ÖSYM'de 'parmak izi' dönemi

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) teknolojik gelişmelere bağlı olarak adayların ve görevlilerin sınav binalarına giriş koşullarına yönelik sınav gizliliği ve güvenliğini sağlayacak parmak izi, retina tanıma gibi yeni önlemler alabilecek.

Resmi Gazete'de bugün yayımlanan yönetmelikle, ÖSYM tarafından yapılan sınavlarda, adayların ve sınav görevlilerinin binalara giriş koşullarına ilişkin usul ve esasları düzenlendi.

Buna göre, ÖSYM tarafından belirlenen sınavlarda sınav tarihinden en az üç gün önce Sınav Koordinasyon Kurulu-İl-Bölge Sınav Koordinasyon Kurulu toplanacak.

Kurullar merkezde ve/veya sınav merkezlerinde sınav öncesi, sınav esnası ve sonrası, sınav yapılacak binalar ve çevresi ile il içi güzergah ve saklama merkezlerinde alınacak tedbirleri görüşecek.

Adaylar, Başkanlıkça yapılan sınavlara, kimlik kartı ve adaylar tarafından ÖSYM sisteminden alınan veya Başkanlıkça adaylara gönderilen sınava giriş ve kimlik belgesi ile girecek. Üzerinde adayın güncel bir fotoğrafı ve TC kimlik numarası bulunmayan nüfus cüzdanları ve geçerlilik süresi bitmiş pasaportlar kabul edilmeyecek.

Zorunlu askerlik görevini ifa eden er ve erbaşlar ve yaşları nedeniyle nüfus cüzdanlarında fotoğraf bulunmayan belirli yaşı ikmal etmeyen askeri öğrenciler için askeri kimlik belgesi, kimlik kartı olarak kabul edilebilecek.

Başkanlık sınavın türü, niteliği ve aday sayısını esas alarak öncesinde sınavda kullanılacak güvenlik görevlilerinin sayısını artırıp, azaltabilecek.

Sınav binaları ve çevresinin sınav öncesi kontrolü

Başkanlık ve sınav koordinatörleri sınav öncesi ve sınav esnasında binalar ve salonlarda sınavların gizliliği ve güvenliğini sağlamak için tedbir alacak. Sınavdan önceki günlerde, binalar ve salonlar sınava hazır hale getirilecek.

Bina sınav sorumlusunun koordinasyonunda sınav günü binaların içi ve çevresi bina yöneticisi ve güvenlik görevlileri tarafından arama yapılarak kontrol edilecek. Bina içinde bulunan her türlü cep telefonu ve kablosuz iletişim aracı sınav güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde etkisiz hale getirilecek.

Bina giriş güvenliği

Bina sınav sorumlusunun koordinasyonunda, güvenlik görevlisi ile bina yöneticisi, bina içerisinde ve çevresinde sınav öncesi binaya yerleştirilme şüphesi olan yasak maddeler ve elektronik cihazlarla ilgili gerekli güvenlik aramalarını yapacak ve müşterek tutanak düzenleyecek.

Sınav başlamadan en az iki saat önce kapı girişlerinde tüm görevlilerin üst ve eşya araması yapılacak.

Sınav binalarına Başkanlıkça belirlenen süreler içerisinde adaylar ve görevlilerden başka kimse giremeyecek. Üst ve eşya araması yapılmadan hiç kimse içeri alınamayacak. Yanlışlıkla içeri girmiş olanların üst ve eşya araması yapılarak güvenlik görevlileri nezaretinde dışarı çıkarılacak. Binalara hiçbir şekilde emanet eşya alınmayacak.

Görevlilerin sınav binasına girişleri

Sınav görevlileri de adaylar gibi sınav binasına girişte güvenlik görevlileri tarafından elle veya teknik cihazlarla aranacak.

Sınav süresince, sınav binasında bina sınav sorumlusu ve bina güvenlik görevlileri dışında hiç kimsede cep telefonu ve iletişim aracı bulunamayacak.

Adayların sınav binasına girişleri

Adaylar, sınav salonlarına sınav görevlilerinden önce alınamayacak, sınav görevlilerinden önce salona alınmış aday varsa sınav görevlileri tarafından salon dışına çıkarılacak.
Adaylar sınav binalarına güvenlik görevlilerince elle veya teknik cihazlarla aranılarak, güvenlik görevlilerince veya sınav görevlilerince istenen belgeler kontrol edilerek alınacak.
Adaylar, sınava girebilmek için kimlik kartını ve sınava giriş belgesini veya sınavların türü ve özelliğine göre ÖSYM tarafından istenen belgeleri yanlarında bulundurmak ve görevlilerce istendiğinde göstermek zorunda olacak.

Kendisini tanıtıcı kimlik kartı ve sınav giriş belgesi olmayan adaylar sınav binasına alınamayacak ve sınava giremeyecek.

Sınava alınmış olsa bile kimlik kartı ve sınava giriş belgesi yanında olmadığı tespit edilen adayların sınavı, yönetim kurulunca geçersiz sayılacak.

Sınav binalarında adayların yanlarında sadece sınava giriş belgeleri, kimlik kartları ve Başkanlık kararıyla sınav salonuna girmesine izin verilen alet/cihazlar bulunabilecek.

Adaylar, plastik, cüzdan, anahtarlık taşıyamayacak

Adayların, yanlarında her türlü delici ve kesici alet, ateşli silah, çanta, cüzdan, cep telefonu, saat, anahtarlık, kablosuz iletişim sağlayan bluetooth ve benzeri cihazlar ile kulaklık, kolye, küpe, bilezik, yüzük (alyans hariç), broş ve diğer takılar, her türlü plastik, cam eşya ve metal içerikli eşyalar, her türlü elektronik/mekanik cihaz, her türlü müsvedde kağıt, defter, ders notu, kitap, sözlük, dergi, gazete ve benzeri yayınlar, cetvel, pergel, açıölçer ve benzeri araçlar ile sınav binalarına girmesine izin verilmeyecek.

Sınavın yapıldığı bina içerisinde sınav sırasında ya da sınavdan sonra bu tür cihazları taşıdığı tespit edilen adayın sınavı geçersiz sayılacak. Sağlık kurulu raporu ile kanıtlanmış hastalığı olanların Başkanlığın iznine tabi ilaç ve gıdalar bu kapsamın dışında tutulacak.
Adaylar, sınava giriş belgesinde gösterilen bina, salon, sınav tarihi ve saatinde sınavlara girmek zorunda olacak. ÖSYM tarafından kılavuzla belirlenen saat ve sürelerden sonra gelen adaylar sınavlara alınmayacak.

Kılavuz ve benzeri düzenlemelerle belirlenen sürelerden sonra geldiği için sınava alınmayan adaylar, sınava alınmamaları nedeniyle hiçbir hak iddia edemeyecek.

Aşırı kilo kaybı ve alımı kontrol edilecek

Sınav görevlileri, sınava giren adayın sınava giriş belgesi ile aday kontrol listesinde fotoğrafı bulunan aday olup olmadığını kontrol edecek. Sınava girecek adayın yüzü, kimlik tespitini sağlayacak biçimde açık olacak.

Koyu renk camlı gözlük, sakal, aşırı kilo kaybı, aşırı kilo alımı, yüze yapılan ve tanınmayı zorlaştıran estetik ve benzeri tıbbi operasyon gibi kimlik kontrolünü güçleştiren ve yanılmalara yol açan sebeplerden dolayı adayın kimliği hakkında sınav görevlisinin şüpheye düşmesi durumunda, bina sınav sorumlusu, güvenlik görevlileri ve varsa ÖSYM temsilcisinin de katılımıyla kimlik tespiti yapılacak.

Adayın kimliği konusunda hala kesin bir yargıya varılamazsa tutanak tutulacak ve Başkanlığa gönderilecek.

Sınava giriş belgesi ile aday kontrol listesindeki fotoğrafın adayın kimlik tespitini güçleştirmesi durumunda, sınav sonunda adaya boş bir kağıda, kendi el yazısıyla ve tükenmez kalemle adı-soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana-baba adı, okuduğu okul ve benzeri bilgileri kapsayan kimliğini açıklayıcı birkaç cümle yazdırılarak imzalatılacak.

Bu yazı ve adayın sınava giriş belgesi, salon sınav tutanağına eklenecek.

Adayın yanında yeni çekilmiş vesikalık bir fotoğrafı varsa fotoğrafı da yazıya eklenecek. Yanında yeni çekilmiş vesikalık bir fotoğrafı bulunmayan adaya, son altı ay içinde kendisini kolaylıkla tanıtabilecek şekilde çekilmiş vesikalık bir fotoğrafını sınavdan sonraki en geç 10 gün içinde Başkanlığa elden ya da iadeli taahhütlü olarak posta ile ulaştırması, bunu yapmadığı takdirde sınavının geçersiz sayılacağı belirtilecek.

İlgili hakkında karar, yönetim kurulunca verilecek. Aday, bu süre içerisinde başka bir kimlik belgesi ve fotoğrafını göndermez ise adayın sınavı yönetim kurulunca geçersiz sayılacak.

Yeni önlemler

Yönetmeliğe göre, teknolojik gelişmelere bağlı yeni önlemler de alınabilecek. Bu kapsamda, ÖSYM teknolojik gelişmelere bağlı olarak adayların ve görevlilerin sınav binalarına giriş koşullarına yönelik sınav gizliliği ve güvenliğini sağlayacak parmak izi, retina tanıma gibi yeni önlemler alabilecek.

Sınavda sahteciliğe yasal işlem

Sınav görevlisi, sınava giren adayın sınava giriş belgesi ile aday kontrol listesinde fotoğrafı bulunan kişi olmadığı konusunda kesin bir yargıya varırsa bina sınav sorumlusu ile binadaki güvenlik görevlilerine durumu bildirecek, olay sınavda kullanılan salon bilgi formuna işlenecek, aday ve yerine giren kişinin kimlik ve adres bilgileri tespit edilerek haklarında iki nüsha tutanak tutulacak ve adayın sınavı iptal edilecek.

Tutanağın bir nüshası ve kişi, güvenlik görevlilerine teslim edilecek. Aday ve yerine giren kişi hakkında yasal işlem başlatılacak. Kişi sınav sorularını görmüş ise sınav bitene kadar sınav binasından çıkartılmayacak.

Sınav sırasında sağlık kurulu raporu ile tuvalet ihtiyacını karşılamak zorunda olan adaylar hariç olmak üzere her ne sebeple olursa olsun adaylar tuvalet ve benzeri ihtiyaçları için kısa bir süre için de olsa sınav salonundan çıkamayacak.

Sınav salonundan çıkan aday kesinlikle bir daha sınav salonuna alınmayacak. Sağlık nedeniyle sınav süresince tuvalet ihtiyacı olanlar, bu durumlarını belirtir geçerli sağlık kurulu raporunu ilgili sınava ait kılavuzunda belirtilen sürede veya Başkanlıkça belirlenen ek sürelerde Başkanlığa bildirmek zorunda olacak. Bu durumda olan adaylar kendilerinin ayrı bir salonda sınava alınmalarını talep edebilecek. Durumunu bildirmeyen adayların sınav salonları görevliler tarafından değiştirilmeyecek.

Sınav salonlarında ve binalarda yapılacak kontroller

Sınav başlamadan önce salon başkanı ve gözetmenlerce adayların özel kimlik kartları ve sınava giriş belgeleri kontrol edilecek. Sınava giriş belgeleri kontrol edilirken her adayın yüzüne iyice bakılarak adayı belgedeki fotoğraf ve nüfus cüzdanı/pasaportundaki fotoğrafla karşılaştırmaları sınav güvenliği açısından zorunlu olacak. Bu iki belge yanında bulunmayan aday sınav salonuna alınmayacak.

Sınav esnasında sınav düzenini bozan, sınav evrakını alan, yırtan, çalan veya teslim etmeyen adaylar bina sınav sorumlusunca sınavdan men edilebilecek ve işlem yapmak üzere bina güvenlik görevlileri nezaretinde tutanak düzenlenerek sınav binasından çıkarılacak. Bu kişiler hakkında kanun hükümleri uyarınca işlem yapılacak.

Sınav esnasında gürültü yaparak, yüksek ses çıkararak adayların motivasyonunu bozacak şekilde çevreyi rahatsız eden şahıslar ve işyerlerinin engellenmesi amacıyla sınav yapılan okulların çevresinde gerekli tedbirlerin alınması sağlanacak.

Toplu kopya girişimlerine karşı emniyet birimlerince sınav öncesi, sınav esnası ve sınav sonrasında binaların dış çevresinde, gerektiğinde şüpheli kişi ve araçlar da aranmak suretiyle gerekli önlemler alınacak, yapılan ve yapılması gereken işlemlerle ilgili Başkanlığa bilgi verilecek.