FT'den TSK yorumu: Taktik geriye çekilme

Financial Times gazetesi, soruşturmalar konusunda ordunun daha çok "sessiz" kalmasına dikkat çektiği uzun analizinde, "Ilımlı Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, ordunun demokrasiyi desteklediğinde ısrar ediyor. Ancak yaz aylarında görevinden ayrılacak. Ayrıca (Başbuğ'un) sık sık açıklamalar yaparak siyaseti ve kamuoyunu etkilemeye çalışması, ordu Türk kimliği kavramını savunma hakkından feragat ettiğinden çok taktik bir geri çekilmeye işaret ediyor" görüşünü dile getirdi. Analizde "Sorun şudur ki, hem soruşturmalar, hem de anayasa reform çabaları, sosyal bölünmeler ve siyasi istikrarsızlığını tetikleyebilir" yorumunu da yaptı.

Financial Times gazetesi, Türkiye muhabiri Delphine Strauss imzalı, "Garnizon Kapısı"nda başlıklı uzun analizinde Türk halkının TSK'ye çok derin bir saygı duyduğunu, siyasetçilerin başarısız olduğunda ordunun devreye gireceğine güvendiğini kaydetti. Ancak ordunun rolüne ilişkin görüşlerin değişmekte olduğunu vurgulayan gazete, ordunun prestijinin "bir dizi skandal" sonucunda sarsıldığını öne sürdü.

Batılı müttefikler için kritik soru: Türkiye'yi kim yönetiyor?

"Balyoz" soruşturması çerçevesinde aralarında eski komutanların da bulunduğu çok sayıda subayın gözaltına alındığına dikkat çeken gazete, "Gözaltılardan bu yana silahlı kuvvetler adeta sessiz kalması, güç dengesindeki temel bir kaymanın olduğunun kabulüdür" yorumunu yaptı. Gazete de şu görüşleri de dile getirdi:
"Çalkantı, NATO üyesi ve AB adayı Türkiye, bölgesel diplomaside artan biçimde önemli bir rol üstenirken Batılı müttefikleri için kritik bir soru olan Türkiye'yi kimin yönettiği meselesini belirlemek amacıyla sonuca götüren bir mücadeleyi de tetikleyebilir."

İngiliz gazetesi , "Ergenekon" ve "Balyoz" gibi çoğalan soruşturmaların sonucu ne olursa olsun Türk kamuoyunda ordunun toplumdaki rolü konusunda yeni bir tartışmaya yol açtığına işaret ederken de bunun aynı zamanda AKP'yi Anayasal reformlara yönelmeye cesaretlendirdiğini yazdı. Buna karşın gazete, bazıların öngörülen reformların "otokratik bir başbakanı muhalefeti bastırmaya olanak sağlamasından korktuğu"nu da belirtti.

Kamuoyunun orduya ilişkin algılamalarında değişiklikler olduğunu kaydederken de "Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ dahil, ordu içerisindeki reformcuların, Türk seçmenlerinin, askerlerin, ekonomi büyüdüğü ve popüler bir hükümetin kontrolde olduğu bir dönemde karışmalarından hoşlanmadığı dersini öğrendiği" görüşünü de öne sürdü.

"Ilımlı Başbuğ yaz aylarında görevinden ayrılacak"

Financial Times, analizinde ordunun "yanlış bir hesap ile Cumhurbaşkanı tercihini empoze etmeye çalıştığı" 2007 yılından bu yana hem ordu hem de hükümetin "gerilimleri yatıştırmaya çalıştığı"nı belirtirken Türkiye'de bir darbe gerçekleşmediğini ve çok az kişinin bunun mümkün olduğunu düşündüğünü kaydetti. Analizde şöyle devam edildi:
"Ilımlı Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, ordunun demokrasiyi desteklediğinde ısrar ediyor. Ancak yaz aylarında görevinden ayrılacak. Ayrıca sık sık açıklamalar yaparak siyaseti ve kamuoyunu etkilemeye çalışması ordu, Türk kimliği kavramını savunma hakkından feragat ettiğinden çok taktik bir geri çekilmeye işaret ediyor."

Gazete, "darbe" iddialarına ilişkin soruşturmalar ve hükümetin hedeflediği anayasal reform ile ilgili olarak da "Sorun şudur ki hem soruşturmalar, hem de anayasa reform çabaları, muhalifleri yok etmeye yönelik hükümetin sponsorluğundaki bir girişimin parçası olarak görülürse, sosyal bölünmeler ve siyasi istikrarsızlığını tetikleyecek" yorumunu da yaptı.

"Brezilya dizisi" gibi

"Darbe" iddialarına ilişkin olarak Türk medyasında yayınlanan "darbe planları" ayrıntıları, gazeteciler listeleri gibi tartışmalı konulara dikkat çeken gazete, bir finansal analistin "Brezilya dizisi" benzetmesini aktardıktan sonra "Sık sık AKP'yi eleştirenler, soruşturmaların hedefini, karşı komplo iddiasında bulunuyor. Medyaya yapılan sızmaların hükümetin tüm kurumlar üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi amaçladığını söylüyorlar" diye yazdı.

Financial Times, Anayasa reform paketinin askeri yargının yetkililerini kısıtlamaya yönelik düzenlemeleri de içerebileceğini belirtirken de sivil-askeri güç dengesinde yeni değişikliklerin "ne kolay, ne de kaçınılmaz" olmadığı görüşlerini de yansıttı. Gazete, "AKP'nin kurumlar üzerindeki kontrollünü daha da sağlamlaştırması korkularının, ordudan kuşku duyan bazı sol grupların dengenin oluşturulması için gözlerini generallere çevrilmelerine yol açabileceği" görüşünü de öne sürdü. Gazete şöyle devam etti: "Ancak AKP ile muhalifleri arasında yıllarca süren atışmalardan sonra, dikkatleri günlük hükümet işleri ve ekonomik yönetiminden çevrilerek nihai hesaplaşma zamanı yakın olabilir."