Sarkisyan: Gül'ün ziyareti bir fırsat

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e 6 Eylül’deki milli futbol maçını Erivan’da birlikte izleme davetini yineleyerek, bu maçı, iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için bir fırsat olarak gördüğünü söyledi. İlişkilerin geldiği noktanın her iki ülke liderliklerini önemli kararlar almanın eşiğine getirdiğine inandığını söyleyen Sarkisyan, “Önemli kararlar kolay alınmıyor. Bu kararlara Ermenistan’da da, Türkiye’de de karşı çıkanlar olacaktır. Ancak olumlu kararların her iki ülke haklının çoğunluğu tarafından destekleneceğinden eminim" dedi.

Sarkisyan, Türkiye ve Ermenistan arasında devam eden kapalı diplomatik görüşmelerin bir sonuç getireceğine inandığını söyledi. Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan, gazeteci Murat Yetkin’in “Cumhurbaşkanı Gül’ü maçı birlikte izlemeye davet ederken siyasi olarak beklentiniz neydi?” şeklindeki sorusunu şöyle yanıtladı:

“Öncelikle, benim amacım Ermenistan ve Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesiydi. Seçilmemin ardından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün gönderdiği kutlama mesajında ilişkilerin geliştirilmesi imkânından söz ediliyordu. Daha sonra Başbakan Tayyip Erdoğan da diyalog için kapıların açık olduğundan söz etmişti. Ben de karşılık olarak bu fırsatı değerlendirmeye karar verdim. İyi spor olayı var önümüzde. Milli futbol takımlarımız tarihimizde ilk kez karşı karşıya gelecek. Bu ilişkilerimizin gelişmesi için de iyi bir fırsat verebilir. Sonucun ne olacağı önemli değil; umarım izleyenlerin zevk alacağı iyi bir karşılaşma olur. Heyecan yüksek olacak. Bu karşılaşma ilişkilerimizde fevkalade bir hadise olacak, umarın Ermenistan-Türkiye Cumhurbaşkanlarının varlığıyla da fevkalade olur. Bizler komşuyuz ve komşu olmaya devam edeceğiz. Sanıyorum, her iki halk için de normal ilişkileri içinde olmak daha faydalıdır. Sayın Gül’e davetimi bu çerçevede yaptım.”

Türkiye ve Ermenistan arasında devam eden kapalı diplomatik görüşmelerin olumlu sonuçları olacağına innadığını belirten Sarkisyan, şu görüşlerini dile getirdi:

“Ama bu görüşmelerin ötesinde, inanıyorum ki, ilişkilerin seyri, bizlerin, iki ülke liderlerinin karar alabilecek aşamaya geldiğimizi gösteriyor. Bunlar kolay kararlar olmayacaktır. Ermenistan ve Türkiye toplumun tamamı bu kararları onaylamayacaktır. Ama eminim ki, olumlu çözümler toplumların çoğunluğu tarafından desteklenecektir. Bununla diplomatların çabasını kast etmiyorum, genel atmosferi kast ediyorum. Gül’ün kutlama mesajı, Erdoğan’ın sözleri, benim Gül'ü davetim, hatta sizinle yapmakta olduğumuz bu söyleşi bile bu atmosferin bir parçası. Bu anlamda kararlar alma aşamasına gelmekte olduğumuza inanıyorum."

Bir soru üzerine Sarkisyan, Gül’ün Erivan’a gelmesinin önemli olduğuna inandığını söyledi ve “Çünkü insanlar önemli kararlara kolay varamıyor. Kişisel ilişkiler önem taşıyor. Kamuoyu önünde konuşmakla, karşınızdakinin gözlerinin içine bakarak konuşmak ayrı şeylerdir. Bu gezinin çok önemli olduğuna inanmasam, Sayın Gül’e daveti yapmazdım. Bizler komşuyuz. Tarihimizde zor zamanlardan geçtik. Ama Ermenistan ilişkileri geliştirmeye hazırdır. Türkiye’den de aynısını bekliyoruz” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Sarkisyan, Türkiye’nin bölgede yürüttüğü projelere Ermenistan’ın katılıp katılmayacağına yönelik bir soruya "Bu projelerden birinde adeta araba atın önüne koşuluyor. Örneğin, Bakü-Tiflis ve Kars demiryolu... Böyle bir demiryolu zaten var. Çok az bir masrafla işler hale getirilebilir. Ermenistan’ı dışarıda tutmak için büyük miktarlar harcanıyor" karşılığını verdi.

Sarkisyan, Rusya’nın Gürcistan’dan kopan Güney Osetya ve Abhazya’ya verdiği destek konusundaki düşüncelerini de paylaştı: 

"Gerçekten de sayısız can kaybına neden olan trajik olaylar meydana geldi. Bu bir kez daha silahlanma yarışının bu gibi konularda nelere yol açabileceğini gösterdi. Biz bu gibi konuların müzakerelerle çözülmesinden yanayız. Halkın serbest iradesiyle kendi kaderini tayin hakkının dikkate alınmasından yanayız. Ne yazık ki olaylar tırmanacak gibi görünüyor ve bu hiç hoşumuza gitmiyor. Biz Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ve AB adına Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy’nin üzerinde anlaştıkları planın uygulanmasının barış ve istikrar getireceğine inanıyoruz. Barış ve istikrar bizim için çok önemli. Her şey bir yana, ticaretimizin yüzde 70’inden fazlasını Gürcistan üzerinden yapıyoruz.”

Hem Azerbaycan, hem de Türkiye ile ilişkilerde sorun olan Dağlık Karabağ konusuna kısa zamanda bir çözüm düşünüp düşünmediğine yönelik bir soruya Cumhurbaşkanı Sarkisyan, “Umuyorum kısa sürede bir çözüm bulacağız” yanıtını verdi. “Yaklaşık bir tarih verebilir misiniz?“ sorusu üzerine Sarkisyan, “Azerbaycan’daki seçimlerden önce bir tahminde bulunmak doğru olmaz. Seçimlerden sonra gelişmeleri göreceğiz” dedi. 

Cumhurbaşkanı Sarkisyan, “Dışarıdan bakıldığında Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin yıllardır soykırım sorununda kilitlendiği görülüyor. Sizce bu doğru mu? Sizce Türkiye, öncesi ve sonrasıyla 1915’deki trajik olayları soykırım diye tanımadıkça ilişkiler ilerlemeyecek mi? Bu bir önkoşul mu?” şeklindeki sorusunu da yanıtlarken şunları söyledi: "Sanırım bu konuda da yeni bir bakışa ihtiyacımız var. Çünkü ben şimdiye dek devletler arasındaki sorunların çözümü için devletlerin dışında bir komisyon kurulmuş olduğunu hatırlamıyorum. En iyi çözüm, diplomatik ilişki kurmaktır. Böylelikle hükümetler arasında kurulacak bir komisyonun altında çok sayıda alt komisyon ve grup kurulabilir. Daha önce ABD’de benzeri komisyon kuruldu. Sonuç verdi mi? İkincisi, uzmanlarınız, bilim adamlarınız için normal çalışma koşulları oluşturmanız gerekir. Bunun için de normal diplomatik ilişkileriniz olması gerekir. Diplomatik ilişkilerinizin olması ve olmaması halinde yürütülecek çalışmalar birbirinden tamamen farklı olur.”