Erdoğan İran'da
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran'ın bölgede stratejik coğrafi konumu, ekonomik ve beşeri potansiyeli ile bölgesinde önemli bir ülke olduğunu belirterek, ''İran, yapacakları ve yapmayacakları ile barış ve istikrarın temini ve devamı bakımından her zaman anahtar bir konuma sahip olacaktır'' dedi.
cumhuriyet.com.trBaşbakan Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği'nde Türk ve yabancı gazetecilerin katılımıyla basın toplantısı düzenledi.
''Üç yıl aradan sonra dost ve kardeş ülke'' İran'ı tekrar ziyaret etmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, Türkiye'nin, İran ile ilişkilerine her alanda özel bir önem verdiğini söyledi. Başbakan Erdoğan, ''Dostça ilişkilerimiz içişlerine karışmama ilkeleri ve iyi komşuluk temelinde memnuniyet verici şekilde gelişmektedir. Çok taraflı ekonomik ve siyasi birçok girişimde Türkiye ve İran birlikte yer almaktadır'' diye konuştu.
Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Türkiye, bölge ve dünya barışı için bir öneride bulunmaktadır: 'Komşularınla dost ol'... Ve bizler 7 yıllık iktidar dönemimizi gerek komşularımızla, gerek dış dünyayla tamamıyla dost kazanma üzerine tesis etmiş bir ülkeyiz. Bunda da başarılı olduk, 7 yıldır da bunu kararlı bir şekilde izliyoruz. Bir zamanlar savaşmanın eşiğine geldiğimiz bazı komşularımızla bugün öyle güçlü dostluklar kurduk ki artık aramızda vizeleri kaldırmak suretiyle Suriyeli kardeşlerimiz Türkiye'ye, Türkiye'den vatandaşlarım rahatlıkla Suriye'ye geçebilmektedir.
Çevresinde barış ve dostluk kuşağı oluşturan her ülke, dolaylı olarak dünya barışını da sağlamış olacaktır. Dünya barışına da ciddi katkılarda bulunmuş olacaktır. Dünya barışı, gerçekten hasretle beklenen, arzulanan bir süreç. Ne yazık ki şu anda gün geçmiyor, bir ülkeden patlayan bombaları duymayalım veya bir ülkeden bu patlayan bombalarla onlarca yüzlerce insanın öldürülmüş olduğunu duymayalım. Bu tabii küresel barışın arzulandığı 21. asra giriş sürecinde hedeflerin tutmadığını gösteriyor ve aktörlerin bu noktada görevini hakkıyla doğru bir şekilde yerine getirmediğini gösteriyor.''
''Bardağın dolu tarafını görmeliyiz"
''Türkiye ve İran, bölgenin en önemli dengeleridir ve barış için bölgede yapacakları çok şey vardır'' diyen Başbakan Erdoğan, köklü medeniyete sahip iki ülkenin bölge barışı için çok büyük bir güç oluşturduklarını söyledi.
Başbakan Erdoğan, ''Sorunların değil, çözümlerin anahtarı olmak üzere bölgemizin iki büyük aktörü olan Türkiye ve İran halklarına önemli işler düşmektedir'' diye konuştu.
Erdoğan, şöyle devam etti:
''İkili ilişkilerimizde atacağımız dostluk ilmikleri bölgesel ve küresel ortama da olumlu katkıda bulunacaktır. İran, gerek stratejik coğrafi konumu, gerekse ekonomik potansiyeli, gerekse dinamizmini her vesileyle ortaya koyan, beşeri potansiyeli dolayısıyla bölgemizin önemli bir ülkesidir. İran, yapacakları ve yapmayacakları ile barış ve istikrarın temini ve devamı bakımından her zaman anahtar bir konuma sahip olacaktır.
Daha çok bardağın dolu tarafını görmeliyiz diye düşünüyorum. Daha çok barışın destekçisi olmalıyız. Enerjimizi, zekamızı, doğal zenginliklerimizi ve maddi kaynaklarımızı insanlığın huzuru ve sağlığı için harcadığımızda aslında aramızdaki husumetleri de gidermiş olacağız. 1638 yılında Kasrışirin Antlaşması ile attığımız dostluk sınırı, 2009 yılına değin değişmedi. Belki de dünyanın en uzun tarihli, değişmeyen sınırına sahibiz. Bu derin köklere sahip dostluğumuzun daha nice uzun yıllar devam etmesini arzu ediyoruz, bundan da kuşkum yok.''
İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi, Türkiye ve İran'ın çok yönlü ilişkilerin geliştirilmesi yönünde ciddi birer irade ortaya koyduğunu belirterek, ''Biz, Türkiye'nin yardımıyla bölgesel işbirlikleri konusunda bölgede büyük işler gerçekleştirmek istiyoruz'' dedi.
Başbakan Erdoğan, İran Cumhurbaşkanlığı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Rahimi, ''dost ve kardeş Türkiye'nin Başbakanı Sayın Erdoğan umarım İran'da güzel vakit geçirmiştir'' diyerek başladığı konuşmasında, ''değerli kardeşimiz'' dediği Başbakan Erdoğan'a, ikili görüşmeler ve bölgesel konulardaki yaklaşımından dolayı teşekkür etti.
Türkiye'nin İran için her zaman ''saygı değer ve önemli bir komşu'' olduğunu belirten Rahimi, Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde iki ülke arasındaki ilişkilerin çok daha fazla canlılık ve önem kazandığını vurguladı.
''Daha önceki ilişkilerimiz, özellikle iktisadi ilişkilerimiz sınırlı seviyedeydi. Başbakan Erdoğan'ın katkılarıyla bu rakamı önce 20, sonra 30 milyar dolara çıkarmayı umuyoruz'' diyen Rahimi, iki ülke çalışmalarını yüksek noktaya getirmek için samimi atmosferde anlaşmalar yapıldığını söyledi.
''Bugünkü heyet, devrim sonrası gelen en büyük Türk heyeti"
Rahimi, Başbakan Erdoğan ve beraberindeki Türk heyetinin, İran'daki devrimden sonra ülkesine gelen en büyük Türk heyeti olduğuna dikkati çekerek, Türk heyetinde bulunan sanayici ve iş adamlarının, İranlı meslektaşlarıyla eskisinden daha büyük iş birlikleri kurmak için İran'a geldiklerini belirtti. Rahimi, şöyle konuştu:
''Bu seferde çok önemli kararlar alındı. İranlı ve Türk iş adamları arasında güzel anlaşmalar sağlandı. Türkiye ve İran sınırında toplam 6 bin megavatlık elektrik santralleri kurulacak. Bir tarafta 4, diğer tarafta 2 olmak üzere 6 tane kurulacak. Maliyetleri ülkelere ait olacak. Türk toprakları üzerinden İran gazını Avrupa'ya iletme konusunu görüştük. Karşılıklı olarak Türkmenistan gazının İran üzerinden Türkiye'ye taşınmasını görüştük.''
Görüşmelerde, Güney Pars sahası ve Hazar bölgesinde Türk yatırımcıların girişimlerde bulunması konusunun da gündeme geldiğini ifade eden Rahimi, nakliye alanında yararlı görüşmeler yapıldığını, Trabzon Limanı ile Benden Abbas Limanı arasında geniş bir mal taşıma ağının kurulması konusunun görüşüldüğünü kaydetti.
İran tarafında Bender Abbas limanı ve civarından kara, deniz, hava ve demiryolu vasıtasıyla Trabzon'a bir hat kurmayı düşündüklerini belirten Rahimi, bu projenin iki ülke arasında gerçekleştirilebilecek en büyük proje olduğunu ifade etti.
Türkiye'de İran Bankası kurulacak
Rahimi, Türk ve İranlı sanayici ve iş adamları için hem Türk hem de İran topraklarında serbest sanayi bölgeleri kurmayı görüştüklerini de anlatarak, banka, gümrük ve sigorta konusunda anlaşmalar yapıldığını, bu konulardaki çalışmaların gerçekleştirilmesi için en fazla 3 ay içerisinde İran'dan bir heyetin Türkiye'ye gelerek çalışmalara başlayacağını bildirdi.
Başka bir İran heyetinin de Türkiye'de İran bankası, İran'da da Türk bankası kurulması için kısa zamanda Türkiye'ye hareket edeceğini söyleyen Rahimi, bankaların özellikle Türk ve İran parası üzerinden kredi vermek için açılacağını, milli paralar üzerinden döviz hesabı açtırılacağını vurguladı. Rahimi, ''Elbette bunlar vardığımız anlaşmalardan bazıları. Zaman içinde çok daha fazlasında mutabakata varacağımıza inanıyoruz. İki ülkenin çok yönlü ilişkilerin geliştirilmesi yönündeki iradesi ciddi bir iradedir. Biz, Türkiye'nin yardımıyla bölgesel işbirlikleri konusunda bölgede büyük işler gerçekleştirmek istiyoruz'' diye konuştu.
Terörizmle mücadele
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ''Terörizm konusunda müşterek dayanışma içerisinde özellikle istihbarat paylaşımı noktasında birinci derecede atacağımız adımlar önem arz ediyor. Bölgesel bir dayanışma için Türkiye ve İran'ın üzerine önemli görevler düşüyor'' dedi.
İki ülke arasındaki dış ticaret hacminin 2011 yılı sonu itibarıyla 20 milyar dolar olarak belirlendiğini anımsatan Erdoğan, şunları kaydetti:
''Fakat değerli kardeşim Rahimi sağolsun 'Bu niçin 30 milyar dolar olmasın' dedi. Biz de 'eyvallah' dedik. 'Gökten ne yağar da yer kabul etmez''. Tabii İran'la enerji iş birliği dahil olmak üzere ekonomik alanda bir çok atmamamız gereken adım var. Gerek petrolde gerek doğalgazda İran'ın burada önemli bir özelliği var, hem tedarikçi ülke hem transit ülke hem de tüketici ülke.
Burada atacağımız müşterek adımlarda gerek İran doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya geçişi, gerek İran doğalgazının Türkiye'nin ihtiyacına yönelik zaten daha önce görüştüğümüz konular. Gerekse Türkmenistan'dan, İran üzerinden gelebilecek doğalgaz konusunda arkadaşlarımızın olumlu görüşmeleriyle hamdolsun güzel bir noktaya vardık.''
Orta Doğu'nun barışı
Terörle mücadeleye de değinen Başbakan Erdoğan, şunları kaydetti:
''Terörizm konusunda müşterek dayanışma içerisinde özellikle istihbarat paylaşımı noktasında birinci derecede atacağımız adımlar önem arz ediyor. Bölgesel bir dayanışma için Türkiye ve İran'ın üzerine önemli görevler düşüyor. Pakistan, Afganistan, İran, Türkiye bir dayanışma içerisinde olmamız lazım. Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün, Filistin bu bölgede bir dayanışma göstermemiz şart. Orta Doğu'nun barışı için bu adımın atılması lazım. Türkiye olarak bizler şu ana kadar sürdürdüğümüz bu barışçı gayretlerimizi bundan sonra da sürdürmeye kararlıyız.
Komşumuz, dostumuz, kardeşimiz İran ile şu ana kadar sürdürdüğümüz bu ikili ilişkileri bölgemizde çok daha artırarak kararlı bir şekilde sürdürmekte özellikle buna özen göstereceğimizi ifade ederek sözlerimi tamamlıyorum.''