İbranice en eski metin bulundu

İsrailli arkeologlar, Kudüs'ün güneyindeki bir kazı alanında buldukları bir çömlek parçası üzerindeki metnin, İbrani dilinde şimdiye kadar bulunan en eski metin olduğunu ileri sürdü.

Çömlek parçası, İsrail kralı olmadan önce Davud'un Filistinli dev Golyat'ı yendiği Elah Vadisi'ne bakan Hirbet Keiyafa kalesindeki kazılarda bulundu.

Yapılan karbon testleri, üzerinde 5 satırlık yazı bulunan çömlek parçasının yaklaşık 3 bin yıllık olduğunu gösterdi. Şimdiye kadar bulunan en eski İbrani metinleri olan Ölü Deniz Parşömenleri bin yıllıktı.

Uzmanlar, Kudüs'ün 20 kilometre güneyindeki kazı yerinde bulunan metni tamamen çözemedi, ancak aralarında "yargıç", "kral" ve "köle" gibi sözcüklerin de bulunduğunu bazı sözcükleri okuyabildiler.

Bölgedeki kazıları yöneten baş arkeolog Yosef Garfinkel, 15'e 15 santimetre boyutlarındaki tabletin üzerindeki yazının, Kral Davud dönemindeki İsrail ile ilgili önemli ipuçları verebileceğini söyledi.

Bazı arkeologlar, metin ve bölgede bulunan büyük kale duvarı kalıntılarının, kazı yerinde 3 bin yıl kadar önce güçlü bir İsrail krallığı bulunduğunu gösterdiğini ileri sürdü.

Tarih için büyük önem taşıyor

Ancak başka arkeologlar, Garfinkel'in iddia ettiği gibi yazının İbranice olduğunu söylemek için henüz erken olduğunu belirttiler.

İbrani Üniversitesi Eski ve Yeni Ahit Arkeolojisi uzmanlarından arkeolog Aren Maier ise, bulunan çömlek parçasının İsraillilere de, Filistinlilere de ait olmayabileceğini, bunun tarih içinde unutulmuş başka bir grubun olabileceğini söyledi.

Maier, çömleğin hangi gruba ait olduğunun belirlenmesi için, kazı yerinde o zaman yaşayan insanların yeme alışkınlıklarını gösteren başka bulgulara da gerek olduğunu kaydetti.

Bulunan metnin her durumda Kenanlılar öncesi döneme ait olduğunu belirten arkeologlar, metnin İbranice olduğunun kesin olarak belirlenmesi durumunda, bunun İbrani dili ve İsraillilerin tarihi için büyük bir öneme sahip olacağını kaydetti.