Covid-19 hastalığı diş kaybına neden olabilir mi?
Dünyada 2019 yılının Aralık ayından, Türkiye’de ise 2020 Mart ayından bu yana milyonlarca kişide görülen Covid-19 virüsü, kişiler üzerinde farklı semptomlar yaratabiliyor. Peki, bilinen semptomlardan farklı olarak bu hastalık, diş kaybına neden olabilir mi? Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serhat Yalçın Cumhuriyet' anlattı.
Sibel BahçetepeÇene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serhat Yalçın, pıhtılaşmanın artmasının, hastalarda emboli (kanla taşınan yabancı bir cismin damarı tıkaması durumu) riski yaratarak, hayati organlarda oluşması halinde ölümcül olabileceğini belirterek “Embolinin çene kemikleri ve diş etlerini etkileme olasılığı vardır. Bu etki çene kemiklerini ve diş etlerini bozarak diş kaybına neden olabilir. Dünyadaki bilim insanları da, Covid – 19 virüsünün diş eti ve çene kemiğinin damarlarına zarar vererek diş etlerininin ve kemiklerinin kan damarlarına zarar verebileceğini ve bu organların sağlığını bozabileceğini düşünüyor” dedi.
Covid-19, SARS-CoV-2 virüs pandemisi geçiren hastalarda, hastalık sonrası bazı rahatsızlıkların ortaya çıktığını belirten Yalçın, “Saç kaybı, yorgunluk, kas ağrısı ve hafıza bulanıklığı bulgulardan bazılarıdır.
NewYork Times’da bu hafta yayınlanan bir yazıda, Covid-19 geçiren bir hastanın dişinin kendiliğinden düştüğü, diş boşluğunda bir kanamanın olmadığı bildirilmiştir. Bu durumun Covid-19 geçiren başka hastalarda da görüldüğü yazılmıştır. Bu gerçekten olabilirmi? Olursa neden olabilir? ” diye konuştu.
BÖYLE ETKİLENİYOR
Covid-19 virüsü ve ona bağlı komplikasyonlar hakkında çeşitli bilgilerden biz hekimler de yeni yeni haberdar olduklarını anlatan Prof. Dr. Yalçın, şöyle devam etti:
“Bu hastalığın kan damarlarını etkilediği ve organların beslenmesini bozduğu bilinmektedir. Hastalığa yakalanan kişilerde, pıhtılaşma mekanizmasının sağlıklı olup olmadığı kontrol edilmektedir. Bu nedenle hastaların ‘D dimer’ değerlerinin kontrolü sağlanmakta ve eğer bu değer yüksekse hastalara mutlaka antikoagülan ve kan sulandırıcı ilaçlar önerilmektedir. Pıhtılaşmanın artması, hastalarda emboli (kanla taşınan yabancı bir cismin damarı tıkaması durumu) riski yaratarak, hayati organlarda oluşması halinde ölümcül olabilir. Embolinin çene kemikleri ve diş etlerini etkileme olasılığı vardır. Bu etki çene kemiklerini ve diş etlerini bozarak diş kaybına neden olabilir. Dünyadaki bilim insanları da Covid–19 virüsünün diş eti ve çene kemiğinin damarlarına zarar vererek diş etlerininin ve kemiklerinin kan damarlarına zarar verebileceğini ve bu organların sağlığını bozabileceğini düşünüyor.”
TAT ALAMAMA PROBLEMİNİN SEBEBİ
Prof. Dr. Serhat Yalçın, “Covid-19, ACE-2 reseptör proteini olan yerlerde bulunur. Bu reseptörler ağız ve dilde de bulunmaktadır. Covid – 19 hastalarında çok sık görülen “tat almadaki bozukluk” probleminin nedeni budur. Sitokin fırtınası olarak bilinen bağışıklık tepkisinin ağızda da ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Covid-19 sırasında hastaların ağız ve diş sağlıklarını ihmal etmeleri doğaldır. Ama bu ihmalin mevcut diş eti hastalıklarını artırması kaçınılmazdır. Çin’de yapılan bir çalışmada Covid-19 hastalarının oral enfeksiyon bulgularının yaklaşık yüzde 50 oranında artış gösterdiği bildirilmiştir” dedi.
AĞIZ BAKIMINI SEKTEYE UĞRATMIŞ OLABİLİR
Virüse maruz kalan kişilerde rastlanan semptomlar arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, yüksek ateş, eklem ağrıları, tat duyusunda bozulmalar, koku alamama, halsizlik, beyin sisi ve kaygı gibi olumsuz durumlar görüldüğünü anımsatan Yalçın, şunları kaydetti:
“Doğal olarak bu sorunları yaşayan insanların rutin düzenleri bozulmaktadır. Günlük faaliyetlerinde zorlanmalar yaşayan kişilerin, bu fizyolojik sorunlar nedeniyle, diş bakımlarına ve hijyenlerine önceki kadar özen göstermedikleri tahmin edilmektedir. İşte bu değişim, kişilerde, diş çürüğü ve diş eti hastalıklarına yakalanma risklerini artıracaktır. Bu nedenle, dişleri günde minimum iki kez düzenli olarak, florür içeren diş macunu ile fırçalamak, diş ipi, alkollü ağız gargarası kullanmak her zamankinden daha da önemlidir. Covid-19’a bağlı diş ve diş eti komplikasyonları henüz bilimsel olarak tam açıklanamamış olsa da, ağzında ve nefesinde kötü koku, diş etlerinde kırmızılık, şişlik, hassasiyet ve kanama yaşayan, ısırma sırasında ağrı, dişlerinde hareketlik, hassasiyet ve diş eti çekilmesi olan, Covid-19 hastalarının mutlaka bir diş hekimine müracaat etmesini öneriyorum.”