Dünyada yolcular Türkiye’de fiyatlar uçtu

Dünyada uçakla seyahat edenlerin sayısı artarken ve uçak bileti fiyatları düşerken, Türkiye’de tam tersi bir dönem yaşanıyor. Uluslar-arası Havayolu Taşıyıcıları Birliği (IATA) verilerine göre, 2018’de havayoluyla seyahat eden yolcu sayısı bir önceki yıla göre yüzde 6.9 artarak 4 milyar 378 milyon oldu. Ortalama uçak bileti fiyatı ise yüzde 8 düşüşle 345 dolardan 327 dolara indi. 2019’da yolcu sayısında yüzde 4.6’lık artış, fiyatlarda ise yüzde 3’lük düşüş öngörülüyor.

Verimlilik etkili
Bilet fiyatlarındaki düşüşte, havayolu firmaları arasındaki rekabetin yanı sıra yakıt verimliliği sağlayan yeni tasarım kanatlar ve yeni nesil motorlar etkili oluyor. IATA verilerine göre, 2010-2018 döneminde yakıt verimliliği yüzde 12 arttı. Son 20 yılda havayolu taşımacılığında gerçek maliyetler yarıya düştü.
Türkiye’de ise ekonomik krizle birlikte uçak bileti fiyatları uçuyor. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre, geçen yıl ülke genelinde yolcu sayısı turizmin etkisiyle bir önceki yıla göre yüzde 2.9 artarken, iç hatlarda yüzde 1.9 geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ortalama bilet fiyatları bu dönemde yıllık yüzde 125 arttı. Artış oranı, döviz kurundaki yaklaşık yüzde 45’lik ve enflasyondaki yüzde 20.3’lük yıllık artışın çok üzerine çıktı.
Yabancı turistteki artışa rağmen, Türkiye’de havalimanlarında hizmet verilen yolcu sayısı 2019’un ilk 7 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.3 azalarak 116 milyon 687 bine geriledi. İç hatlarda yolcu sayısı yüzde 12.3’lük düşüşle 58 milyon 587 bin oldu. Temmuzda iç hatlardaki düşüş geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15.3 oldu.

Yılın 7 ayında ortalama bilet fiyatları ise yüzde 26’lık artışla 883 TL’den 1112 TL’ye yükseldi. Son bir buçuk yıldaki fiyat artışı ise yüzde 184’e ulaştı.

‘Yap-işlet-devret’lerde hayal kırıklığı DHMİ’ye göre, Atatürk Havalimanı’nı Temmuz 2018’de 6 milyon 552 bin yolcu kullanırken, Temmuz 2019’da İstanbul Havalimanı’nı 6 milyon 200 bin yolcu kullandı. Temmuz 2018’de Atatürk Havalimanı, 1 milyon 853 bin iç hat yolcusuna hizmet verirken, Temmuz 2019’da İstanbul Havalimanı’nda bu rakam 1 milyon 519 binde kaldı. Dış hat yolcusu da binde 3 düştü.  İstanbul Havalimanı gibi yap işlet devret modeli ve yolcu garantisiyle yapılan Zafer Havalimanı’nın devlete faturası da ağırlaşıyor. 2012-2016 arasında garanti sayısının yüzde 4’üne ulaşabildi. Geçen yılın ilk 7 ayına göre bu yılki yolcu da yüzde 18.2 düştü ve 49 bin 447’de kaldı.