Temmuzda, tüketici enflasyonu aylık bazda yüzde 0.58 arttı, yıllıkta yüzde 11.76’ya geriledi

Covid-19 salgını ve TÜİK’e atamalar sonrası daha da alevlenen “resmi veri” tartışmaları devam ederken, tüketici enflasyonu yurttaşın alım gücünü her geçen gün daha çok eritiyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) “Tüketici Fiyat Endeksi, Temmuz 2020” raporuna göre, tüketici enflasyonu (TÜFE) temmuzda bir önceki aya kıyasla yüzde 0.58 artarken, yıllık TÜFE baz etkisiyle yüzde 11.76’ya geriledi. Yıllık oran Haziran 2020’de yüzde 12.62 idi. Ayrıca Temmuz 2020’de ilk 7 aylık enflasyon yüzde 6.37, 12 aylık ortalama yüzde 11.51 arttı.

253 MADDEDE ARTIŞ

Ana harcama gruplarına bakınca, temmuzdaki aylık enflasyonda gıda düşürücü, ulaşıma ise artırıcı yönde etki yaptı. Aylık TÜFE en büyük ana harcama gruplarından gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.28 düşerken, ulaştırmada yüzde 2.44 arttı. Giyim ve ayakkabıdaki yüzde 3.48’lik gerileme de enflasyon üzerinde düşürücü etki yaparken, ev eşyasındaki yüzde 2.38, lokanta ve otellerdeki yüzde 1.22 ve haberleşmedeki yüzde 1.76 artışlar dikkat çekti. Ana harcama gruplarında yıllık bazda en yüksek TÜFE yüzde 21.78 ile alkollü içecek ve tütünde. TÜİK’e göre, Temmuz 2020’de TÜFE’de kapsanan 418 maddenin 111’inde ortalama fiyatı düşerken, 54’ünün fiyatında değişmedi. 253 maddenin ortalama fiyatında ise arttı. Mal ve hizmet bazında aylık en yüksek fiyat artışı yüzde 61.86 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda yaşandı. Ulaşım ana harcama grubunu da ilgilendiren maddelerden LPG ücreti yüzde 9.40, motorin fiyatı yüzde 4.48, benzin fiyatı yüzde 4.30 zamlandı. Temmuzda en yüksek aylık fiyat düşüşü ise yüzde 37.78 ile taze fasulyede görüldü.

‘ÇEKİRDEK’ İYİLEŞTİ

Öte yandan temmuzda, enflasyon açısından önemli göstergelerden olan ve “çekirdek enflasyon” olarak nitelenen “B” (İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç) ve “C” (Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) endekslerinde de gerilme oldu. Yıllık bazda, haziran ayında yüzde 11.95 olan “B” endeksi temmuzda yüzde 10.49, yüzde 11.64 olan “C” endeksi yüzde 10.25’e geriledi.

TEMMUZU BAZ ETKİSİ KURTARDI

TÜFE’yi yorumlayan ekonomistlerden Haluk Bürümcekçi, yıllık gerilemede baz etkisinin ana faktör olduğunu söyledi ve “Gıda fiyatlarının geçen yılın düşüşüne yakın olması nötr etkide bulundu” dedi. Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da şu yorumu yaptı: “Mevcut şartların iyileşmesi anlamında enflasyonun genel görünümünde ‘baz etkisi’ dışında somut bir argüman görünmüyor.” Commerzbank ise yayımladığı notta şu konuya dikkat çekti: “Pandemik şokun ne kadar dezenflasyon etkisi yaratacağını söylemek için henüz çok erken. Ancak bunun onlarca yıldır enflasyonu dizginleyemeyen bir merkez bankasının öncelikle faiz oranlarını keskin bir şekilde düşürmesi için bir neden olmadığına dikkat çekmek istiyoruz.”

ÜRETİCİ ENFLASYONUNDA SORUN BÜYÜYOR

TÜİK’in “Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi, Temmuz 2020” raporu, enflasyon sorununun üretici tarafında da büyümeye başladığını ortaya koydu. Bu gelişmenin önümüzdeki aylarda tüketici enflasyonunu daha çok etkilemesi bekleniyor. Yİ-ÜFE (2003=100) temmuzda bir önceki aya göre yüzde 1.02 artarken, yıllık bazda da yüzde 8.33’e yükseldi. İlk 7 aylık Yİ-ÜFE yüzde 7.98, 12 aylık ortalama yüzde 6.81 oldu. Ana sanayi grupları açısından en yüksek aylık artış ise yüzde yüzde 3.62 ile enerjide.