Enflasyon rakamları açıklandı (04.07.2011)

TÜİK'in 2003 baz yıllık verilerine göre, Haziran ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 6,24, ÜFE'de yüzde 10,19 oldu. Bu yılın ilk altı ayında, TÜFE'de yüzde 3,43, ÜFE'de yüzde 6,21 oranında artış gerçekleşti. Haziran ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 6,47, üretici fiyatlarında yüzde 9,42 düzeyinde oldu.

Haziran ayında enflasyon beklentilerin üzerinde yüzde 1,43 düşüş gösterdi. Merkez Bankasının Haziran ayı ikinci dönem beklenti anketinde, Haziran ayı TÜFE artışı beklentisi yüzde 0,02 düzeyindeydi. Piyasanın beklentisi ise TÜFE'nin eksi çıkacağı yönünde oldu. Beklenti aralığı yüzde -0,05 ile yüzde -1,30 aralığında değişiyordu.

Merkez Bankasının son Para Politikası Kurulu toplantı özetinde, mayıs ayında sıçrama gösteren işlenmemiş gıda fiyatlarının Haziran ayında belirgin düşüş göstereceğini belirtilmiş ve bu düzeltmeyle yıllık enflasyonun, Enflasyon Raporu'nda öngörülen seviyelerine döneceği kaydedilmişti. Efnlasyon raporunda 2011 yılı sonunda, efnlasyonun orta noktası yüzde 6,9 olmak üzere, yüzde 5,6 ile 8,2 oralığında olacağı tahmin edilmişti.

TÜFE

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2011 yılı Haziran ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,43 düşüş gösterdi. Yılın ilk 6 aylık döneminde ise enflasyon yüzde 3,43 olarak hesaplandı. Yıllık bazda yüzde 6,24 artan TÜFE'de, on iki aylık ortalamalara göre de yüzde 6,47 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış, yüzde 1,41 ile eğitim grubunda görüldü. Haziran ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 1,19, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,07, haberleşmede yüzde 0,71, giyim ve ayakkabıda yüzde 0,64, ev eşyasında yüzde 0,55, lokanta ve otellerde yüzde 0,48, ulaştırmada yüzde 0,32, konutta yüzde 0,24, sağlıkta yüzde 0,04 artış meydana geldi.

Gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 6,40 düşüş görüldü. Alkollü içecekler ve tütün grubunda, değişim gözlenmedi. Yıllık bazda ise TÜFE'de en yüksek artış yüzde 9,50 ile ulaştırmada gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 9,11), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 8,13), ev eşyası (yüzde 7,59), lokanta ve oteller (yüzde 7,50), giyim ve ayakkabı (yüzde 6,53) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu. 2011 yılı Haziran ayında endekste kapsanan 445 maddeden 101'inin ortalama fiyatlarında değişim olmadı. 220'sinin ortalama fiyatlarında artış, 124'ünün ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
 

ÜFE

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise 2011 Haziran'da aylık bazda yüzde 0,01 arttı. 6 aylık döneme ilişkin ÜFE artışı yüzde 6,21 olarak hesaplandı. Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,19 artış gösteren ÜFE, 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 9,42 yükseldi. Tarım sektöründe endeks, aylık bazda yüzde 3,13 azaldı. Sektörde, 6 aylık ÜFE artışı ise yüzde 4,01 oldu. Yıllık bazda yüzde 6,07 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,09 artış gerçekleşti.

Sanayi sektörü endeksinde ise ÜFE artışı yüzde 0,68 oldu. Bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,67, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,09 ve 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 8,40 artış meydana geldi. Sanayinin üç sektöründen, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 1,04, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,68 artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe ise yüzde 0,05 düşüş gerçekleşti.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörlerin başında yüzde 4,95 ile ana metal sanayi geldi. Bunu sırasıyla, iletişim teçhizatı imalatı (yüzde 3,22), tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı (yüzde 2,22), elektrikli makine ve cihazları imalatı (yüzde 1,86) izledi. Endeksin en fazla gerilediği alt sektör ise ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (yüzde -5,63) oldu. Gıda ürünleri ve içecek imalatı (yüzde -0,62), makine ve teçhizat imalatı (yüzde -0,24) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörleri oluşturdu.

Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ''çekirdek enflasyon'' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, Haziran'da aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,12, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0,44 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 1,66 düşüş gösterdi, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1,46 arttı. Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 1,77 düşüş gözlenen endekste, enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç düşüş yüzde 1,94 oldu.

Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0,59, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç, alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 0,55, enerji hariç gıda ve alkolsüz içecekler alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyatlarda da yüzde 0,63 artış gerçekleşti. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine yıllık bazda bakıldığında ise mevsimlik ürünler hariç yüzde 5,93, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 5,81, enerji hariç yüzde 5,89, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 5,32 artış gözlendi.

Fiyatlar, enerji, alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç yüzde 6,50, enerji, alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç yüzde 6,71, enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 6,18, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç ve alkollü içkiler, tütün ürünleriyle altın hariç yüzde 5,73, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç yüzde 5,27 yükseldi.
 

Tarım

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2003 baz yıllı ÜFE sonuçlarına göre, haziranda ÜFE'de yüzde 10,19 olan yıllık artış tarım sektöründe yüzde 6,07, sanayi sektöründe de yüzde 11,09 olarak gerçekleşti. 12 aylık ortalamalara göre, tarım sektöründeki ÜFE artışı yüzde 14,09, sanayi sektöründeki artış da yüzde 8,40 olarak belirlendi. Tarım sektörünün alt kalemleri incelendiğinde haziranda aylık bazda, tarım, avcılık ve ormancılıkta yüzde 3,28'lik fiyat azalışı, balıkçılıkta ise yüzde 3,04'lük fiyat artışı meydana geldi. Yıllık bazda ise tarım, avcılık ve ormancılıkta yüzde 6,68 artış, balıkçılıkta yüzde 14,33'lük fiyat azalışı görüldü.
 

Sanayi sektörü

Sanayi sektöründe ise haziran ayında yüzde 0,68 olarak belirlenen fiyat artışı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,09 oldu. Sanayi sektöründe 12 aylık ortalamalara göre yüzde 8,40'lık fiyat artışı gerçekleşti. Sanayinin alt sektörlerinde geçen ay imalat sanayinde yüzde 0,68, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 1,04 artış kaydedilirken, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 0,05 azalış oldu. Bu sektörlerde yıllık artış da imalat sanayinde yüzde 12,58, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 16,14 oldu. Elektrik gaz ve suda ise yıllık bazda yüzde 2,72 azalış meydana geldi.

İmalat sanayinin alt sektörüne bakıldığında ise bir önceki aya göre en fazla fiyat artışı, yüzde 4,95 ile ana metal sanayinde görüldü. Bu sektörü yüzde 3,22 ile iletişim teçhizatı imalatı, yüzde 2,22 ile tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı, yüzde 1,86 ile elektrikli makina ve cihazları imalatı, yüzde 1,50 ile büro makinaları imalatı izledi. Ham petrol ve doğalgaz çıkarımı yüzde 5,63, gıda ürünleri ve içecek imalatı yüzde 0,62, makine ve teçhizat imalatı yüzde 0,24 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

Yıllık bazda ise kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı yüzde 40,89'luk fiyat artışı ile ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 30,27 ile ana metal sanayi, yüzde 24,58 ile de tekstil ürünleri imalatı izledi. Buna karşılık 1 yıllık dönemde büro makineleri imalatında fiyatlar yüzde 9,27 ve diğer ulaşım araçlarının imalatında da yüzde 9,08 düştü.
 

Tüketici fiyatları

Tüketici Fiyatı Endeksi'ne (TÜFE) göre de Türkiye genelinde yüzde 1,43 aylık fiyat azalışı kaydedilirken, ana harcama gruplarında en yüksek fiyat artışı yüzde 1,41 ile eğitim grubunda görüldü. Fiyatlar, haziran ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 1,19, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,07, haberleşmede yüzde 0,71, giyim ve ayakkabıda yüzde 0,64, ev eşyasında yüzde 0,55, lokanta ve otellerde yüzde 0,48, ulaştırmada yüzde 0,32, konutta yüzde 0,24, sağlıkta yüzde 0,04 arttı, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 6,40 geriledi.

TÜFE'de Türkiye genelinde yüzde 6,24 olan yıllık fiyat artışı ise ulaştırmada yüzde 9,50 oldu. Çeşitli mal ve hizmetler yüzde 9,11, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 8,13, ev eşyası yüzde 7,59 ile lokanta ve otellerde yüzde 7,50 ile giyim ve ayakkabı yüzde 6,53 ile artışın en yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu.

Bölgelere göre

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2011 Haziran ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeki (TÜFE) verilerine göre, düşüşün ülke ortalamasının altında kaldığı bölgelerinde başında yüzde 0,26 ile ''Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli'', yüzde 0,28 ile ''Gaziantep, Adıyaman, Kilis'', yüzde 0,38 ile ''Van, Muş, Bitlis, Hakkari'' geldi. Tüketici fiyatlarının Haziran ayında en fazla düştüğü bölge ise yüzde 2,39 ile ''Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova'' oldu.

Yılın ilk 6 ayına bakıldığında ise fiyatların en fazla arttığı bölge ise Antalya, Isparta, Burdur (yüzde 4,59) oldu. Bu dönemde ülke genelindeki TÜFE artış ortalaması, yüzde 3,43 olarak belirlendi. ''Şanlıurfa, Diyarbakır'' ile ''Konya, Karaman'' bölgeleri yüzde 2,66 enflasyon ile ortalama altında kalan bölgelerin başında yer aldı.

Yıllık bazda en düşük artış İstanbul'da gözlendi

Yıllık bazda değerlendirme yapıldığında da fiyatlarda en yüksek artışın gözlendiği bölge ''Gaziantep, Adıyaman, Kilis'' oldu. Yüzde 8,30 artışın meydana geldiği bölgeyi, yüzde 8,01 ile ''Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye'', yüzde 7,88 ile de ''Mardin, Batman, Şırnak, Siirt'' takip etti. Yıllık bazda ülke genelinde ortalama fiyat artışı yüzde 6,24 olarak hesaplandı. Bu süreçte fiyatların en az arttığı bölge, yüzde 5,16 ile ''İstanbul'' oldu. İstanbul'da aylık bazda enflasyon yüzde 1,33 geriledi. Kentte, yılın ilk yarısında enflasyon yüzde 3,43 olarak hesaplandı.

Başkent Ankara'da aylık enflasyon düşüşü yüzde 0,95 oldu. 6 aylık dönemde enflasyon yüzde 4,49, yıllık bazda ise 6,10 artış gösterdi. İzmir'de de enflasyon artışı söz konusu 3 dönemde de ülke ortalamasının gerisinde kaldı. Kentte, aylık bazda enflasyon düşüşü yüzde 2,32 belirlendi. Altı aylık dönemde enflasyon artışı yüzde 3,31, yıllık bazda da yüzde 6,05 oldu.