İkinci el otomobilde yaprak kıpırdamıyor
Ekonomide 4. tedbir paketi kapsamında getirilen ÖTV indirimi, ikinci el piyasasını olumsuz etkiledi. Galericiler, araba bakmaya gelen olmadığı gibi telefonların bile çalmadığından yakınıyor.
cumhuriyet.com.trGalericilerin yaklaşık yüzde 80'ninin, ÖTV indiriminin ağırlıklı uygulandığı motor silindir hacmi 1600 cm3'ün altındaki araçlara yoğunlaşmış olması, piyasadaki etkiyi ağırlaştırıyor. 1600 cm3 hacmin üstündeki araçlarda ise ÖTV indirimi sınırlı kaldığı için ikinci elinde sıkıntı yaşanmıyor.
Ankara Otomotiv İthalatçıları ve Otomotivciler Derneği Başkanı Ahmet Tekin, uygulamanın ikinci elde durgunluk yaratacağının ortada olduğunu, ancak piyasanın 3-4 ay sonra açılacağına inandığını söyledi.
Uygulamanın yürürlüğe girdiği 17 Mart 2009'dan bu yana hiç satış yapamadıklarını söyleyen galericiler, alış ve satış için fiyat belirlemekte bile zorlandıklarını kaydettiler.
''Bu furya geçtikten sonra işlerin açılacağına'' inanan galericiler, stoklar eridikten sonra kur farkının yaratacağı fiyat artışından medet umuyor.
"Galerilerin yüzde 80'i 1600'ün altında araç satıyor"
Ekonomide 4. tedbir paketi kapsamında otomotiv sektöründe ÖTV, 3 ay süreyle motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyenlerde yüzde 37'den yüzde 18'e, 1600 cm3-2000 cm3 arasındakilerde yüzde 60'dan yüzde 54'e, 2000 cm3'ü geçenlerde de yüzde 84'den yüzde 80'e çekildi.
Uygulamayı değerlendiren Ankara Otomotiv İthalatçıları ve Otomotivciler Derneği Başkanı Tekin, düzenlemenin sıfır otomobil satan bayilere ''çok iyi'' geldiğini ancak ikinci elde durgunluk yaşanacağının ''belli, aşikar olduğunu'' söyledi.
Özellikle motor silindir hacmi 1600 cm3'ün altındaki araçların ikinci elinde sıkıntı yaşandığını, 1600 cm3'ün üzerindekilerde fazla bir etkinin görülmediğini anlatan Tekin, ''Piyasadaki durgunluğun da uzun süreli olacağına inanmıyorum. 3-4 aylık bir sürede durgunluk olacağını zannediyorum ama ondan sonra açılır'' dedi.
Tekin soru üzerine, Türkiye'deki galericilerin yaklaşık yüzde 80'ninin motor silindir hacmi 1600 cm3'ün altındaki araçların alım-satımıyla uğraştığını belirtti.
"Sıfır otomobil bitince, biraz kıpırdanma oldu"
Neziroğlu Motorlu Araçlar Ticaret Ltd. Şirketin 2. el satış direktörü Ekmel Görel, sıfır araçlara yönelik ÖTV indiriminin, 2. el otomobil fiyatlarını da etkilediğini belirterek, ikinci elde 2 bin ila 5 bin 400 lira arasında indirime gittiklerini söyledi.
ÖTV'de böyle bir indirim bekledikleri için Ocak ayından bu yana kademeli indirim gerçekleştirdiklerini, paketin açıklanmasının ardından da rakamları tekrar revize ettiklerini kaydeden Görel, ''İkinci el satışlarımızda bozulma oldu ancak sıfır otomobiller 3-4 gün içinde yoğunluk nedeniyle çok satıldı. 1-2 gündür sıfır otomobil satışında 'yok çekilince', bizde ufak kıpırdanmalar oldu'' dedi.
"Arabanızı satacaksanız 3 ay bekleyin"
Görel, uygulamadan yararlanmak için arabasını takasa vermek isteyenlerin durumuna yönelik soru üzerine, uygulamanın esas olarak ilk kez araba alacakların işine yaradığını söyledi.
Takasa getirilen arabanın değerinin, birinci ele paralel düştüğünü belirten Görel, ''Örneğin 20 milyarlık sıfır bir otomobil alsın vatandaş, 10 milyarlık aracını getirsin takasa. 10 milyarlık fark var. 20 milyarlık otomobil 18 milyar liraya düştü, onun takası da 8 milyar liraya düşer. Ortalama rakam bunlar'' dedi.
Ekonomik gücü olan kişilerin elindekini satmadan yeni araç aldığını ifade eden Görel, ''Elindeki araç için 3 ay bekleyip ÖTV indirimi bittikten sonra satışa çıkarsa karlı durumda olabilir'' diye konuştu.
"Zaten tek tük iş vardı, o da kesildi"
Aydınlıkevler'deki Galeri Celal'in sahiplerinden Hakan Sevim, ekonomik kriz nedeniyle zaten işlerinin zorda olduğunu, yaptıkları tek tük satışın da ÖTV uygulamasıyla kesildiğini söyledi.
Normal dönemde otomobil piyasasının bahar aylarında hareketlendiğini dile getiren Sevim, şu anda Aydınlıkevler'deki galerilerin tümünde sıkıntı olduğunu, değil müşteri gelmek, telefonların bile çalmadığını kaydetti.
Sevim, ''10-15 gün biz beklemek zorundayız. Şu an alımları durdurdu herkes. Kimse fiyat veremiyor, araba alamıyor. Bu panik alışverişin durmasını, furyanın geçmesini bekliyoruz. İnsanlar 10-15 gün bekleyecek, ikinci el satan da ona göre artık fiyatını belirleyecek'' diye konuştu.
Sıfır araçların yoğun satışı nedeniyle stokların erimekte olduğuna işaret eden Sevim, mevcut satışların sabitlenmiş kur üzerinden yapıldığını ancak yeni getirilecek araçların kur farkından etkileneceğini belirtti ve ''Stoklar bitince bayiler mutlaka zam yapmak zorunda. 10 bin Avro'luk bir araba şu an 19 bin lira ama stok bittiği zaman Almanya'dan 23 bin liraya getirilecek'' dedi.
"Eski koşullara göre aldık, fiyat indiremeyiz"
Beşevler'deki Oto Center'ın Satış Müdürü Serdar Gök, ''Satışlarımızı tümüyle durdurdu, satış falan yok şu anda'' sözleriyle tepkisini dile getirdi.
''Bu durumda fiyatları aşağıya çekecek misiniz?'' sorusuna karşılık Gök, ''Biz elimizdeki arabaları, eski koşulları değerlendirerek aldık. Maliyetimiz belli o yüzden. Ortalama yüzde 2 karla satılıyor bu arabalar. Fiyatları aşağıya çekmemiz demek, her arabada belli bir zarar demek'' yanıtını verdi.
ÖTV düzenlemesinden önce de satışların ''çok parlak'' olmadığını, ancak az da olsa satışın yapılabildiğini anlatan Gök, düzenlemeden bu yana hiç satış yapamadıklarını, hatta daha önce sattıkları 2 aracın kaporasını geri verdiklerini söyledi.
Gök, ''Böyle gitmeyecek tabii. Bayilerin elinde çok fazla stokları yok, bitmek üzere. Yeni gelecek arabaların fiyatlarının da kur etkisiyle daha pahalı olacağını söylüyorlar'' şeklinde konuştu.
Uygulama, lüks otomobili etkilemedi
Uğur Otomotivin sahiplerinden Yasin Kara ise motor silindir hacmi 1600 cm3'ün üzerindekiler otomobillere yoğunlaştıklarını belirterek, uygulamanın kendi çalıştıkları alanı pek etkilemediğini kaydetti.
Satışların genel durumuna yönelik soru üzerine Kara, son 2 aydır küresel ekonomik krizin etkisini hissetmeye başladıklarını dile getirdi.
Alkan Otomotiv'in Halkla İlişkiler Müdürü İpek Uğural ile Metin Otomotiv'den Serkan Yılmaz da motor silindir hacmi büyük araçlarla uğraştıklarını ve ÖTV düzenlemesinin ''ciddi bir yansımasını'' görmediklerini kaydettiler.