‘Kâğıttan hayatlar’: Umut fakirin ekmeği

İş sahibi olana belge şartı konulmuşsa ya da işsiz bir kişi bu belgeyi almak istiyorsa 750 liraya kadar maliyeti olan belgenin yasada fiyatı belli değil. İş sahibi olan bu belgeyi almak için cebinden para öderken belge sahibi bireyleri istihdam eden işverenlerin sosyal güvenlik primi işveren payları, 12 aydan 54 aya kadar devlet tarafından karşılanıyor.

Ayşegül Altın / Cumhuriyet

2007’de yasa olarak çıkan ve 2010’da ilk standartları yayımlanan Sınav ve Belgelendirme merkezlerinin sayısı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) verilerine göre 32.

Ancak Boğaziçi Üniversitesi, Yarı Zamanlı Öğretim Görevlisi, ‘Eğitim Hizmetlerinde Dönüşüm’ dersi veren Gaye Yılmaz, gönüllülük temelinde ve sadece kalite yönetim sistemi belgelendirmesinde 7-8 bin civarında belgelendirilmiş kuruluş olduğunu söyledi. Yılmaz, “2007’de Türk Akreditasyon Kurumu’na (TÜRKAK) yazılan bir mektupla 6 binin üzerinde akredite olmadan sertifika veren kurum ve kuruluş olduğu yazıyor” dedi.

Buna göre akredite olan 32 Sınav ve Belgelendirme Merkezi varken akredite olmayanların sayısı 2007’de 6 bin, şu anda da yaklaşık 8 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Akredite olan merkezlerden sertifika alanların sayısı iki yılda 20 bin 581, akredite olmamış merkezlerden belge alanların sayısının 2015’te 30 bin olması bekleniyor. Dolayısıyla resmi rakamlara göre 14.5 ile 40 milyon lira arasında olan sektör büyüklüğünün yasadışı kısmı oldukça büyük.

Bu süreçleri denetleyebilen üst kurullar oluşturulsa bile işlevsiz kaldıklarını söyleyen Yılmaz, sürecin bütününü görebilen hiçbir kurum olmadığını belirtti. Konuyu ‘Kâğıttan hayatlar’ olarak özetleyen Yılmaz, “Sertifikalar tamamen satıcı merkezli. İş başvurusundaki sorular şirketten şirkete ve yıldan yıla değişir. Belgelerin yaşam süresi çok kısa. Teknoloji değiştikçe, yeni inovasyonlar piyasaya girdikçe mevcut nitelikler eskiyor, geçersizleşiyor ve değersizleşiyor” dedi.

Sertifikalar sadece bir yıl geçerli. Bir yıl sonra para verilerek yeniden sınava girmek gerekiyor. Yılmaz, belgelendirmenin spesifik uzmanlık alanı için hazırlandığını da belirtti.