"Sarp Sınır Kapısı'ndan halklarımız geçişlerini yapabilmeli"

Türkiye ile Gürcistan arasında modernize çalışması tamamlanan Sarp Gümrük Kapısı bugün hizmete açıldı. Sınır kapısının açılışını 1 yıl gibi kısa bir sürede bitiren TOBB'a teşekkürlerini sunan Başbakan Recep Tayip Erdoğan, söz konusu sınır kapısının sadece bir formalite kapısı haline gelmesi ve buradan rahatlıkla geçişlerin yapılabilmesi gerektiğini kaydetti.

Mart 2008 tarihinde temeli atılan ve Yap-İşlet-Devret modeli ile bir yılda inşa edilen Sarp Kara Sınır Kapısının açılışı Başbakan Recep Tayip Erdoğan, Gürcistan Cumhurbaşkanı Sakaşvili, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Gümrük Müsteşarı Mehmet Emin Zararsız, TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu'nun katılımıyla yapıldı.
Erdoğan törende yaptığı konuşmada, "Artık bu sanal kapı, adeta sadece bir formalite kapısı haline gelmeli ve buradan rahatlıkla geçişler yapılabilmelidir. Bugün şuandaki engelleri de bütün bürokratlarımız karşılıklı olarak süratle gidermeli ve bu sıkıntıları da aşmalıyız. 5 yıl kadar önce değerli dostumla Batum'u ve buraları gezdiğimizde bunları konuşmuştuk. Şimdi Türkiye tarafının bugün açılışını yapıyoruz. Az önce Sayın Cumhurbaşkanı ile bunu konuştuğumda 'Hemen öğleden sonrada başlayabiliriz bizim tarafa' dediler" dedi.

Geçen zamanla iki kültür arasındaki dostluk bağının her geçen gün arttığını kaydeden Erdoğan, "Gürcistan'ın en sıkıntı anında Türkiye olarak yanında olduk ve bundan sonrada olmaya devam edeceğiz" diye konuştu. Kısa bir süre önce Bakan Kürşad Tüzmen'in Gürcistan'ı ziyaret ettiğini Erdoğan, çeşitli görüşmelerin yapıldığını ve anlaşmaların imzalandığını, Bakanlar Kurulu Toplantısında da gerekli bilgileri verdiğini kaydetti. Erdoğan, gerekli bağlantılar yapıldığında artık Avrupa ve Asya'nın farklı bir şekilde bağlantı kuracağını dile getirdi. Erdoğan, sınır kapısının açılışını 1 yıl gibi kısa bir sürede bitiren TOBB'a teşekkürlerini sundu.

Saakaşvili: Batum Hilton'u Türkler inşa ediyor

Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikhail Saakaşvili, Türkiye ile Gürcistan arasında, modernizasyon çalışması tamamlanan Sarp Gümrük Kapısının, Fransa ve İsviçre arasındaki sınır kapısı gibi hiçbir vatandaşın varlığını fark etmeyeceği bir sınır kapısı olacağını söyledi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yap-işlet-devret modeli ile modernize edilen Türkiye ile Gürcistan arasındaki Sarp Sınır Kapısı, Gürcistan Cumhurbaşkanı Saakaşvili, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ve İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın da katıldığı törenle hizmete açıldı.

Gürcistan Cumhurbaşkanı Saakaşvili'nin konuşmasına, Türkçe olarak Başbakan Erdoğan'ı selamlayarak başlaması, törene katılanların alkışlarıyla karşılandı. Saakaşvili, bir bölümünü Türkçe yaptığı konuşmasında ''bugün güneş bizi ve sınırımızı aydınlattı, kapılarımız arasında bir sınır yoktur'' dedi.

Saakaşvili yine Türkçe olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a, sadece Gürcistan için değil, bölge için başarılı ve çok büyük bir devlet adamı olduğunu söyledi.
Bugünün tarihi bir gün olduğunu, 5 yıl önce Başbakan Erdoğan Sarp sınır kapısına geldiğinde, Sarp'ı dostluk kapısı yapma konusunda bir model oluşturmayı kararlaştırdıklarını anımsattı.

Sarp sınır kapısının bugün iki ülke halkı arasında dostluğun simgesi haline geldiğini ifade eden Saakaşvili, politikacıların, sözlerini çok ender tuttuklarını ancak, Başbakan Erdoğan'ın sözünü tutan ender devlet adamlarından olduğunu söyledi.

Konuşmasında sık sık Erdoğan'a ''kardeşim'' diye hitap eden Saakaşvili, iki ülke arasındaki ilişkilerin düzeltilmesine ilişkin verilen sözlerin yerine getirildiğini anlattı.
Türkiye ile Gürcistan arasında ortak bir havaalanı oluşturulmasını önceki görüşmelerde dile getirdiklerini ifade eden Saakaşvili, şimdi bir havaalanının mevcut olduğunu kaydetti.
Batum'un artık Karadeniz üzerinde çok önemli bir role soyunmak üzere olduğuna işaret eden Saakaşvili, Batum'un 5 yıl önce yerle bir halde olduğunu, o günden şimdiye, büyük ilerlemeler sağlandığına dikkati çekti.

Batum'un en güzel otellerinden olacak Batum Hilton'un Türk müteahhitler tarafından inşa edildiğine işaret eden Saakaşvili, Batum'da Türk şoförlerin de çalıştığını, Gürcistan sınır kapısında artık rüşvet hikayeleri yerine başarı hikayelerinin anlatıldığını, bundan da gurur duyduklarını anlattı.

Başbakan Erdoğan'ın, bir Türk vatandaşının Gürcistan sınırında yaşadığı bir sorunla ilgili kendisini telefonla aradığını ve bu duruma ilişkin gelişmeleri de anlatan Saakaşvili, bu durumun sorunları bertaraf etme konusundaki adanmışlığı ifade ettiğini belirtti. Türkiye ile Gürcistan arasında bir tren yolu inşaatının bulunduğunu anımsatan Saakaşvili, bunun önemine değinirken, havaalanları ve limanların kapasitelerini artırdıklarını kaydetti.

Konuşmasında Sarp Sınır kapısına ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Saakaşvili, Sarp'ta oluşturdukları modelin örnek bir model olduğunu ve burada ortak bir yönetim tesis edileceğini ve bürokratik engellerin bulunmayacağını söyledi. Saakaşvili, ''Bu sınır kapısı hiçbir vatandaşın varlığını fark etmeyeceği bir sınır kapısı olacak, Fransa ve İsviçre arasındaki sınır kapısı gibi... Kimse bunun sınır kapısı olduğunu fark etmeyecek'' dedi.

Sarp sınır kapısının insanların hayatını kolaylaştıracağını ifade eden Saakaşvili, aynı zamanda kapının Türk tarafının Gürcistan'daki faaliyetleri de güçlendireceğini belirtti.

Yazıcı: Tek bir kontrol alanında işlem yapma mümkün olacak

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı yaptığı konuşmada, açılışı yapılan sınır kapısının iki ülke gümrük idareleri arasında başlatılacak uygulama, dostluk ve işbirliğinin en güzel örneği olacağını kaydetti. Sarp Kara Sınır Kapısı'nın sadece Gürcistan'a açılan bir sınır kapısı olmadığını belirten Yazıcı, Türkiye'nin Kafkasya bölgesine ve Çin'e kadar uzanan, İpek Yolu güzergahına açılan bir kapı olarak faaliyetini sürdüreceğini dile getirdi. Uluslararası ticarette sadece bir ülkenin aldığı tedbirlerin, çoğu kez yeterli olamadığını ifade eden Yazıcı, "Onun için bölgesel veya uluslararası düzeyde ekonomik entegrasyonlar veya birlikler hayat bulmakta ve zaman zaman devreye girmektedirler. Üretimin yanı sıra eşyanın güven ortamında ve süratli bir şekilde alıcıya ulaştırılması da ticarette önemli bir maliyet unsurudur" dedi.

Yazıcı açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Şimdi düşünmenizi istiyorum: Bir ürünün üretildiği ülkeden tüketileceği ülkeye kadar birkaç ülkeden karayolu ile taşındığını ve her ülkeden geçişte eşyanın teker teker indirilerek kontrol edildiğini ve tekrar yüklendiğini, 100 metre gitmeden diğer ülkede tekrar indirildiğini ve tekrar yüklendiğini, mevzuatlarının belirsiz olduğunu ve uygulamalarının sık sık değiştiğini. Hangi ticaret erbabı veya hangi taşıyıcı bu güzergahı tercih eder? Biz Türk Gümrük İdaresi olarak bu olumsuzlukları, engelleri tümüyle kaldırdık ve kaldırmaya devam ediyoruz. Neyle yapıyoruz bunu? Risk analizleri ile X-Ray gibi teknik kontrol cihazları ile yapıyoruz. En önemlisi de bu işlemleri yapabileceğimiz sınır kapılarımızı yeniden inşa ederek yapıyoruz."

Yazıcı, 2001 yılından itibaren İpsala, Gürbulak, Habur ve Cilvegözü olmak üzere 4 kara sınır kapısının bu modelle yenilendiğini söyledi. Yazıcı, "Kalan 13 kara sınır kapısından Sarp dahil 3'ünün yenilenmesi tamamlanmış olup (Sarp, Kapıkule ve Hamzabeyli), kalan 10 kara sınır kapımız da bu yılsonuna kadar yenilenecektir" dedi.

Türkiye ile Gürcistan arasında Sarp Kara Sınır Kapısının ortak kullanımına ilişkin bir projenin gündeme alındığını belirten Yazıcı, "Projenin işlevsel adı, "Tek Kapı-İki Gümrük İdaresi"dir. Böylece Sarp Kara Sınır Kapısında iki ülke gümrük yetkililerinin tek bir kontrol alanında işlem yapmaları mümkün hale gelecektir. Bu uygulama ile farklı gümrük uygulamalarının yarattığı sıkıntıları ortadan kaldırarak sınır geçişlerinin ve dolayısıyla ticaretin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır" diye konuştu.
Söz konusu uygulamanın sınır gümrük idarelerindeki altyapı ve işletme maliyetlerinin de azaltılması açısından yararlı olacağı belirten Yazıcı, "Zira ortak gümrük kontrolü yapılması halinde, örneğin sınırdaki gümrük idarelerinden herhangi birinde bir X-Ray cihazı olması kontrolün yapılması için yeterli olacak, diğer idarenin aynı cihazdan edinmesine ve cihazın işletme maliyetine katlanmasına gerek kalmayacaktır" dedi.

Yazıcı, bu uygulamayla ilgili sınır gümrük idarelerinde etkin bir bilgi paylaşımı ve işbirliğinin sağlanacağını ifade etti. Yazıcı, ortak sınır kapısı kullanımı uygulamasının Müsteşarlığın başlattığı girişim kapsamında İpek Yolu güzergahındaki diğer ülkelere de yaygınlaştırılmasının hedeflendiğini söyledi.

Sarp, Çin'e kadar uzanan bir güzergaha açılan kapı olacak

Yazıcı şunları kaydetti:
"Açılışı yapılan Sarp Kara Sınır Kapısı, sadece Gürcistan'a değil Çin'e kadar uzanan bir güzergaha açılan bir kapı olacaktır. Bunun anlamı güzergah boyunca tüm ülkelerin ekonomilerinin, ticaretinin, nakliye sektörünün canlanması ve kısaca tüm ülkelerin kazanması demektir. Kaldı ki bu yönde önemli bir potansiyel bulunmaktadır. Ancak bunun hayata geçirilebilmesi için İpek Yolu güzergahındaki tüm ülkelerde ticaret erbabının önündeki yasal ve uygulamaya dönük belirsizliklerin ortadan kaldırılması ve böylece tahmin edilebilirliğin artırılması; yasal kaynaklara erişimin kolay hale getirilmesi, özellikle işlemlerin hızlandırılması ve bekleme sürelerinin azaltılması gereklidir."

Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Sakaşvili, "Bu sınır kapısı hiçbir vatandaşın varlığını fark etmeyeceği bir sınır kapısı olacak, Fransa ve İsviçre arasındaki sınır kapısı gibi" dedi. Sakaşvili, Erdoğan'a "sevgili kardeşim" diye hitap ederek, Başbakan Erdoğan ile beraber tüccarların yaşadıkları sıkıntılarını gördüklerini ve artık suni sınırlar olmaması yönünde fikir birliğine vardıklarını söyledi. Sakaşvili, artık çok fazla sayıda malın dolaşımının hiçbir engele takılmadan gerçekleştiğini belirtti. Bölgedeki havaalanından İstanbul'a uçuşların gerçekleştiğini kaydeden Sakaşvili, Türk inşaat sektörünün çalışmalarına değindi.

Sakaşvili, "Sıradan bir vatandaşın aracı Gürcistan'a girdiğinde polis ceza kesmiş. Başbakan bana bununla ilgili telefon etti. Bu iki ülke arasındaki sorunların çözülmesi için gösterilen adanmışlığın en büyük göstergesidir" dedi.

Sakaşvili, halka seslenerek, "Sizleri birleştirmeyi bir araya getirmeyi, bir güç haline getirmeyi istiyoruz. Bu güçten ortaya çıkacak refahı paylaşmayı arzuluyoruz" diye konuştu.

Zararsız: Aracılık edilen ihracat 41 milyon dolara ulaştı

Gümrük Müsteşarı Mehmet Emin Zararsız'da konuşmasında, Sarp Kara Sınır Kapısı ve Sarp Gümrük Müdürlüğü'nün 1988 yılında açıldığını ve o tarihten bu yana faaliyetlerine devam ettiğini söyledi. Zararsız, "Kısa sürede işlem hacmi artan Sarp Gümrük Müdürlüğünce 2008 yılında aracılık edilen ihracat miktarı 41 milyon 857.2 bin dolara ulaşmış, yine 2008 yılsonu itibariyle Sarp Kara Sınır Kapısından 2 milyon 182 bin 784 yolcu, 376 bin 469 araç giriş çıkışı gerçekleşmiştir. Ülkemiz ile Gürcistan arasındaki dış ticaret ise 995.9 milyon doları ihracat, 524.4 milyon doları ithalat olmak üzere toplam 1 milyar 520.4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir" dedi. Zararsız, Sarp Kara Sınır Kapısı'nın kamu ve özel sektör işbirliğinin güzel bir örneği olan Yap-İşlet-Devret modeli ile inşa edilerek açılışı yapılan beşinci kara sınır kapısı olduğunu belirtti.

Zararsız, gümrüklerdeki hızın ticaret erbabı için maliyeti azaltıcı bir etkisi olduğunu belirterek, bundan dolayı herkesin hızlı işleyen gümrükleri tercih ettiğini söyledi.

Hem DTÖ, hem Dünya Gümrük Örgütünün gümrük işlerinin hızlanması için bazı tedbirler aldığına işaret eden Zararsız, bunda kazananın ise işleri kolaylaştıran ülkeler ve bölgeler olduğunu belirtti.

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu: Ortak sınır kapısı modelini uygulamalıyız

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu da, gümrük kapılarının ülkelerin itibarını ve gücünü yansıttıklarını, ülkeye girişte ilk intibanın gümrük kapılarında edinildiğini söyledi.
TOBB olarak yapımını tamamladıkları 5 gümrük kapısına, modern, hızlı, konforlu tesisler kazandırıldığını, hizmeti sunan ve hizmeti alanın memnuniyetinin en üst düzeye çıkarıldığını anlatan Hisarcıklıoğlu, hizmet kapasiteleri yaklaşık 4 katına çıkarılan bu kapılarda, Türkiye'nin imajını zedeleyecek hiçbir aksaklık kalmadığını belirtti.
Bugüne kadar bu yatırımları gerçekleştirmek için 185 milyon dolar harcadıklarını, bunu yaparken devletin kasasından bir kuruş çıkmadığını ifade eden Hisarcıklıoğlu, başlangıçtan bugüne kadar, kapılardan devlete, 25 milyon liradan fazla vergi geliri sağladıklarını kaydetti.

Gümrük kapılarındaki ortalama bekleme süresinin 30 dakikadan 10 dakikaya indirildiğine, araç kapasitesinin 4 milyondan 14 milyona çıkarıldığına dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, bu başarının Türk kamu yönetimi ile özel sektörünün doğru projelerde bir araya geldiklerinde neleri başarabileceklerinin hikayesi olduğuna dikkati çekti.
Hisarcıklıoğlu, modernizasyon kapsamında Sarp gümrük kapısı için yaklaşık 20 milyon dolarlık yatırım yapıldığını, modernizasyondan önce gümrük kapısında yıllık toplam 180 bin civarında araç ve 1,3 milyon yolcuya hizmet verilirken, modernizasyonun tamamlanmasıyla birlikte 750 bin araç ve 4 milyon yolcuya hizmet verilebilir hale gelindiğini söyledi.

Batum havalimanının her iki ülkeye hizmet verebilir konuma getirildiğini belirten Hisarcıklıoğlu, Sarp'ta sınırın bir tarafının modernize edilmesinin yeterli olmadığını, modernizasyon projesinin sınırın Gürcistan tarafını da içine alacak şekilde genişletilmesini istedi.

Hisarcıklıoğlu,''ama daha da önemlisi ortak sınır kapısı modelini uygulamalıyız'' dedi.
TOBB Başkanı, Gürcistan ile Azerbaycan arasındaki gümrük kapısının modernize edilmesi işine de talip olduklarını bildirdi.

Dünyanın en büyük üretim ve ihracat merkezine dönüşmekte olan Çin'in, üretim tesislerini ülkenin doğusuna doğru yaymaya çalıştığını, bu durumun Çin ile Avrupa arasında yeni ulaşım rotalarının doğmasına yol açacağını belirten Hisarcıklıoğlu şöyle devam etti:
''Bu rotalardan biri de tarihi İpekyolunun yeniden canlandırılmasını sağlayabilir. Ama bunu sağlayabilmek için yapılması gerekenler var. Bunların başında da, sınır geçişlerinde standardın sağlanarak gümrük işlemlerinin hızlı ve daha az maliyetle yapılması gelmektedir. Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasında bunu sağlarsak, Çin ile Avrupa'yı birleştiren güzergah biz oluruz, bunun getirisi de bizlerin olur"