Özel bir kadına özel bir ödül!

Geçen hafta Endonezya’da bir okul müdürü insan hakları alanında yaptığı çalışmalar için İrlanda’dan ödül aldı ve ülkenin gündemine yeniden oturdu.

Gülseren Tozkoparan Jordan Endonezya (Cakarta)

57 yaşındaki Shintra Ratri adlı kadın dünyada eşi benzeri olmayan bir yatılı imam hatip okulu Pondok Pesantren Waria al Fatah’ın müdürü. Yogyakarta şehrindeki al Fatah okulunun öğrencileri ise Waria’lar. Endonezya dilinde wanita-kadın, pria-erkek, Waria iki kelimenin birleşiminden oluşmuş ve bizdeki travestiye karşılık geliyor. Müdür Shinta ve kendisi gibi transkadın olan arkadaşı Mariani bu okulu 2008’de kurup hizmete açmışlar. Ortağının 2014’de yaşamını yitirmesinden sonra müdür olan Shinta okulu kendi evine taşıyarak tek başına yönetmeye devam etmiş. Waria al Fatah okulu bir taraftan ailesinden ayrılmak zorunda kalan transkadınlara barınak olurken diğer taraftan onlara İslam dinini öğretiyor. Din eğitiminin yanı sıra transkadınlara bir nevi altın bilezik takarak güçlendirmek adına bazı beceriler de kazandırıyorlar. Bunun için okulda yemek yapma, batik baskısı, müzik ve dans dersleri veriliyor. 40 civarında yatılı öğrencileri oluyor. Genel dini lise eğitimi yapan okullardan farklı olarak burada yaş ortalaması 20’nin üstünde.
Müdür Shinta “Endonezya’da camilerde kadın ve erkek bölümleri ayrı olduğundan trans bireylerin her iki tarafta da pek hoş karşılanmadığını, camilerde rahat ibadet edemediklerinden bu okulu açmayı düşündüklerini ve Endonezya’nın her tarafından trans kadınlara açık olduğunu” vurguluyor. Okulda isteyen rahat ettiği, dilediği kıyafetle dolaşıp ibadetini edebiliyor.
Gelelim Shinta’ya taa İrlanda İnsan Hakları Savunucuları Vakfı’ndan ödülü getiren sebebe! Dünyanın en fazla Müslüman nüfusuna sahip Endonezya’da LGBT hakları konusu bir tabu olmayıp halk son derece hoşgörülü iken son yıllarda durum biraz değişmeye başladı. Bazı radikal gruplar, siyasiler LGBT’ye yönelik ayrımcı, nefret, tehdit söylemlerini artırdı. Sözgelimi Psikiyatri Derneği transbireylerin ruh hastası olduklarını iddia etti, ortalığı karıştırdı. Hükümet LGBT karakterlerinin çizgi filmlerde yasaklanması için kanun hazırlığına girişti.

Okula tehdit
Shinta’nın okulu da 2016 yılında bu tehditlerinden payını ciddi bir şekilde almış hatta köktendinci bir grubun saldırısına uğramıştı. Okulun kapatılması için baskılar yağdı ve binbir türlü bahane bulundu, lisansı yok, park yeri yok denildi. Shinta ve öğrencileri her ne kadar dirense de baskılara dayanamayan yerel makamlar güvenlik gerekçesiyle okulu geçici olarak kapattılar. Aslında civardaki komşuların hiçbir şikayeti yoktu. Okulda 2010 yılından beri yaşayan 50 yaşındaki Yumi “Allah kimseye cinsiyetinden dolayı ayrım yapmaz, sonuçta bizi de o yarattı” diye cevap veriyordu eleştirilere.
Sular durulup ortalık sakinleşince Shinta boş durmadı 4 ay sonra okulunu tekrar açtı ve eğitimine sessiz sedasız devam etti bugüne kadar. Bir taraftan da ülke çapında üniversitelere giderek öğrencileri LGBT hakları hakkında bilgilendiriyor, okulda haftalık Kuran okumaları düzenliyor. Tüm zorluk ve risklere karşın okulunu yürütmekte gösterdiği direnç, kararlılık, azim dünya çapında duyulmuş, takdir edilmiş ve ödül olarak kendisine dönmüştü. Risk altındaki hak savunucularına verilen bu özel ödül tesadüfen Homofobi, Transfobi ve Bifobiye Karşı Anma Günü’ne denk gelen 17 Temmuz’da Dublin’de açıklandı.
Komşuları ellerinde yiyeceklerle kendisini kutlamaya geldiğinde Shinta’nın mutluluğuna diyecek yoktu. Yüzünde gülücüklerle onlara en iyi bildiği danslarını sundu ve ödülünü kendisini destekleyen bütün LGBT üyelerine adadığını açıkladı. Shinta ödülünü almak üzere Dublin’e uçacak ve 2 Ekim’de yapılacak törene katılacak.

gjtozkoparan@hotmail.com