İşçi çıkarmaya karşı alternatif arayışlar

Dublin merkezli sosyal politika kuruluşu Eurofound'un hazırladığı raporda, mali kaosun fırtınasından kurtulmaya çalışan AB devletleri ve şirketlerinin, küçülme ve işçi çıkarmaya karşı istihdamı koruyucu inisiyatifleri tercih etme eğilimi gösterdiği belirtildi.

Rapora göre, Avrupa çapında pek çok işverenin işçi çıkarmayı son tercih olarak gördükleri, bunun yerine ''kısa süreli çalışma'', ücretli ya da ücretsiz ''uzun dönemli izin'' ve yeniden yapılanma anlaşmalarındaki ''işe göre ücret'' koşulu olmak üzere 3 tür inisiyatifi tercih ettikleri belirtiliyor. Çalışma sürelerindeki anlaşmalı indirimler de artan eğitim fırsatlarıyla dengeleniyor.

Bu tedbirlerin mantığı, talebin azaldığı dönemde beceri düzeyinin yükseltilmesi, nitelikli personelin elde tutulması, insan sermayesinin geliştirilmesi ve 2010-2012 döneminde beklenen iyileşme öncesinde şirket içi esneklik yapılarının korunmasına dayanıyor.
 

''Zaman bankacılığı"

İşverenlerin kriz ortamında işçi çıkarmamak için başvurduğu yöntemlerden biri de ''zaman bankacılığı'' olarak adlandırılıyor.

Bu uygulamaya başvuran bir otomotiv firması fabrikalarından birini 4 ay süreyle kapatacak. Bu kapanma, ilk 2 ay temel ücretlerinin tamamını, geri kalan sürede yüzde 60'ını alacak 2 bin 500 işçiyi etkileyecek. Haziran ayında fabrika tekrar açıldığında, işçiler, ödeme aldıkları 4 aylık dönemdeki miktara karşılık ücretsiz mesai yapacak.

Bazı AB üyesi ülkeler ise farklı ulusal iş kanunları ve toplu sözleşme düzenlemeleri karşısında ''kısa zamanlı çalışma programlarını'' tercih ediyor.

Hollanda, Avusturya, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde çalışma süreleri azaltılırken, ücretleri arttırmak amacıyla geçici devlet yardımlarına başvurulabilen kısa dönemli tazminat programları devreye sokuldu.

Avrupa Komisyonu da çalışma süreleri kısılırken eğitimi desteklemek amacıyla AB yapısal fonlarının kullanılmasını teşvik ediyor. Bu şekilde, işçiler işlerinde kalabiliyor, daha az çalıştırılıyor ve eğitimleri ile geleceklerine yatırım yapılıyor.
 

''Ücretli kariyer molaları"

Çalışanları işlerinde tutmak ve krizi aşmak için başvurulan yöntemlerden bir diğeri de ''ücretli kariyer molaları''. Bu yöntem, özellikle bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde öne çıkıyor.

Örneğin bir bankacılık birimi, bazı çalışanlarına 2 ve 3 yıllık ücretli aralar önerdi. Planın uygulanmaya başladığı Ekim 2008'den itibaren, bankanın 2 bin 500 çalışanından çoğu genç 140'ı, şirketin 2 yıllık ara için 20 bin avro, 3 yıllık ara için 35 bin avroluk teklifleri için başvurdu.

Bir İngiliz firması da daha kısa bir süre için de olsa benzer bir uzun dönemli izin önerdi.