NASA, bir gün içinde araştırma merkezinde bulunan 27 maymunun yaşamına son verdi

The Guardian'ın ortaya çıkardığı belgelere göre, NASA geçtiğimiz yıl, bünyesindeki 27 maymunun yaşamına son verdi. Hayvan hakları savunucuları tarafından büyük tepki çeken olay, 2 Şubat 2019 tarihinde NASA’nın Kaliforniya, Silikon Vadisi’ndeki Ames Araştırma Merkezi'nde gerçekleşti. 

"Bilgi edinme özgürlüğü yasaları" kapsamında yayınlanan belgelere göre, ötenazi uygulanan 27 maymundan 21'i parkinson hastalığına sahipti.

Hayvanları bir barınağa taşımak yerine öldürme kararının alınması ise hayvan hakları savunucuları tarafından kınandı.

New Mexico Üniversitesi'nde hayvan etiği uzmanı olan John Gluck, “Bu maymunlar, laboratuvar yaşamının doğasında var olan etolojik yoksunluklardan ve hayal kırıklıklarından muzdariplerdi. Belli ki barınakta yaşamak için bir şansa bile layık görülmemişler. Denememişler bile. Edepli olmak yerine hayvanlardan kurtulmayı seçmişler. Sorumlular utanç duymalılar” dedi.

ABD Temsilciler Meclisi'nden Kathleen Rice, NASA yöneticisi Jim Bridenstine'a mektup yazarak, söz konusu ölümler için bir açıklama yapmasını talep etti.

Rice, ABD hükümetini, araştırmalarda kullanılan hayvanların vakti geldiğinde “insani koşullarla görevlerine son verilmesi” üzerine çalışma yapmaya davet etti.

NASA, geçmiş yıllardan beri maymunlara bazı uzay görevlerinde yer veriyor, ancak bu kez herhangi bir araştırmada kullanılmamışlardı. Maymunlar, Ames tesisinde yer alan NASA ve LifeSource BioMedical arasındaki, kiracı bir ilaç araştırma kuruluşu bünyesinde barınıyorlardı. 

LifeSource BioMedical'in CEO'su Stephanie Solis, maymunların yaşları ve sağlık durumlarının kötü olması nedeniyle "yıllar önce" laboratuvara verildiğini söyledi.

Hayvanların tüm bakımlarını kendi bütçelerinden karşıladıklarını kaydeden Solis, "Onlara barınak koşulları ile baktık. Yaşlanmış olmaları ve sağlık durumlarının kötüye gitmesi sonucu yaşam kaliteleri oldukça düşük seviyedeydi. Bu nedenle insancıl bir şekilde ötenazi kararını alarak, sonuçları kabul etmeyi göze aldık" diye konuştu.

Solis, maymunların tesislerde bulunduğu süre içerisinde hiçbir araştırmaya katılmadıklarını ve onlara "iyi bir yaşam kalitesi" sunduklarını söyledi.

Son yıllarda ABD hükümeti, araştırmalarda maymunların kullanımını aşamalı olarak durdurmaya başladı. 2015 yılında Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin aldığı karar bir dönüm noktası olmuş ve biyomedikal çalışmalarda kullanılan tüm şempanzeler emekliye ayrılmıştı.

Hayvanlar üzerindeki araştırmaları eleştirenler, son derece zeki, sosyal yaratıkları bu tür koşullara maruz bırakmanın ahlaksız ve acımasız olduğunu savunuyorlar.

Bununla birlikte, pek çok laboratuvarlar maymunları denek olarak kullanmaya devam ediyor. 2017'deki deneylerde 74 bin maymun kullanılarak bir rekor kırılmıştı. 

Bilim insanları, maymunların da hastalıkların incelenmesinde fareler gibi, diğer hayvanlardan daha iyi sonuçlar verdiğini iddia ediyor.

Tüm açıklamaların ardından bir NASA sözcüsü, "Nasa tarafından finanse edilen tesislerde herhangi bir primat (şempanze, maymun) bulunmadığını" söyledi.