'Hükümet yargıda güçlenir'

Yargının tek çatı altında toplanması ve kurula üye seçiminin başkan ve Meclis tarafından yapılması önerisine karşı çıkan Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun TBMM’ye gönderdiği 7 sayfalık görüşüne eklediği AB Özel Raportörü Prof. Dr. Thomas Giegerich’in raporunda çarpıcı ayrıntı ve öneriler yer aldı. Raporda, kurul üyelerinin yargıçlar yerine başkan tarafından seçilecek olmasının “hükümetin yargı üzerindeki etkisini artırma girişimi” olacağı uyarısında bulunuldu. Raporla, HSYK’nin hâkim ve savcı kurulları olarak ikiye ayrılması, kuruldaki Adalet Bakanlığı etkisinin de azaltılması önerildi.

Her dairenin üye sayısı 9’ar kişi olacak şekilde kurulun üye sayısının 27’ye çıkarılmasının gerekli olup olmadığı konusunda Adalet Bakanlığı’nda tartışmalar olduğunu anımsatan Giegerich, “Yargı dışından gelen üyelerin sayısının dokuza çıkarılması amacıyla ilave edilecek beş üyenin hepsinin yargı dışından seçilmesi ve böylelikle her bir dairede yargı dışından gelen 3 üyenin bulunması önerilmiştir. Bu plan açıkça, yüksek kurulun Türk yargısını değiştirmedeki hızı konusundaki memnuniyetsizliğe dayanmaktadır” yorumunu yaptı.

Giegerich, bu tür bir hareketin “hükümetin yargı üzerindeki etkisini artırma girişimi olarak gören birçok yargıç ve savcıyı kesinlikle kaygılandıracağına” işaret etti. Yüksek kurul üyelerinin tam olarak üçte birinin yargı dışından görevlendirilmesinin başlı başına bir sorun olduğunu raporlaştıran Giegerich, bu tür bir hareketin gerçekleştirilmemesi gerektiğini vurguladı.

Giegerich raporunda, “Yeni yüksek kurula kendini kanıtlaması için zaman verilmesini ve başka bir radikal reforma hemen maruz bırakılmaması gerektiği için yargı dışından üyelerin sayısının büyük ölçüde artırılmasını önermemekteyim. Yüksek kurulun yargı dışından dört üyesinin seçimi Cumhurbaşkanı yerine Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılmalı, bu rol TBMM’ye verilmelidir. Üyeler nitelikli çoğunlukla seçilmelidir. Yargı dışından seçilen 4 üyenin seçiminde TBMM’nin rolü artırılmalıdır” değerlendirmesini yaptı.

Müsteşar kuruldan ayrılsın

Aday yargıç ve savcıların işe alınması yetkisinin Adalet Bakanlığı’ndan alınması gerektiğini belirten Giegerich, yargıç ve savcı adaylarının alınması sorumluluğunun bir bölümünün yüksek kurula devredilmesini önerdi. Giegerich raporunda “Müsteşarın yüksek kuruldaki doğal üyeliğinin sona erdirilmesini önermekteyim. Yüksek kurul başkanlığının sürekli olarak adalet bakanına verilip verilmemesi kararı, bakanın etkisinin yüksek kurulun sözde başkanı olarak temsili görevinin ötesine geçmemesi koşuluyla, Türk yargı camiasının takdirindedir” dedi.