Siyaseten hasta olmak
Türkçedeki “siyaseten” kelimesi ile başlayan terimler bir anlamda “yalan, usulen, kandırmak için” gibi anlamlar taşır. Siyaseten hasta olmak deyimi ise görünüşte hasta olmak, siyasi amaçla hasta olmak gibi anlamlar içerir.
Tevfik Dalgıç ABD (Dallas)ABD Başkanı Donald Trump’ın küresel çapta yüz binlerce kişinin yaşamını yitirmesine neden olan yeni tip koronavirüse (Covid-19) yakalanıp neredeyse bir kaç gün içinde iyileşmiş olması kimi çevrelerde kuşku yaratmadı değil. Kimi yorumda, Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Trump’ın bu salı yapılacak seçimlerde “sempati oylarını toplamak ve kendisine yöneltilen salgınla ilgili acizlik ve kararsızlık suçlamalarına karşı bir imaj peşinde olduğu” savunuldu. Bazılarına göre ise Trump gerçekten virüse yakalandı ve bunu gizlemedi... Trump’ın virüse yakalanması akıllara geçmişte diğer ABD başkanlarının da yaşadığı sağlık sorunlarını getirdi.
WİLSON’DAN TRUMP’A BİR GELENEK...
ABD başkanlarından William Henry Harrison, 1841 yılında zatürree oldu. Başkanlık töreni sırasında palto giymediği için soğuk aldığı söylendi. Doktorlar hastalığını gizlediler, göreve başladıktan bir ay sonra yaşamını yitirerek ülke tarihinin en kısa süre bu koltukta kalan lideri oldu. ABD’nin, Birinci Dünya Savaşı sırasında başkanlık koltuğunda oturan Woodrow Wilson, birçok ülkeyi kasıp kavuran ünlü grip salgından etkilenmiş bir siyasetçi. 1918 yılında tüm dünyada yaklaşık 50 milyon kişinin canını alan salgında ABD’de ölenlerin sayısının 675 bin kişi olduğu sanılıyor. Wilson, gribe yakalanmış ama Beyaz Saray olayı halktan gizleyip paniği önlemeye çalışmış. Paris’teki Birinci Dünya Savaşı ile ilgili barış görüşmelerine katılmakta olan Wilson aniden rahatsızlanır. Özel doktoru Cary Grayson, Başkan’ın zehirlendiğini sanır ve Beyaz Saray’a yazdığı mektupta Wilson’ın hasta olduğunu bildirir. Fakat siyaseten olayın gizli kalmasına karar verirler ve Başkan’ın hastalığının savaşı sonlandırma çabalarını olumsuz etkileyeceğini ve askerlerin moralini bozacağını düşünürler. Yine ABD başkanlarından Grower Cleveland, ağzında çıkan bir ur yüzünden öleceğini düşünerek ve bunun duyulmasının siyasi bir olumsuzluk yaratmasından korkarak özel bir yatla gittiği Güney Long Island’da gece yarısı ameliyat olur. ABD’de üç dönem başkanlık yapan ve İkinci Dünya Savaşı’nın ve sonraki depresyon yıllarında Beyaz Saray’da olan Franklin D. Roosevelt’e, 1944 yılında yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ile şiddetli bronşit teşhisi konur. Doktorlar sigarayı, tuzu azaltmasını önerirler. Beyaz Saray’dan ise Başkan’ın sağlık durumunun ciddi olmadığı yalanını içeren açıklama yapılır. Bu tutum yine seçim zamanına işaret eder. Kimi çevrelerce seçmenlerin olumsuz etkilenmemesi için bu yalan uydurulmuştur. Doktorları Başkan’ın sağlık sorunlarını ailesinden bile gizler. Johnson seçimleri kazandı ama bir kaçay sonra 12 Nisan 1945’te kalp krizinden yaşamını yitirdi. Yine eski ABD başkanlarından ünlü general Dwight Eisenhower, 1955 yılında tatildeyken ciddi bir kalp krizi geçirdi. Yaklaşık altı hafta hastanede kaldı. Doktorları, ikinci kere başkanlık seçimlerine katılmasını yasaklayacak yerde göreve devam etmesini önerdiler. Eisenhower, ikinci dönem seçimleri kazandı. Ünlü Demokrat Başkan John F. Kennedy ise günde en az 8 tane reçeteli ilaç alıyordu, ağrı kesiciler, uyarıcılar, uyku hapları ve hormonlar bunlar arasındaydı. Bu ilaçlarla yaşamını sürdürmeye çalışıyordu. Kennedy’nin bel ağrıları çektiği, ayrıca Addson hastalığına da yakalandığı belirtiliyordu. Bu hastalık kortizol ve benzer hormonları üretmiyordu sonuçta tansiyon sorunu ortaya çıkıyordu. Kennedy, kendisine hastalığını soran gazetecileri yalanlıyordu. İsmet İnönüye ünlü mektubu yazan Teksaslı Başkan Lyndon B. Johnson ise 1967 yılında elindeki tehlikeli olduğu sanılan bir siğili aldırdı. Operasyon gizli yapıldı. Siyasetçilerin sağlıkları ile kamuoyuna bilgi verip verilmemesi konusundaki tartışmalar daha uzun yıllar sürecek gibi.
tdalgic@gmail.com