Piyasalar yine alt üst oldu

Avrupa'da Almanya'nın diğer ülkeleri kurtarma konusunda giderek isteksizleşmesi ABD'de Barack Obama yönetiminin ekonomi konusunda yetersiz kaldığına dair yaygınlaşan kanaat krizin derinleşmesinde etkili oluyor. Dünya borsaları 2009'daki kriz günlerine yakın düşüşler yaşıyor. Dünya engellenemeyen bir krize doğru mu gidiyor?

Bütün yatırımcıların panik halinde bu olasılığa karşı güvenli liman arayışı dünya piyasalarını sarsıyor. Özellikle hükümetlerin krizi çözmede yetersiz kalması korkuları giderek paniğe dönüştürüyor.

Avrupa'da bütün batmakta olan ülkelerin gözünün Almanya'ya çevrilmesi bu ülkede tepkileri artırıyor. Avrupa Kriz İstikrar Fonu'nun 400 milyar Avro'dan 800 milyar euro'ya çıkarılması fikri, paranın büyük kısmını ödemesi gereken Almanların tepkisini çekiyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel'in bu yönde atacağı her adıma hem kendi partisinden hem de kamuoyundan büyük tepkiler var.

Almanlar, krizdeki ülkelere karşı Almanya'nın sorumluluklarının sınırlandırılmasını istiyor. Yani her ülkenin kendi sorunlarıyla başa çıkması düşüncesi giderek ağırlık kazanıyor. Bu da Avrupa Birliği'nin dayanışma fikrinin baltalanması anlamına geliyor.

Öte yandan ABD'de Başkan Obama yönetiminin ekonomik sorunlarla başetmede yetersiz kaldığı fikri giderek yerleşiyor. Dünyanın en büyük ekonomisinin krizi iyi yönetemediği, bu nedenle dünyanın yeni bir büyük krize karşı savunmasız kaldığı yönündeki kanaat güçlendikçe yatırımcıların panik satışları artıyor.

Yatırımcıların hükümetlerden çok daha fazla güvendiği bağımsız merkez bankalarına ilişkin şüpheler de artıyor. Çünkü 2008 yılından bu yana büyük bir çöküşü engellemek isteyen merkez bankalarının piyasaya müdahale edecek olanakları giderek azaldı. Üstelik G-7 ve G-20 ülkelerinin merkez bankaları arasında da yeterli eşgüdüm yok. İşte bütün bunlar yatırımcıların paniğini artırıyor. Üstelik kimse paniğin nerede duracağını bilmiyor.

 

Piyasalarda gün ortası...

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) 100 Endeksi, önceki ikinci seans kapanışına göre 1.814,28 puan düşerek günün ilk yarısını 50.469,22 puandan tamamladı. Birinci seansta, hisse senetleri ortalama 3,47 değer yitirdi.

Önceki ikinci seansta 52.283,50 puandan kapanan İMKB 100 Endeksi ilk seansa 29,90 puan düşerek 52.253,60 puandan başladı.

İlk yarıyı 2.746,79 puan düşerek 49.536,71 puandan geçen endeks, en düşük olarak 49.492,61 puana kadar gerilerken, en yüksek olarak 52.873,42 puanı gördü.

Seans sonunda mali endeks 2.140,77 puan düşerek 73.959,55 puana, sanayi endeksi 2.005,89 puan düşerek 41.952,79 puana ve hizmetler endeksi 1.764,32 puan düşerek 33.197,47 puana geriledi.

Böylece, önceki kapanışa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 2,81 oranında, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 4,56 oranında ve hizmetler grubu hisseler 5,05 oranında değer yitirdi.

Birinci seansta işlem gören toplam 351 hisse senedinden 7'si değer kazandı, 343'ü değer kaybetti, 1 hisse senedinin fiyatı ise aynı kaldı.

Birinci seansta 1 milyar 498 milyon 63 bin 967 liralık işlem hacmi oluştu. En çok işlem gören hisse senetleri Garanti Bankası, İş Bankası (C), Emlak Konut, Yapı Kredi ve Halk Bankası oldu.

 

Dövizde duraklama söz konusu

İstanbul serbest piyasada dolar 1,7870 liradan, Avro 2,5420 liradan satılıyor. Dün 1.7540 liradan kapanan dolar 1.7880 liradan, 2.4850 liradan kapanan Avro da 2.5450 liradan güne başlamış, daha sonra dolar 1.7900 lirayı geçmiş, Avro da 2.5500 liranın hemen altındaki seviyelere kadar yükselmişti. Uluslararası piyasalarda Avro-dolar paritesi 1,4267, sterlin-dolar paritesi 1,6362, yen-dolar paritesi ise 77,08 düzeyinde seyrediyor.

 

Merkez Bankası'ndan dövize müdahale

Öte yandan Merkez Bankası, dövizde yaşanan hareketliliğe müdahale etti. Banka, taraflı işlemlerde borç verme faiz oranını ABD doları için yüzde 5,5'ten yüzde 4,5'e, Avro için yüzde 6,5'ten yüzde 5,5'e düşürülmesine karar verdi. Duyuruda, "Önümüzdeki dönemde de döviz piyasasına ilişkin gelişmeler yakından takip edilecek, gerekli görülen önlemler gereken zamanda alınmaya devam edilecektir" ifadesine yer verildi.

 

Uluslarararası piyasalar...

Avrupa borsaları: Bugün açılışı takiben toparlanan Avrupa borsaları yönünü daha sonra yeniden aşağıya çevirdi. Londra Borsası'nda FTSE-100 Endeksi yüzde 3,88 (195,65 puan) değer kaybederek 4.872,40 puana, Frankfurt Borsası'nda Dax Endeksi yüzde 4,66 (276,23 puan) azalarak 5.647,04 puana ve Paris Borsası'nda Cac 40 Endeksi yüzde 2,80 (87,49 puan) düşerek 3.037,70 puana geriledi. İtalya'da Milano Borsası'nda FTSE MIB Endeksi yüzde 2,57, İspanya'da Madrid Borsası'nda IBEX 35 Endeksi yüzde 2,88, Portekiz'de PSI Endeksi yüzde 3,30, Hollanda'da Amsterdam Borsası'nda AEX Endeksi yüzde 4,69, İsviçre'de Zürih Borsası yüzde 3,39 ve Atina Borsası yüzde 3,56 değer kaybetti.

Asya borsaları: Asya borsaları bugün de büyük kayıplar verdi. Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi yüzde 1,68 (153,08 puan) azalarak 9 bin puanın altına indi ve 8.944,47 puandan kapandı. Asya'da ayrıca Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Composite Endeksi yüzde 0,37 ve SE Endeksi yüzde 0,53, Tayland Borsası yüzde 2,32, Hindistan Borsası yüzde 1,09, Avustralya Borsası yüzde 2,69, Singapur Borsası yüzde 3,70, Güney Kore Borsası yüzde 4,83, Endonezya Borsası yüzde 2,67, Hong Kong Borsası yüzde 6,01 ve Tayvan Borsası yüzde 0,79 değer kaybetti.

ABD borsaları: ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 5,55 (634,76 puan) değer kaybederek, 10.809,80 puana, Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 6,66 (79,92 puan) azalarak 1.119,46 puana, Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 6,90 (174,72 puan) azalarak 2.357,69 puana indi.

 

Petrol fiyatları düştü

ABD ham petrolünün varil fiyatı bugün Eylül 2010'dan bu yana en düşük seviyesini gördü.
ABD ham petrolünün varil fiyatı Eylül ayı teslimi gün içindeki işlemler sırasında 75,71 dolar değer kaybıyla Eylül 2010'dan bu yana en düşük seviyesine indikten sonra toparlandı. ABD ham petrolünün varil fiyatı daha sonra 1,19 dolar düşüşle 80,12 dolardan işlem görmeye başladı.

ABD ham petrolünün varil fiyatı dün 5,57 dolar (yüzde 6,4) gerileyerek 81,31 dolardan kapanmıştı. Mayıs ayında 115 dolara kadar çıkan ABD ham petrolünün varil fiyatının o zamandan bu yana kaybı ise yüzde 30'u buldu.

Londra Brent tipi ham petrolün Eylül ayı teslimi varil fiyatı da 70 sent azalarak 103 dolar oldu. Petrol fiyatlarının düşüşünde Avro Bölgesi borç krizinin derinleşeceği ve dünyanın en büyük ekonomisi ABD'nin yakında resesyona gireceği endişeleri etkili oluyor.