Küresel ısınmayı durduran kaya

''Proceedings of the Natural Academy of Sciences'' adlı bilimsel derginin 11 Kasım'da yayımlanacak yeni sayısında yer alan makaleye göre, karbondioksit emen kaya türüne daha çok Umman'da rastlanıyor.

Karbondioksit gazı, ''peridotite'' türü kaya ile temas ettiğinde tepkimeye girerek katı hale dönüşüyor, kalsiyum karbonat'ı oluşturuyor.

New York Coumbia Üniversitesi'ne bağlı Lamont-Doherty Gözlem Evi'nden Jeolog Peter Kelemen ve Jeokimyacı Juerg Matter'ın açıklamalarına göre, insanoğlunun faaliyetlerinden ötürü her yıl 30 milyar ton karbondioksit üretiliyor ve atmosfere bırakılıyor. Bu karbondioksidin yılda 2 milyar tonu yer altı mineralleri tarafından emiliyor. Bu kaya türü doğru kullanıldığında ise yeraltı minerallerinin zaten yaptığı bu emme süreci 1 milyon kata kadar arttırılabilecek.

Peridotite adlı kaya türü, yer kabuğunun hemen altında yer alan manto tabakasındaki en yaygın kayalarından biri. Bu kaya, yeryüzünde de bulunuyor. Yeryüzünde en çok da Umman'da rastlanıyor.

Bu kayanın yer altından çıkarılarak, karbondioksit salımı yapan fabrikalara veya diğer tesislere taşınması ve buralarda gazın emilerek dönüştürülmesi için kullanılması imkanı var. Ancak bunun çok pahalı bir işlem olacağı belirtiliyor.

İki bilim adamı, sıcak su yardımıyla karbondioksidin Umman'daki kayalık bölgeye enjekte edilebileceğini, böylece yılda 4-5 milyar ton karbondioksidin yeryüzünden kaldırılabileceğini belirtiyorlar.

Sentetik ağaçlar

Makalede, yine Columbia Üniversitesinden Klaus Lackner'ın geliştirdiği ''sentetik ağaçlar'' yoluyla, atmosfere salınan karbondioksidin emilebileceği, Umman'daki bu özel kayalık bölgeyle suni ağaçlar birlikte kullanılınca, küresel ısınmaya yol açan karbondioksidin atmosferdeki miktarının dengelenebileceği belirtildi.

Bu kaya türünün daha az miktarlarda da olsa, Adriyatik kıyıları ve Kaliforniya kıyılarında, Pasifik adalarından Papua Yeni Gine ve Kalidonya'da da bulunduğu kaydedildi.