Lübnan 9 yıl sonra sandık başına gidiyor

Yangın yeri komşularıyla bölgedeki “vekalet savaşı”nın etkin alanlarından biri haline yeniden getirilmek istenen Lübnan bugün sandık başına gidiyor. Gözler, Suriye ve Irak’ta krizlerin yanı sıra İran-İsrail hattında yüksek tansiyon sürerken Lübnan’da düzenlenecek parlamento seçimlerine çevrili.

Siyasi krizler nedeniyle 9 yıldır seçimlerin yapılamadığı Lübnan’da seçim güvenliğini sağlamak için 20 binin üzerinde askerin gölgesinde halk sandık başına gidecek.

Suriyeli sığınmacıların kampanya döneminin önemli tartışma konularından birini oluşturduğu seçimler için ülke genelinde 77 listeden 917 kişinin milletvekili adayı olduğu açıklanmıştı. Seçim öncesi analizleri İran destekli Şii Hizbullah ve müttefiklerinin seçimlerden gücünü artırarak çıkmasını, böylece İran’ın bölgesel etkisinin artmasını, Sünni Başbakan Saad Hariri’nin ise ülkenin gelecek hükümetini kurma görevini alacak olsa da güç kaybına uğrayarak çıkacağını öngörüyor.

Riyad parmağı

Hariri’nin geçen yıl kasım ayında “Hizbullah ve İran’ın bölgeyi istikrarsızlaştırdığı, kendisine suikast düzenlenebileceği endişesi taşıdığı” açıklamasıyla Suudi Arabistan’da istifasını açıklaması ortalığı karıştırmıştı. Lübnanlı yetkililer, bu süreçte Hariri’nin Suudi Arabistan’da alıkonulduğu ve istifaya zorlandığını iddia etmiş, Riyad-Beyrut- Tahran hattı gerilmişti. Hariri, 17 gün sonra Beyrut’a geri dönmüş, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Aun ile görüşmesinin ardından istifasını geri çektiğini açıklamıştı.

Lübnan’da beş yılda bir yapılması gereken genel seçimler en son 2009’da yapılmış, 2014’te sağlanan ittifakla yeni cumhurbaşkanı seçildikten sonra genel seçimlere gidilmesi kararlaştırılmıştı. Ancak, meclis bu tarihten itibaren cumhurbaşkanını seçememiş ve bunun üzerine meclis görev süresini 3 kez uzatmak zorunda kalmıştı.

Mecliste, 31 Ekim 2016’da düzenlenen oturumda Mişel Aun’ın Lübnan’ın 13. Cumhurbaşkanı seçilmişti. Ardından seçim sisteminde değişikliğe gidildi ve seçime katılan partiler ya da adaylar arasında en çok oyu alanın seçimi kazandığı “çoğunluk sistemi” yerine nispi temsilli seçim sistemi getirildi.

Irak da sırada

Lübnan’daki seçimi 12 Mayıs’ta Irak’ta düzenlenecek parlamento seçimleri takip edecek. Irak’taki seçim sonuçları da İran etkisi bakımından önem taşıyor.

PALYAÇO ADAYLAR... Lübnan’daki seçim sürecine oldukça farklı bir çerçeveden bakan bir grup daha mevcut: Palyaçolar. Amerika’nın Sesi’nin haberine göre “Clownme in” adlı palyaço grubu gerçek seçimin sahte adayları olarak ortaya çıkmış. Grubun lideri Sabine Choucair, insanları kendilerine gerçekten aday olup olmadıklarını sorduğunu belirtirken “biz sahte adaylarız. 2027’de filan yapılacak olan bir sonraki seçimlerde aday olmayı belki de düşünmeliyiz” dedi. Geçen yıl gerçekleşen çöp protestolarına aktif olarak katılan ve bir kısmı viral olan videolar hazırlayan grup, seçim sürecine de dahil olmaya yeni karar vermiş. ‘Politikacılara güvenmiyoruz’ Choucair, “Aslında seçimlerle ilgili birşey yapmayı düşünmüyorduk ancak hazırlanan bilboardlar, sloganlar çok absürd. Biz de ‘bütün bunlar palyaçoluk’ dedik ve birşeyler yapmaya karar verdik. Seçim günü oy vereceğimiz sandıklara palyaço kıyafetlerimizle gideceğiz ve insanlara ‘bize oy verir misiniz?’ diye soracağız. Böylesi bir durumun, absürdlüğün üstesinden gelmek için daha iyi bir yöntem var mı? Yok, o zaman palyaçoluğa devam” ifadelerini kullandı. Politikacılara güvenmediğini ve seçimlerin değişim getireceğine dair ümitli olmadığını kaydeden Choucair’e göre, “geleneksel partiler son 30 yıldır yönetimde ve Lübnan’ın elektrik kesintileri, çöp, yolsuzluk gibi birçok sorunu var. Sesleri yeni duyulmaya başlanan listeler değişim ihtimali yaratabilir ancak ne olacağını görmek için seçimleri beklemek gerekiyor.”