Hükümetin asıl AB karnesi

Hükümet, Avrupa Birliği’nin son İlerleme Raporu’ndan memnuniyet duysa da TÜSİAD’ın Türkiye’nin taahhütlerini içeren Katılım Ortaklığı Belgesi ile son İlerleme Raporu’nu karşılaştırmasından çok da olumlu bir tablonun ortaya çıkmadığı anlaşıldı. TÜSİAD’ın karşılaştırmasıyla, Türkiye’nin birçok başlıkta taahhütlerini tam olarak yerine getirmediği görüldü. AKP’nin AB yolunda güncel siyasal tartışmalar dışındaki gerçek karnesini gösteren karşılaştırma özetle şöyle:

- Malların Serbest Dolaşımı- Kısa Vadeli Hedefler: Türkiye, kısa vadeli hedeflerini, ithalat izinleri ve lisans gerekliliklerinin, kullanılmış motorlu taşıtlar dışındaki mallar için istenen sertifikaların uygulamadan kaldırılması; kullanılmış motorlu taşıtlarla ilgili ithal izin belgesinin ortadan kaldırılması için komisyona bir plan sunulması; AB Anlaşması’nın 28-30. maddelerine aykırı olan önlemlerin tanımlanması işleminin tamamlanması olarak sıralarken İlerleme Raporu’nda şu eleştiriler yer aldı: “Bu başlığa ilişkin genel ilkelere uyum konusunda ilerleme kaydedilmemiştir. Dış ticarette standardizasyon yasası ile ithalatta uygunluk değerlendirmesi gerektiren ürün sayısı azaltılmıştır. AB’de serbest olan üçüncü ülke mallarıyla ilgili kısıtlar kaldırılmamıştır. İlaç ticaretinde teknik engeller artmıştır. Tekstil ve hazır giyim ürünlerinin ithalatında kayıt zorunluluğu devam etmektedir.”

- İşçilerin Serbest Dolaşımı: Türkiye, orta vadeli hedeflerini; kamu istihdam hizmetleri kurumunun Avrupa İstihdam Hizmetleri ağına (EURES) katılıma uygun bir kapasiteye çıkarılması; özellikle sosyal güvenlik sistemlerinin eşgüdümü olmak üzere idari yapıların güçlendirilmesine devam edilmesi olarak ortaya koydu. Ancak İlerleme Raporu’nda, “Bu başlık altındaki uyum sağlanması çalışmaları başlangıç safhasındadır. Avrupa Sağlık Sigortası Kartı uygulaması alanında hiçbir gelişme olmamıştır. Türkiye’nin EURES’e katılımı için İŞKUR’un bilgi işlem altyapısı ve insan kaynakları geliştirilmelidir” denildi.

- Sermayenin Serbest Dolaşımı: Hükümet, kısa vadeli hedef olarak, AB kaynaklı doğrudan yabancı yatırımlarla ilgili sınırlamaların kaldırılması, ödeme sistemleri yasalarıyla uyumun başlaması hedeflerini ortaya koydu. İlerleme Raporu’nda ise “Bu başlıkla ilgili ilerleme sağlanmamıştır” deniyor.

- Kamu İhaleleri: KOB’da kısa vadede “Kamu İhale Kurumu’na tutarlı bir politikanın uygulanması için yetki ve sorumluluk verilmesi, müktesebatla uyum sağlama çalışmalarını kapsayan stratejinin hazırlanması” hedefleri yer aldı. İlerleme Raporu’nda ise “ Genel ilkeler alanında ilerleme sağlanmamıştır. Yerli teklif sahipleri için yüzde 15’lik fiyat avantajı sürmektedir” denildi.

- Şirketler Hukuku: KOB’da, kısa vadede yeni Ticaret Kanunu’nun kabul edilmesi istendi. Ancak AB Komisyonu, “Bu alanda ilerleme sınırlıdır” saptamasını yaptı.

- Tüketicinin Korunması ve Kamu Sağlığı: KOB’da kısa vade olarak, “kan, doku, hücreler ve tütün alanları dahil olmak üzere tüketici ve sağlık müktesebatı ile daha ileri uyum sağlanması ve uygun idari yapılar ve yürütme kapasitesi sağlanması. Tüketici mevzuatının yorumlanmasında tutarlılık sağlanması için, eğitimler yoluyla mahkemelerin kapasitesinin güçlendirilmesi” hedefleri yer aldı. İlerleme Raporu’nda ise “Tüketicinin korunması alanında az ilerleme kaydedilmiştir. Tüketici hareketi zayıftır. Sivil toplum ve devlet birimleri arasındaki ilişki yetersizdir. STK’lerin mali kaynaklara erişimi yetersizdir. Ürün güvenliği alanında sınırlı ilerleme kaydedilmiştir” saptamalarına yer verildi.