişkilerinde bir ilk

Ankara ilk defa Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev'i ağırlayacak. İki günlük resmi bir ziyaret için çok sayıda Bakanın eşliğinde Salı günü Ankara'ya gelecek olan Medvedev'in ziyareti sırasında Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısı yapılacak. Ankara'da ikili ilişkiler açısından bir "kilometre taşı" olarak değerlendirilen ziyaret sırasında 20'den fazla anlaşma imzalanacak. Vize muafiyeti anlaşmasına da imza atılacağını söyleyen Rus diplomatik kaynakları, nükleer santral anlaşması konusunda "büyük ihtimalle imzalanacak" dediler.

Vladimir Putin'in Cumhurbaşkanı sıfatıyla Aralık 2004'de Ankara'ya yaptığı önemli ziyaretten yaklaşık altı yıl sonra ilk defa Rusya'dan devlet başkanı düzeyinde Ankara'ya bir ziyaret gerçekleşecek. Eşi Svetlana Medvedev ile birlikte 11-12 Mayıs tarihleri arasında Türkiye'yi ziyaret edecek olan Rus Cumhurbaşkanı'na aralarında Dışişleri, İçişleri, Enerji ve Tarım Bakanları olmak üzere, çok sayıda Bakan'ın da yer alacağı, ekonomi ağırlıklı çok üst düzey bir heyet eşlik edecek. Rus heyetinde ayrıca bazı Rus Federal Ajansları'nın en üst düzey yöneticileri de bulunacak. Bunları arasında Federal Tarım Ajansı Başkanı ve Federal Uyuşturucu ile Mücadele Genel Müdürü'nün olacağı belirtiliyor.

 

'Bir kilometre taşı'

Ankara'da ikili ilişkiler açısından "kilometre taşı" olarak değerlendirilen, çok önemsenen ve "çok başarılı geçmesi" arzulanan ziyaret, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün geçen yıl Şubat ayında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ise, Ocak ayında Moskova'ya, Başbakan Putin ise, Ağustos 2009'da Ankara'ya yaptıkları önemli ziyaretlerden sonra gerçekleşeceğine dikkat çekiliyor. Anıt Kabri ziyaret edecek olan Rus Cumhurbaşkanı, Ankara'da Abdullah Gül'ün yanısıra, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile de görüşecek. Program ayrıca TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin ve işadamlarıyla görüşmeleri de içeriyor.

 

Konsey'in isminde 'stratejik' sözcüğü yok

Gelecek hafta yapılacak ziyaretin programının en dikkat çeken unsurlarından birini de, Türkiye ile Rusya arasında Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin hem kurulacak hem de ilk toplantısı gerçekleşecek olması oluşturuyor. Her iki ülkenin çok sayıda Bakanın katılımıyla ilk defa Ankara'da toplanacak olan Türkiye ile Rusya arasındaki Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin bir özelliği, isminden kaynaklanıyor. Türkiye'nin Irak ve Suriye gibi ülkelerle kurduğu buna benzer mekanizmalar, "Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi" olarak adlandırılıyor. Türk kaynakları da, "Stratejik" ifadesinin bulunmamasını önemsemeyerek "Bu Konsey, diğer Konseyler gibidir. İsminde 'stratejik' ifadesi olsun olmasın, söz konusu olmadı" dediler.

Nükleer santral, vize anlaşmaları

Bu arada, Ankara'da Rus tarafı ile 20'yi aşkın anlaşmaya imza atılacağı belirtiliyor. Bu anlaşmalar arasında güvenlik, enerji, tarım, özel sektörler arası anlaşmalar bulunuyor. Kamuoyunda ilgi uyandıran vize muafiyet anlaşmasının imzalanacağını belirten Rus kaynakları da, nükleer santral projesine ilişkin anlaşması imzalanması beklentisini dile getirirken de "İki taraf çalışıyor. Büyük ihtimalle imzalanacak" şeklinde konuştular.

Enerji işbirliği önemli madde

Medvedev ziyaretine büyük ölçüde enerji alanındaki işbirliği konusu damga vuracak. Türkiye, daha çok yakıt olmak üzere, en çok ithalat yaptığı ülke konumundaki Rusya ile enerji işbirliğini daha ileri bir düzeye taşımayı arzu ediyor. Moskova'nın, AB'nin Nabucco gaz boruhattı projesinin rakibi olarak görülen Güney Akım Projesi'nin, tamamlandığı belirtilen fizibile çalışmalarının bir bölümünün Türk Karadeniz'de yapılmasına izin veren ancak bu projeye taraf olmayan Türkiye'nin özellikle Samsun-Ceyhan boru hattı projesine önemsendiği belirtiliyor.

Öte yandan, Rusya'nın Samsun-Ceyhan projesine katılacağı teyid ettiğini belirten Türk kaynaklar, projeye ilişkin müzakerelerin sürdüğünü ifade ettiler. Aynı kaynaklar, özellikle Meksika Körfezi'ne büyük miktarda petrol dökülmesi olayından sonra petrol taşımacılığının Türk Boğazları'ndan yapılması sakıncalarını Moskova'nın artık daha iyi anladığını belirtiyorlar.

 

Lavrov-Davutoğlu görüşmeleri

Öte yandan, Ankara ziyareti sırasında Dimitri Medvedev'e eşlik edecek Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, mevkidaşı Ahmet Davutoğlu ile ayrı ayrı görüşmelerde yapacak.
Çok sayıda konunun ele alınacağı görüşmelerde özellikle, Rusya'nın üç Eş Başkanı olduğu Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Karabağ süreci ile Türk-Ermeni ilişkileri, Türkiye'nin aktif bir rol gösterdiği, İran'ın nükleer programı sorununu çözme çabaları da üzerinde durulacak.