Nallıhan'ın iğne oyaları

Meryem Bıçkıcı, tek başına 168 kadına hem para kazanma hem de kariyer imkânı sağlıyor. Ankara’nın Nallıhan ilçesinde iğne oyası yaparak para kazanan kadınlar, bu şekilde bütçelerine katkı sağlarken, Nallıhan’ın kültüründe apayrı bir yeri olan iğne oyayı da kormuş oluyorlar. Renklerinin ve modellerinin çeşitliliği bir yana dursun, sağlamlığı ile de dikkat çekiyor oyalar. Kolyeden küpeye, kitap ayracından peçeteliğe kadar rengarenk pek çok şey yapan kadınlar, hem moda tasarımcılarından hem de turizmcilerden destek bekliyor. Bıçkıcı’yla Nallıhan’da büyüyen iğne oyasını konuştuk.

Meryem Bıçkıcı bundan 10 yıl önce Nallıhan Kadınları Koruma Derneği yönetimine giriyor, ilçenin kadınlarına destek olmak, gerektiğinde yardım etmek için kurulan derneğe bir gün bir kadın geliyor ve 20 Lira istiyor. Bıçkıcı, 20 Lira’yı ne yapacaksın diye sorunca borcu olduğunu ve 20 Lira’sının eksik kaldığını söylüyor kadın. İşte o gün Bıçkıcı, “Bir kadın 20 Lira için kimsenin kapısına gitmemeli” diye düşünüyor ve oyayla da yolu bu şekilde kesişiyor. Yörenin kültüründe var olan iğne oyayı geliştirmekle başlıyorlar. Kadınlara halk eğitim merkezindeki öğretmenlerle birlikte iğne oyası öğretiyorlar. Kısa süre içinde çoğalıyorlar, Ankara’da Vehbi Koç Araştırmalar Merkezi’nde sergi açtıktan sonra Amerika’ya da bir sergi gönderiyorlar. Daha sonra Bıçkıcı, CHP Kadın Kolları Başkanı oluyor, o dönem CHP İl Başkanı kadınlara bir yer tahsis ediyor, 4 yıl kadar da kadınlar orada çalışıyorlar. 2009’da da Nallıhan’ın restore edilen turistik hanlarından birinin içindeki bir dükkâna geçiyorlar. İsimleri de “Ardıç El Sanatları Nallıhan Düşler Evi” oluyor. Şimdi orada tam 168 kadın çalışıyor. “Satış potansiyeli artarken kadın sayısı da artıyor. 10 yıldır da bu sürüyor. Biz kadınlarımıza çok iyi para kazandırıyoruz diğer bölgelere göre” diyor Bıçkıcı.

Nallıhan’ın henüz turistik olarak bakir bölgelerden biri olduğunu, gerek doğası gerekse iğne oyası geleneğinin duyulmasıyla birlikte Nallıhan turizminin de gelişeceğini söylüyor. İğne oya geleneği Tarsus, Ödemiş, Gönen’de bir de Nallıhan’da var. Nallıhan’da sadece Ardıç El Sanatları Nallıhan Düşler Evi değil, pek çok dernek ya da topluluktaki kadın iğne oya yapıyor. Toplam 600 kadar kadın iğne oyadan para kazanıyor Nallıhan’da.

İpekoya.com adresli sitelerinden oyaların modellerine bakmak mümkün. Ardıç çiçeğinden tutun da sonbahar yapraklarına kadar pek çok renk ve model kullanıyorlar. Bıçkıcı, moda tasarımcılarıyla kolaylıkla çalışabileceklerini de ekliyor: “Bize çizilip verilen bir modeli de çalışabiliyoruz, yani modacıların çizebileceği bir modeli de çalışmak çok kolay. O kaliteyi ve eğitimi sağlamış durumdayız.” Siteden beğenip iletişime geçince toplu siparişleri de yapabiliyorlar.