Tanıdık başdenetçi, zor denetler

Türkiye’nin ilk başdenetiçisi olarak Nihat Ömeroğlu’nun seçilmesi tartışmaları da beraberinde getirdi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, Ömeroğlu’nun AKP’nin temsilcisi olduğunu vurgulayarak yemin etmeden istifa etmesini istedi.

Ömeroğlu adı ilk olarak Yargıtay Ceza Genel Kurulu üyesi sıfatıyla Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmeden önce hedef gösterilmesine neden olan “Türklüğü aşağılama” başlıklı 301. maddesinden suçlu bulunmasına ilişkin kararda imzası bulunan 18 Yargıtay üyesinden biri olarak gündeme gelmişti. Oğlu Alaaddin Burak Ömeroğlu’nun geçen yıl Miray Saygı ile nikâhını İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş kıyarken başbakan da damadın tanıklığını yapmıştı.

Ömeroğlu kaleme aldığı bir makalede yasadışı yollardan elde edilen dinlemelerin kullanımını irdelerken “Öyle zannediyorum ki önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen Ombudsmanlık (kamu denetçisi) Kanunu bunu büyük ölçüde giderir” demişti. Ömeroğlu, hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delillerin disiplin soruşturmasında kullanılabilmesini de savunmuştu. Ömeroğlu’nun adı kamuoyunda “Neşter-2” olarak bilinen bazı davalarda yargı mensupları üzerinde baskı kurulduğu iddiasıyla başlatılan soruşturmaya da karışmıştı. O dönemde Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdür Vekili olan Ömeroğlu’nun Ankara Adliyesi’ne giderek Turkcell-Telekom arasındaki davayla hâkim ziyaretinde bulunması tartışılmıştı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Oran, THY’nin Ömeroğlu’nu Washington’a götürdüğünü anlatan Oran, “Orada yemiş içmiş. Bedelini THY ödemiş. Oğlu THY’de çalışıyor. Arkadaşlarının 5 yılda geldiği mevkiye o 2 yılda gelmiş. Yönetmeliğe de uygun olmadığı söyleniyor. Şimdi bu kişi, bu kuruma tarafsız kalabilir mi? Bakıyoruz geçmişte, TBMM Başkanı Cemil Çiçek de kendisiyle çalışmak istemiş. Şimdi TBMM Başkanı’na yönelik bir şikâyet gelse bu kişi tarafsız kalabilecek mi? Ombudsmanın gerekirse hükümetten de hesap sorması lazım. Bakıyoruz Başbakan Tayyip Erdoğan oğlunun nikâh şahidi olmuş. Şimdi hükümeti nasıl denetleyecek? Kamu denetçisi, AKP temsilcisi. Ömeroğlu’nu da bir yargıç olarak gereğini yapmaya davet ediyorum. Yemin bile etmeden bu görevden çekilmelidir” dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Oran, verdiği soru önergesinde de Erdoğan’ın Ömeroğlu’nun ABD masraflarının THY tarafından karşılanıp karşılanmadığı, oğlunun yükselişinde bir etkisinin olup olmadığı sorularına yanıt vermesini istedi.

Başdenetçi ne yapacak?

Kamu denetçiliği, “kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikâyet mekanizması oluşturmak suretiyle, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak üzere” oluşturuldu. Ancak “Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile resen imzaladığı kararlar ve emirler, yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler, yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin kararlar” ve “TSK’nin sırf askeri nitelikteki faaliyetleri” kurumun görev alanı dışında olacak. Başdenetçinin görevi ise “Kuruma gelen şikâyetleri incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmak. Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri hazırlamak” olarak düzenlendi.