Enflasyon cep yaktı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim ayı TÜFE ve ÜFE verilerini açıkladı. Buna göre, TÜFE'de aylık değişim yüzde 1.83 olarak gerçekleşti. TÜFE Ocak'ta yüzde 1.85, Şubat'ta yüzde 1.45, Mart'ta 0.58, Nisan'da yüzde 0.60 artış göstermiş, Mayıs'ta yüzde 0.36, Haziran'da yüzde 0.56, Temmuz'da yüzde 0.48 gerilemişti. Ağustos ayında yükselişe geçen TÜFE'de, bir önceki aya göre yüzde 0.40, Eylül ayında yüzde 1.23 artış yaşanmıştı. Ekim ayında da tablo değişmeyerek, enflasyon yükselişini sürdürdü. TÜFE, Ekim ayında geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 6.69, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.62 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8.45 oranında arttı. Yıllık enflasyon TÜFE'de bir önceki aya göre 0.62 puan geriledi. Merkez Bankası, geçen hafta açıkladığı yılın son enflasyon raporunda yüzde 70 olasılıkla 2010 yılı sonu enflasyon tahmininin orta noktasının yüzde 7.5 olacağını açıklamıştı. 2010 yılı sonu aralığının ise yüzde 7 ile yüzde 8 olacağını öngörmüştü. Orta Vadeli Program'da ise enflasyon hedefini yüzde 7.5 olarak belirlemişti. Ekim ayı itibariyle yıllık enflasyon Merkez Bankası'nın açıkladığı yılsonu enflasyon hedefinin 1.12 puan üzerinde gerçekleşti. Kasım ve Aralık aylarında enflasyon artışı toplamının 0.68 puanı aşmaması halinde, Merkez Bankası yılsonu enflasyon hedefini tutturabilecek.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 7.63 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ekim ayında endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 4.52, lokanta ve otellerde yüzde 1.08, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.84, ulaştırmada yüzde 0.39, konutta yüzde 0.19, sağlıkta yüzde 0.14, eğitimde yüzde 0.09 artış gerçekleşti. Ev eşyasında yüzde 0.12, haberleşmede yüzde 0.63, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 1.10, eğlence ve kültürde yüzde 1.14 düşüş yaşandı.
 

Yıllık bazda en yüksek artış alkollü içecekler ve tütünde

Geçen yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 23.77 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 17.08, lokanta ve oteller yüzde 9.61 artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu.
 

Ekim enflasyonu en çok Şanlıurfa ve Diyarbakır'ı vurdu

NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE'nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 3.52 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) oldu. Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 8.81 ile TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 11.63 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 10.02 ile TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) bölgesinde gerçekleşti.

2010 yılı Ekim ayında endekste kapsanan 446 maddeden; 80 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 279 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 87 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Ekim ayında ÜFE'de aylık değişim yüzde 1.21 artış olarak gerçekleşti. 10 aylık ÜFE yüzde 7.80 olurken, ÜFE geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.92 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7.71 arttı. ÜFE Ocak'ta bir önceki aya göre yüzde 0.58, Şubat'ta yüzde 1.66, Mart'ta 1.94, Nisan'da yüzde 2.35 artış göstermiş, Mayıs'ta yüzde 1.15, Haziran'da yüzde 0.50, Temmuz'da yüzde 0.16 gerilemişti. Ağustos ayında yükselişe geçen ÜFE'de, bir önceki aya göre artış yüzde 1.15, Eylül ayında yüzde 0.51 olmuştu.
 

Aylık değişim tarımda yüzde 6.59 artış gerçekleşti

ÜFE'de aylık değişim tarım sektöründe yüzde 6.59, sanayi sektöründe yüzde 0.01 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 21.75, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26.71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19.16 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4.94, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.47 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 5.34 artış gerçekleşti.
 

En yüksek artış deri ürünleri imalatında

Sanayinin üç sektöründen, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.08 artış yaşanırken, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.30, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1.17 gerileme görüldü.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, yüzde 3.63'le deri ürünleri imalatı, yüzde 2.88 ile tekstil ürünleri imalatı, yüzde 1.51'le diğer ulaşım araçlarının imalatı, yüzde 1.13'le kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı alt sektörleri oldu. Buna karşılık büro makineleri imalatı yüzde 7.06, iletişim teçhizatı imalatı yüzde 3.89, taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri yüzde 2.96, ana metal sanayi yüzde 2.74, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı yüzde 1.56) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörleri oluşturdu.
 

ÜFE'de 377 maddenin fiyatları arttı

2010 yılı Ekim ayında endekste kapsanan 779 maddeden; 159 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 377 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 243 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
 

Temel enflasyon göstergelerinde artış

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında Ekim ayında bir önceki aya göre mevsimlik ürünler hariç özel kapsamlı TÜFE'de yüzde 0.43 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.84 artarken, enerji hariç enflasyonda yüzde 2.11 oranında artış görüldü. İşlenmemiş gıda ve enerji hariç enflasyonda yüzde 0.97 artış olurken, enerji, alkol ve tütün hariç göstergelerde artış yüzde 2.36 oldu. Bu son grup ile birlikte fiyatın yönlendirilen ve dolaylı vergiler hariç tutulduğunda Ekim'de yüzde 2.54 artış gösteren fiyatlar, bunlara işlenmemiş gıda eklendiğinde yüzde 1.28 oranında arttı. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç grupta artış yüzde 1.17 oranında gerçekleşirken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde yüzde 1.15 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde yıllık artış yüzde 3.02 olurken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde yıllık artış yüzde 2.50 düzeyinde gerçekleşti.
 

Yeniden değerlenme oranı yüzde 7.71

Bu arada Bakanlar Kurulu, 2011 yılında kanunların kendisine tanıdığı yetkiyi kullanmazsa, çeşitli vergi, harç ve cezalar, yüzde 7.71 oranında artacak. Maliye Bakanlığı'nca belirlenen yeniden değerleme oranına esas teşkil eden TÜİK Üretici Fiyat Endeksi, Ekim ayı sonunda, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7.71 oranında artış gösterdi. Vergi Usul Kanunu uyarınca her yıl yeniden değerleme oranını TÜİK'in üretici fiyatı genel endeksine göre açıklayan Maliye Bakanlığı, 2010'un oranını da bu ay içinde ilan etmesi bekleniyor.