"Irak savaşı kararı doğru ve haklıydı"

Brown, ülkede Kasım ayından bu yana devam eden, Irak savaşı dönemi ile sonrasındaki politikaların masaya yatırıldığı "Irak Soruşturması" kapsamında bugün, soruşturmayı yapan komisyonda iki oturum halinde yaklaşık 6 saat boyunca soruları yanıtladı.

Soruşturmanın yapıldığı, Westminster'daki Queen Elizabeth Hall binasının önünde yaklaşık 50 kişilik bir grup, Brown'u protesto ederken, binanın etrafında yoğun güvenlik önlemleri alındı.

Irak savaşı döneminde İngiltere Maliye Bakanlığı, İngiliz askerlerinin Irak'tan çekildiği dönemde ise Başbakanlık görevinde bulunan Brown, bugün soruşturma komisyonunun sorularını yanıtlamadan önce, Irak savaşında hayatını kaybeden askerleri anmak istediğini söyledi.

Brown, son dakikaya kadar savaşı engelleyecek diplomatik bir çözüm umudu içinde olduğunu söylese de Irak savaşı kararının, "doğru nedenlerden dolayı verilmiş, doğru ve haklı bir karar olduğunu" savundu.

Gordon Brown, ülkede sık sık gündeme gelen Irak'ta görev yapan İngiliz askerlerine yeterli teçhizat sağlanmadığı eleştirileriyle ilgili soruları da yanıtladı ve "Teçhizat konusundaki acil isteklerin hiçbirinin geri çevrilmediğini, hepsinin sağlandığını" ifade etti.

Brown'a sık yöneltilen sorulardan biri de askeri harcamalardaki kısıtlamalar konusu oldu. Dönemin Maliye Bakanı olan Brown, bu harcamalarla ilgili savunma bütçesini kısmak gibi herhangi bir mali kısıtlamaya gidilmediğini kaydederek, Irak savaşının İngiltere'ye yıllık maliyetinin yaklaşık 1 milyar sterlin olduğunu vurguladı.

Irak savaşıyla ilgili dönemin Başbakanı Tony Blair başta olmak üzere çeşitli yetkililerle belli aralıklarla toplantılar yapıldığını ve kendisinin kapsamlı şekilde bilgilendirildiğini ifade eden Brown'a, Blair ile ABD'nin eski Başkanı George Bush arasındaki, "Blair'in İngiltere'nin Irak'ın işgaliyle ilgili desteğini vadettiği" tartışmalı mektup da soruldu. Brown, böyle bir mektubu görmediğini ama herkesin Irak konusundaki tehlikenin farkında olduğunu söyledi.

Kabinenin savaş öncesi ve sırasında her zaman bilgilendirildiğini de söyleyen Brown, "Hiçbir zaman, gerekli konularda yeterli bilgilendirilmediğim hissine kapılmadım" diye konuştu.

Brown, Irak savaşından "çıkarılması gereken dersler" olduğunu da kaydederek, "Bu derslerin, karar alma mekanizmasını, uluslararası işbirliğini ve savaş sonrası 'adil barışın' sağlanmasını ilgilendirdiğini" ifade etti. Brown, "Savaşı kazanmak 7 gün, barışı kazanmak ise 7 yıl sürdü" diye konuştu.

Gordon Brown'un, İngiltere'de Mayıs ayında yapılması planlanan genel seçimden önce, "seçim sürecinin etkilenmemesi" için soruşturmada yer alması beklenmiyordu. Ancak ülkedeki muhalefet partilerinin baskıları sonucu Brown'un soruşturma komisyonu karşısına çıkma tarihi öne çekilmişti. Bu arada soruşturma çerçevesinde, Pazartesi günü de Irak savaşı döneminde kabinede bulunan Dışişleri Bakanı David Miliband ifade verecek.

Şimdiye kadar Irak savaşı döneminin Başbakanı Tony Blair, Dışişleri Bakanı Jack Straw ile çok sayıda diplomat ve yetkilinin dinlendiği soruşturmanın bu yıl boyunca sürmesi bekleniyor.

Soruşturmanın sonunda kimse hakkında cezai işlem uygulanmayacak, ancak emekli bürokrat Sir John Chilcot başkanlığındaki heyet bir rapor hazırlayacak.