Savaş ve çatışmaların gölgesinde 100. yılda barış aranıyor

 Dünyada savaş harcamalarının yeniden zirve yaptığı, pek çok noktadaki savaş ve çatışmalarda yüz binlerin yaşamını yitirdiği bir dönemde yapılan anmada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “barış için savaşalım” mesajı verdi. Paris sokaklarında bir araya gelenler ise “Zafer Takı” önünde yapılan törene katılan liderleri süregiden savaş ve çatışmaların sorumlusu olmakla suçladı.

Gerçek bir Avrupa ordusu kurulması önerisiyle geçen cumartesi ABD Başkanı Donald Trump’la bir polemik yaşayan Macron, törende yaptığı konuşmada savaş karşıtı mesajlar verdi. Milliyetçi ve din kaynaklı gerici ideolojileri eleştiren Fransa Cumhurbaşkanı, “Biliyorum, eski şeytanlar kaos ve ölüm eserlerini gerçekleştirmek için tekrar ortaya çıkıyor. Yeni ideolojiler dini kullanarak bulaşıcı bir gericiliği yayıyor” ifadelerini kullandı. Milliyetçilik için “ihanet” kavramını kullanan Macron, “Vatanseverlik milliyetçiliğin tam olarak zıttıdır. Başkaları pahasına ‘önce kendi çıkarlarımız’ demek ahlaki değerleri silmektir” şeklinde konuştu. Macron’un sözlerinin “ABD’yi yeniden büyük yapalım” ve “Önce ABD” sloganlarını kullanan Trump’a mesaj niteliği taşıdığı değerlendirmeleri yapıldı. Birinci Dünya Savaşı’nı “yaraları dünyada yüz yıl sonra da hissedilebilen bir katliam” olarak betimleyen Macron, sözlerini “Yaşasın halkların barışı. Yaşasın Fransa!” diyerek sonlandırdı.

Savaşın sona ermesinin 100. yıl dönümünde Fransa dışında İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda’da da bir dizi tören ve etkinlik yapıldı. Paris’te liderlerin bir araya geldiği törenin yanı sıra Cumhuriyet Meydanı’nda da bir protesto gösterisi yapıldı. “Bebek Trump” balonunun açıldığı ve “Trump=Savaş” pankartlarının taşındığı gösteride dünyada süregiden savaşlar nedeniyle liderler protesto edildi.

Liderler Zafer Takı’nda Macron çifti davet ettikleri liderleri Elysee Sarayı’nda karşıladı. Törene katılan, aralarında ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da olduğu 47 devlet başkanı, 23 hükümet başkanı, 15 uluslararası kuruluşun başkanı ve beraberindeki eşleri, Zafer Takı ile Meçhul Asker Anıtı’na yürüdü. Macron, beraberindeki öğrencilerle barışı temsil eden Ebedi Ateş’i yeniden yaktı.

Rakamlarla büyük yıkım: En az 15 milyon ölüm

Klasik sömürgecilik ve imparatorluklar döneminin sona ermesi, Avrupa ve dünyadaki güç dengelerinin yeniden şekillenmesi, silah teknolojilerindeki değişim, uluslararası ilişkiler rejimindeki yenilenme ihtiyacı gibi birçok siyasi sonucu olan Birinci Dünya Savaşı’nın insani boyutu ise büyük bir yıkıma işaret ediyor.
- Savaşa bugünkü ulus-devletler baz alındığında 70’ten fazla ulus katıldı.
- Savaşan ulusların toplamı, o günkü dünya nüfusunun yarısından fazlasına tekabül eden 800 milyon kişiyi buluyordu.
- 9 milyondan fazla askerin öldüğü savaşta en az 6 milyon da sivil yaşamını yitirdi. En büyük asker kaybını 2 milyon ölü ve 5 milyon yaralıyla Rusya verirken, Osmanlı İmparatorluğu da 800 bin civarında askerini yitirdi.
- Savaş, ilk geniş ölçekli kimyasal gaz kullanımına sahne oldu. Alman ordusu Belçika’da 1915 yılında klor gazı kullandı.

ÇATIŞMA VE SİLAH YARIŞI SÜRÜYOR

Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 100. yılında yerkürenin dört bir yanında savaş ve çatışmalar sürüyor. Uluslararası kurumların verilerine göre son iki yılda, Afganistan, Suriye ve Yemen başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerindeki savaş ve çatışmalarda 300 bine yakın kişi yaşamını yitirdi. Birinci Savaş’ın öncesindeki on yıla benzer şekilde silahlanma yarışında da rekor seviyelere ulaşıldı. Sipri’nin rakamlarına göre, 2017 yılında dünyada 1.7 trilyon doların üzerinde askeri harcama yapıldı.