Özbekistan sınırı kapattı

Özbekistan, Kırgızistan'daki şiddet olaylarından kaçan binlerce mülteci için uluslararası yardım çağrısı yaptı ve bu ülkeyle sınırını mültecileri kabul etmekteki yetersizliği yüzünden kapattı.

cumhuriyet.com.tr

Özbekistan Başbakanı Yardımcısı Abdullah Aripov, iki ülkeyi ayıran sınır noktalarından Yarkıçlak'taki mülteci kampında yaptığı açıklamada, şimdiye kadar 45 bin mültecinin kaydını yaptıklarını belirterek, yoğun mülteci akını dolayısıyla uluslararası kuruluşların insani yardımlarına ihtiyaçları bulunduğunu kaydetti.

Ülkesinin başka mülteci kabul edecek durumda olmadığını ve bugünden itibaren Kırgızistan'la sınırını kapadığını söyleyen Aripov, ancak tıbbi yardıma ihtiyaçları bulunanları ülkeye kabul edeceklerini belirtti.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, yaklaşık 80 bin Kırgız'ın Özbekistan'a kaçtığını, 15 bininin de sınırda beklediğini bildirmişti.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay da yaptığı açıklamada, Özbekistan ve Tacikistan'dan, Kırgızistan'daki çatışmalardan kaçan mültecilerin geçişi için sınırlarını açmalarını istedi.

Pillay yayınladığı açıklamada, evlerini terk etmek zorunda kalmış, çoğunluğu Özbek çok sayıdaki insanın durumuyla ilgili büyük endişe duyduğunu belirterek, Özbekistan ve Tacikistan'dan sınırlarını, sığınmak zorunda kalan yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun herkese açık tutmasını istedi.
 

Bakiyev'in oğlu tutuklandı

Kırgızistan'ın sürgündeki lideri Kurmanbek Bakiyev'in oğlu Maksim Bakiyev'in İngiltere'de tutuklandığı öne sürüldü. Ülkenin yerel "5" adlı televizyon kanalının verdiği haberde, Maksim Bakiyev'in Londra'da polis tarafından tutuklandığı belirtildi.

 

"İadesini talep edeceğiz"

Kırgızistan'ın sürgündeki lideri Kurmanbek Bakiyev;in oğlu Maksim Bakiyev;in Londrada gözaltına alındığı Kırgız yetkililerce de doğrulandı.

Kırgızistan İstihbarat Teşkilatı Başkanı Keneşbek Düyşebayev, devlet televizyon kanalından yaptığı açıklamada, kiralık bir uçakla Londra;ya giden Maksim Bakiyev;in yetkililer tarafından gözaltına alındığını söyledi.

Düşebayev, Kırgızistan;ın Bakiyev;in iadesini mutlaka isteyeceğini ifade etti.
Geçici hükümetin yargı konularından sorumlu Başbakan Yardımcısı Azimbek Beknazarov, Akipress Haber Ajansı;na yaptığı açıklamada, İngiltere;nin Bakiyev;i iade etmeyebileceğini kaydetti.

Kırgız devrik lider Kurmanbek Bakiyev;in ikinci oğlu Maksim Bakiyev, babasının iktidarı döneminde Devlet Başkanlığı Enstitüsüne bağlı Yatırım, İnovasyon ve Kalkınma Merkez Ajansının başına getirilmişti.

Nisan ayında Bakiyev iktidarı devrildikten sonra oluşturulan geçici hükümet, Maksim Bakiyev hakkında, geçen yıl Rusya tarafından verilen 300 milyon dolarlık krediyi maksatsız kullandığı gerekçesiyle dava açmış ve tutuklanması için İnterpol;den resmen yardım istenmişti.

Kırgızistan'da 7 Nisanda iktidar devrilmişti. Ülkeyi terk eden Bakiyev ve ailesi hakkında 100 ayrı dava açılmış, Interpol'den yardım istenmişti.

Bakiyev, Ortak Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün müdahalesini istedi

Öte yandan  Kırgızistan'ın devrik lideri Kurmanbek Bakiyev, Kırgızistan'daki olaylara, SSCB'nin dağılmasından sonra Rusya'nın öncülüğünde kurulan Ortak Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün müdahalesini istedi.

Bakiyev, Belarus'ta düzenlediği basın toplantısında, ülkedeki geçici hükümetin kontrolü kaybettiğini, Güvenlik Örgütü barış güçlerinin müdahalesiyle Kırgızistan'da durumun normale getirilebileceğini savundu.

Devrik lider Bakiyev, Nisan ayında iktidarı kaybetmesinin ardından Belarus'a geçmişti.
 

Türk öğrenci Oş Havaalanına vardı

Kırgızistan'ın güneyinde etnik çatışma sürerken önceki gün Özbek sınırına sığınan Türkiye vatandaşı Oş Eğitim Fakültesi öğrencisi Barçınay Çiftçi, kendi çabalarıyla Oş havalanına vardı.

Çiftçi, Özbekistan'a geçmemeye karar verdikten sonra bir Özbek ailesinde misafir edildiğini, bugün üç araç değiştirerek tek başına havaalanına geldiğini söyledi.

Çiftçi, havaalanında buradaki ilahiyat fakültesinde okuyan Türk öğrencilerin ve öğretmenlerin gelmesini beklediğini ve Türkiye'nin uçak gönderdiğini öğrendiğini ifade etti.
 

118 ölü, 1600 yaralı

Öte yandan, Kırgızistan'ın güneyindeki Oş ve Calalabad kentlerinde süren çatışmalarda ölü sayısının 118'e, yaralı sayısının 1600'e yükseldiği bildirildi.

Bu rakamlar, hastanelere başvurular ve kayıtlara dayanıyor. Yanan evlerde ve çatışma bölgelerde hayatını kaybedenlerin sayısı henüz bilinmiyor.

 

1500 kişi serbest bırakıldı

Kırgızistan'ın güneyindeki Oş kentinde bu sabah rehin alınan yaklaşık 1500 kişinin serbest bırakıldığı öğrenildi.

Ahıska Türklerinden Dilara Aşogova adlı bir kadın, eylemi yapan silahlı kişileri, kendilerini serbest bırakmaları yönünde ikna ettiklerini söyledi.

Aşogova, "Bizlerin Türk olduklarımızı anladılar. Bize dokunmadılar. Türklere dokunmayacağız dediler. Burada kalın. Buradan ayrılmayın. Sonra bizlere su bile getirdiler" dedi.

Kırgızistan devletinden koruma ve yardım beklediklerini söyleyen Agoşava, "En büyük sıkıntımız gıda ve erzak yokluğu. Bize su ve gıda gönderin. Evimizde de bir şey kalmadı. Bizi koruyan yok. Buraya ne asker, ne de polis görünüyor. Aramızda gençlerimiz yok. Gençlerimiz Rusya'da ve başka yerlerde çalışıyor. Kışın evlerine dönüyorlar" dedi.
 

Barış adamları

Bu arada, Kırgızistan'ın güneyindeki Oş ve Calalabad eyaletlerinde çatışmaların hızının kesildiği ve bazı bölgelerde geçici hükümetin yetkililerinin tarafları barıştırmaya çalıştıkları belirtildi.

Oş eyaletinde bazı bölgelerde Kırgızlar ile Özbeklerin barıştırıldığı ve bu insanların köylerini birlikte korumaya başladıkları yönünde, henüz doğrulanmayan haberler de geliyor.
Gıda ihtiyacı duyulan bölgelere yardımlar devam ederken, şehirlerde gerginliğin sürdüğü ifade ediliyor.

Ülkenin güneyinde dört günündür süren çatışmalarda 124 kişi öldü, 1600'den fazla kişi yaralandı.
 

Sokaklarda cesetler yatıyor

Görgü tanıkları, sokaklarda cesetler bulunduğunu, can güvenliği olmadığı için kimsenin dışarıya çıkamadığını ve cesetlerin toplanamadığını ve bu yüzden koktuğunu ifade ediyor.
Öte yandan Oş ve Celalabad'daki şiddetin nedeni henüz bilinmiyor, ancak yaygın bir kanı olarak, bir gazinoda iki grup arasında çıkan tartışmanın çatışmaya dönüştüğü ve olayların büyüdüğü öne sürülüyor.

Özbek mülteciler, mülteci kampına yerleşiyor

Kırgızistan'ın Oş ve Calalabad vilayetlerinde çıkan etnik çatışmalar yüzünden bu ülkeden kaçan onbinlerce Özbek mülteci, sınırdaki Özbekistan'ın Andican vilayetine bağlı Hocabad, Calakuduk, Korgantepe, Bulakbaşı, Hanabad, Pahtabad, Marhamat ilçelerinde oluşturulan 50'den fazla mülteci kampına yerleşiyor.

Yarkışlak'taki Kırgız-Özbek sınırına 100 metre uzaklıkta bulunan mülteci kampına sığınan Tacıhan Batırova, yaptığı açıklamada, 3 gündür yaşlı, kadın, çocuk ve yaralılardan oluşan Özbek mültecilerin Özbekistan'a sığınmaya devam ettiğini, şu anda Kırgızistan'da silahlı Kırgızlara direnen Özbek erkeklerin aç ve bir kısmının yaralı olduğunu öne süren Batırova, Kırgızistan'dan telefonla arayan kocasının buradaki durumu uluslararası kamuoyuna duyurmasını istediğini iletti.

Bir diğer Özbek mülteci Dilber Abidova da, 3 yaşındaki kızıyla Özbekistan'a kaçtığını, 3 gündür Özbekistan'daki mülteci kamplarında geride kalan 5 yaşındaki oğlunu aradığını söyledi.
Kırgız-Özbek sınırına Özbek yaralıları getiren Oş Devlet Onkoloji Hastanesi'nden Cerrah Azizulla Boribayev, 3 günden bu yana Özbek yaralıları sınıra getirdiklerini, Kırgız gençlerin hastanede yatan Kırgızları tahliye ettikten sonra hastaneye saldırdıklarını anlattı.

Kırgızların saldırısına uğrayan 17 yaşındaki Rüstem isimli Özbek mülteci de, elinden kurşun yediğini, dövüldüğünü, şans eseri hayatta kaldığını, Kırgızistan'dan Özbek uyruklu doktorlar tarafından mülteci kampına getirildiğini belirtti. Saldırılara bizzat tanık olduğunu söyleyen Rüstem, Kırgız askerlerinin kendilerine ateş açtığını iddia etti.

 

2 Pakistanlı öldü, 15 Pakistanlı rehin

Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi, Kırgızistan'ın güneyindeki Oş kentinde çıkan çatışmalarda iki Pakistanlı öğrencinin öldüğünü, 15 Pakistan vatandaşının da fidye için Özbek isyancılar tarafından rehin alındığını söyledi.

Pakistan hükümeti, Kırgızistan'da bulunan vatandaşlarını getirmek için harekete geçti.
Gazetecilere açıklama yapan Pakistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abdul Basid, ilk etapta Oş kenti ve yakınlarında bulunan 269 Pakistan vatandaşının getirilmesi için 3 adet C-130 tipi kargo uçağının bugün Kırgızistan'a gönderileceğini söyledi.

 

Türk yurttaşlar için uçak yollandı

Kırgızistan'ın güneyinden Türk vatandaşlarını tahliye etmek üzere Türkiye'den gönderilen THY uçağı Bişkek'e TSİ 21.00'de indi. THY uçağı, buradan Türk Büyükelçiliği yetkililerini alarak Oş kentine hareket etti.

Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliği Birinci Katibi Berk Ece, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Oş kentindeki Türk vatandaşlarıyla olayların başından beri irtibat halinde olduklarını söyledi.

Ece, Oş'tan bugün 140 kişinin tahliye edileceğini yarında da küçük uçaklarla geriye kalan vatandaşların tahliyesinin süreceğini söyledi. Ece, Türk Büyükelçiliği'nin olayların başından beri durumu yakından takip ettiğini dün de Calalabad kentinden 25 Türk vatandaşını tahliye ettiklerini kaydetti.

Bu arada, Oş havaalanında uçağı bekleyen Türk vatandaşlardan alınan bilgiye göre; tahliyeyi bekleyenlerin çoğunluğunu kadınlar, çocuklar ve üniversite öğrencileri oluştururken, erkeklerin Oş'ta kalmasına karar verildi.
 

TRT muhabirinin durumu iyiye gidiyor

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te önceki akşam göstericilerin saldırısına uğrayan TRT Kırgızistan muhabiri Uğur Özen, sağlık durumunun iyiye gittiği söyledi. Özen, kendisini şu anda iyi hissettiğini belirterek, ''Sol gözümün altı morardı ve yüzüm biraz şişti. Kolum ağrıyor'' dedi.

Özen, ''Devlet televizyon kurumunun önünde göstericileri görüntülemek istediğim sırada bana saldırdılar ve göstericiler arasından birileri beni televizyon binasına götürerek kurtardı'' dedi.