"Sistematik zulüm altındayız"

Silivri Cezaevi’nde 497. gününü dolduran Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay, aynı koğuşu paylaştığı gazeteci-yazar Tuncay Özkan ve emekli Albay Atilla Uğur, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na şikâyet dilekçesi göndererek, “sistematik zulüm altında” oldukları gerekçesiyle, “acil görüşme” talep etti. Dilekçeyi işleme alan Komisyon Başkanı Zafer Üskül, bir örneğini Adalet Bakanlığı’na gönderirken, Balbay, Özkan, Uğur ile cezaevi yönetiminden bilgi isteme kararı aldı.

Silivri 4 Nolu Cezaevi F-12 koğuşunda yatan Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay, gazeteci Tuncay Özkan ve Abdullah Öcalan’ı Türkiye’ye getiren ekipte yer alan emekli Albay Atilla Uğur, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na gönderdikleri 5 Temmuz 2010 tarihli ortak dilekçede, cezaevindeki uygulamalar ve koşullardan yakındı. Komisyon Başkanı Zafer Üskül’den “acil görüşme” talebinde bulunulan dilekçede şu ifadelere yer verildi: “Silivri 4 No’lu Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan ‘Ergenekon’ tutuklularına, insan hakları, yasa ve yönetmeliklere aykırı uygulamalar sistematik hale dönüşmüştür. Zulüm altındayız. Acil olarak görüşme talep ediyoruz.”

Dilekçeyi işleme koyan Komisyon Başkanı Zafer Üskül, hem bilgilendirme, hem de gereğinin yapılması için Adalet Bakanlığı’na gönderme, hem de cezaevi yönetiminden de bilgi isteme kararı aldı. Üskül, dilekçede yakınma konuları ayrıntılı olarak yer almadığı için de Balbay, Özkan ve Uğur’dan ayrıntılı bilgi isteyecek. İlk kez geçen yıl şubat ayında Silivri Cezaevi’nde incelemelerde bulunan komisyonun, bu başvurunun ardından Silivri’de incelemede bulunup bulunmayacağı konusu ise netlik kazanmadı.
 

İkinci mektup

Emekli Albay Uğur, komisyonun 2009 Şubatı’nda Silivri Cezaevi’nde yaptığı inceleme sırasında görüştüğü komisyon üyelerine de bir mektup vererek, cezaevindeki koşullardan ve kendilerine uygulanan “psikolojik baskı”dan yakınmıştı. Albay Uğur mektubunda, savcı Zekeriya Öz’ün sorgusu sırasında emekli orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon’la ilgili bildiklerini anlatması karşılığında kendisini “serbest bırakma” vaadinde bulunduğu iddiasında bulunmuştu.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu içinde oluşturulan AKP’li Murat Yıldırım’ın başkanlığındaki alt komisyon 26 Şubat 2009’da Silivri Cezaevi’nde incelemelerde bulunmuş, aralarında Atilla Uğur, Türk Metal-İş Sendikası Başkanı Mustafa Özbek, o dönem tutuklu olan Gürbüz Çapan’ın da bulunduğu tutuklularla görüşmüştü. Tutuklulardan gelen yakınma doğrultusunda alt komisyon CHP’li Komisyon Üyesi Malik Ecder Özdemir’in “tutukluluk sürelerinin uzunluğu ve tutukluluğun infaza dönüştüğü” yönündeki eleştirilerine karşın komisyon, “yargıya intikal etmiş olayla ilgili inceleme yapılamayacağı” gerekçesiyle, sadece cezaevinin fiziki koşulları ve “fiziksel işkence” olup olmadığı iddialarını incelemişti. Komisyon raporunda, tutukluların kaldığı koğuşların 24 saat kamerayla izlenerek, özel yaşamlarının ihlal edildiği eleştirisi yer almış, bu konuda daha özenli davranılması istenmişti. Raporda, tutukluların yemeklerden şikâyeti, klima istemi, odaların nemli olduğu, dolayısıyla sağlık koşullarını olumsuz etkilediği yönündeki yakınmaları da raporda yer almıştı.

Komisyon Başkanı Zafer Üskül’ün, komisyon tarafından kabul edilen raporu gönderdiği Adalet Bakanı Sadullah Ergin ise yakınma konusu olan tüm sorunların çözüldüğünü ileri sürmüştü. Komisyon raporunda, tutukluların “bornozlu” hallerinin bile görüntülendiği yakınması yer almasına karşın Ergin, sadece “ortak kullanım alanları”na güvenlik amacıyla kamera konulduğunu ileri sürmüş, yiyecek, klima gibi bütün sorunların çözüldüğü savunmasını yapmıştı.
 

Üskül’den yanıt

Komisyon Başkanı Üskül, başvuru üzerine dün Balbay, Özkan ve Uğur’a yazılı yanıt göndererek, sorunlarını ve sıkıntılarını detaylı olarak anlatmalarını istedi. Üskül, şu yanıtı verdi: “Komisyonumuzun önceki incelemesinde ifade edilen yakınmaların dışında, bulunduğunuz ceza infaz kurumunda haklarınıza ve yaşam koşullarına ilişkin, varlığını düşündüğünüz sorunlarınızın, somut olay, kişi ve ihlal edilen hakkınızın belirtilmesi halinde, komisyon başkanlığınca ayrıca değerlendirileceğini belirtir, bilgilerinizi rica ederim.”