Öfkeli Şiiler sokakta

Suudi Arabistan’ın muhalif Şii din âlimi Bakır el Nemr’i idamı karşısında Şii âleminin öfkesi sel olup taşarken, Riyad-Tahran krizi tavan yaptı. Tahran ile Riyad’ın birbirlerine karşılıklı nota vermesinin ardından, önce İran’ın sert kınamalarına “Teröristsiniz” yanıtını veren Suud, dün gece Tahran’la diplomatik ilişkileri kestiğini duyurdu.

“İran, idam edilen teröristleri meşrulaştırarak teröre destek veren ülke olduğunu ortaya koydu, gerçek yüzünü gösterdi” açıklamasıyla üste çıkmaya çalışan Suudi Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr, tepkilerin dinmemesi üzerine İran’la diplomatik ilişkileri kestiklerini ilan etti. Bunu İran’da Suudi diplomatik temsilciliklerinin uğradığı saldırılarla gerekçelendiren Cubeyr, İran’dan tüm diplomatlarını çektiklerini ve Suudi Arabistan’daki tüm İranlı diplomatların 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istediklerini belirtti.

Önceki gece İran’da Suudilerin Meşhed Konsolosluğu ve Tahran Büyükelçiliği’nin protestocular tarafından ateşe verilmesiyle ilgili 44 kişi gözaltına alındı. Dün Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani saldırıları “Hiçbir şey haklı gösteremez. İran’da diplomatik binalar hem yasal hem dini koruma altındadır. İçişleri bakanlığı failleri belirleyip adalete teslim etsin” diyerek kınadı.

Hamaney: İlahi intikam

Ancak protestolar devam etti Yetkililerin yasaklamasına karşın dün yine yüzlerce kişi Suudi elçiliği önünde toplanıp “Suud’a ölüm” sloganı attı. Elçiliğe giden sokağın “Bostan” yazan tabelası “Şeyh Nemr” diye değiştirildi. İran’da her konuda son sözü söyleyen dini lider Ayetullah Ali Hamaney, Nemr’in idamını “siyasi hata, büyük suç” diye niteledi.

“Ezilmişlerin şehidinin haksızca dökülen kanı tez zamande etkisini gösterecek ve ilahi intikam Suudi siyasilerinin yakasını bırakmayacak. Allah affetmeyecek” diyen Hamaney, Nemr’in halkı silahlı harekete teşvik etmediğini, komplolara karışmadığını, sadece rejimin mezhepçiliğini eleştirdiğini belirtti. Ruhani ise “Suud bu İslama aykırı eylemiyle dünya ve bilhassa İslam ülkeleri nezdindeki imajına her zamankinden fazla zarar verdi” açıklamasını yaptı.

‘Cehennemin kapıları’

Irak’ta Şiilerin dini lideri Büyük Ayetullah Ali Sistani de Ruhani gibi temkinliydi. Nimr ve diğer Şii aktivistlerin “şehit edilmesinden derin kederini” ifade eden Sistani “Masum kanlarının dökülmesi adaletsizlik ve saldırganlıktır” dedi. Radikal Şii lider Mukteda Sadr hem Körfez çapında Şiilere ayaklanma hem de uluslararası topluma tepki verme çağrısı yaptı. Şii milis gücü Bedir Tugayları lideri Kasım Aracı “Bu cehennemin kapısını aralayan büyük bir suç” dedi.

Lübnan’da BM merkezi ve Suudi elçiliği önünde protestolar düzenlendi. Hizbullah lideri Nasrallah havaya ateş açılıp “Suud’a ölüm” sloganı atılarak dinlenen video konuşmasında Nemr’i “cesur şehit, kutsal savaşçı” diye niteledi. “En ufak eleştiriye tahammülsüz Suud’un Nemr’i idam etmesinin hafife alınamayacak ağır suç olduğunu” belirten Nasrallah “Suud, Sünni-Şii çatışması istiyor. Suud, tekfirci grupların mucididir” dedi.

Erdoğan’a ‘tepki ver’ çağrısı

Kral Salman’ın Nemr’i idam ettirmesi Suudi Arabistan’ın doğusundan İran, Irak, Lübnan, Bahreyn, Türkiye, Hindistan ve Pakistan’a dek protesto edildi. İstanbul’da Suudi Konsolosluğu’na yürürken polisin önlerini kestiği Dünya Caferi Âlimler Birliği (CABİR) ve Zeynebiye Hareketi Gençlik Platformu, Suud aleyhine sloganlar attı. CABİR Başkanı Hasan Karabulut “Nemr, Arabistan’da iki farklı toplumun olduğunu açıkça ortaya koymuştu, mazlumlar ve zalimler. Nemr’i katletmek İslam toplumunu, hakkı haykıranları, adaleti, özgürlüğü katletmekti. Nemr’in suçu, halkına eşit yurttaşlık, eşit yaşama hakkını istemektir. İdamı Arabistan’nın bir Kerbela olduğunun kanıtıdır” dedi.

‘Vahhabilikten kurtul’

“Vahhabi anlayışla birlikte oldukça İslam toplumunun ocağına ateş düşecek” diye çıkışan Karabulut, Diyanet, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu’na “Bu zulme karşı tepkilerini ortaya koysun, kınasınlar. Bu cinayetlerin önü alınsın” çağrısı yaptı. “İslamı, Vahhabilerin esaretinden, tekfirci anlayıştan kurtaralım. Bölgede Sünni-Şia çatışması yoktur, Vahhabi- İslam çatışması vardır” vurgusu yaptı.

‘Silaha karşı söz’ diyordu S. Arabistan’daki Şii azınlığın dini lideri Ayetullah Nemr (57), uzun yıllar İran ve Suriye’de eğitim aldı. S. Arabistan’da hanedanlığı en fazla eleştiren kişi olarak 2003-8 arası 8 kez tutuklanıp işkence gördü. Wiki- Leaks belgelerine göre “ABD karşıtlığı, İran yandaşlığına mesafe koymak için 2008’de ABD’li yetkililerle görüştü”. 2009’da doğu eyaletinin Şii kentlerinin Bahreyn’e bağlanmasını talep etti. 2011’de Arap isyanları başladığında Bahreyn’de Sünni kraliyet Suudi ordusunun desteğiyle Şii çoğunluğun protestolarını ezerken Nemr doğu eyaletindeki reform yanlısı gösterilere öncülük etti. “Otoriteye karşı silah değil söz konuşsun” dedi. Suriye’de protestocuların öldürülmesini kınadı. 2012’deki ünlü konuşmasında Suudi Şiilerinin doğumdan itibaren zulüm gördüğünü, devlet güvenlik servisi şefinin kendisine “tüm Şiilerin ölmesi gerektiğini” söylediğini aktarıp buraya nasıl ülkeleri diyebileceklerini sorguladı. Ardından hapse atılan ve eşinin ölüm haberini alan Nemr’in “devleti yıkma, rejime biat etmeme ve terörizmden” idamının ardından ailesine naaşı da teslim edilmedi .