Stiglitz: Krizde tax indirimleri zararlı

Nobel ödüllü ünlü ABD'li iktisatçı Prof. Joseph Stiglitz, Financial Times gazetesince yayınlanan makalesinde ABD ekonomisine ilişkin bilgiler kötüleşirken canlandırma önlemlerinin ekonomiyi yeniden harekete geçirebileceğine ilişkin kaygıların arttığına işaret etti. Canlandırma önlemleri öncesi bile ABD'nin bütçe açığının GSYİH'sının yüzde 8'ini aşacak olmasının durumu daha da karmaşıklaştırdığını kaydeden Stiglitz, "Açık ki, vergi indirimlerinin pek yardımcı olmayacağı" diye yazdı.

20 Ocak'ta başkanlığı devralacak olan Barack Obama'nın geçen hafta ekonomiyi canlandırmak için ayrılacak kaynakların yüzde 40'ına yakın bir kısmının vergi indirimleri olarak sağlanacağını belirtmesi üzerine kendisine bunun altyapı yatırımlarında kullanılmasından daha etkili olacağı söylenmesinin doğru bir uyarı olduğunu kaydeden Stiglitz, mevcut ekonomik kriz ortamında Amerikan halkının eskiye oranla daha çok tasarruf edeceğini belirterek Şubat ayında yapılan vergi indirimlerinin yarısından azının harcamaya dönüştüğüne işaret etti.

 

Yatırım koşulunun önemi

Stiglitz, bankalara ve şirketlere yönelik desteklerin, davranış farklılıklarına bağlanması gereğini vurgularken "Bankalar, daha çok kredi vermesinde ısrar etmeliydik. Şimdi de şirketlere sağlanacak vergi indirimlerinin yatırıma bağlanmasında ısrarlı olmalıyız" diye yazdı.

Vergi indirimlerinin ulusal borcun büyümesine neden olduğunu da savunan Stiglitz, bu indirimlerin varlıkları artırmadan yükümlülüklerin artmasına yol açtığını, yeni vergi indirimlerinin aynı sonuç vereceğini vurgularken "Altyapı, eğitim ve teknolojiye yönelik yatırımlar, varlık yaratıyor, gelecekteki verimliği artırıyor" ifadesini de kullandı.

İşsizlik ödemelerinin artırılmasının çoklu yararı

Prof. Stiglitz, işsizlik ödemelerinin artırılmasının çoklu yararları da üzerinde durduğu makalesinde nakit ihtiyacı duyan ailelerin, sağlanan işsizlik ödemelerinin tümünü harcadığını belirterek, "İşsizlere sağlık güvenliğinin sağlanması şart. Bu olmazsa tek ciddi bir sorun bir ailenin batmasına yol açabilir. İşsizlere mortgage ödemelerini yerine getirmelerine yardımcı olmak, krizin temelindeki nedenlerden biri olan ipotekli ev haczi olaylarını azaltıyor. Böylece üçlü bir yarar söz konusu" yorumunu yaptı.

Canlandırma paketinde en yoksul haneler dışında aileler için vergi indirimlerinin sağlanmaması gerektiğini savunan Stiglitz, ek yatırım koşuluna sıkıca bağlı olduğu durumlar hariç şirketlere yönelik vergi indirimlere karşı çıktı. Stiglitz, pakette sadece şirketleri şu aşamada yatırım yapmaya teşvik eden tax indirimine yer verilmesini istedi.