Çin’den Kosta Rica’ya ilham verici projeler
Önlerine Arduino teknoloji kitlerini aldılar, yaşadıkları bölgelerde çevrelerinde gördükleri sorunlara çözümler geliştirdiler... Adana, Konya, Trabzon ve Mardin’de 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerin akıllı şehirler, çevre ve enerji konularında geliştirdikleri projeler ödüllendirildi.
cumhuriyet.com.tr
Kosta Rika
Bu Orta Amerika ülkesi öncü bir çevreci olarak tanınıyor. 1980 yılında, ormanlar bu ülke topraklarının yalnızca yüzde 20’sini oluşturuyordu. Şimdi ülkenin yarısından çoğu, ağaçlandırma ve ekosistemin korunmasına yönelik devlet desteği sayesinde, ormanlarla kaplı. Kosta Rika’da yeniden ağaçlandırma sayesinde CO2 salımlarında yılda 3.5 milyon tonluk bir düşüş sağlanarak ülke en büyük gaz salıcısı olmaktan en büyük CO2 soğurucusuna dönüştü. Dünyanın başka ülkelerinde de benzer bir yeniden ağaçlandırma girişimini olası kılabilecek koşullar söz konusu.
Küresel gaz salımlarında sağlanabilecek olası düşüş: 882 Mt
Eşdeğer salımlar: Almanya (6.cı) ve Belçika (41.ci)
Sobalara son
Çin
Çin’de 1980’lerin başında, hava kirliliğinin önlenmesi ve havanın daha nitelikli duruma getirilmesi amacıyla, eski sistem kömür ve odun sobalarının rafa kaldırılıp yerine daha verimli doğalgazlı soba ve ocakların getirilmesinin hedeflendiği “Ulusal Geliştirilmiş Soba Programı” adlı bir program uygulanmaya başladı. Bu uygulama sayesinde sera gazı salımlarında da soba başına yılda 1 ile 3 ton arasında bir düşüş sağlandı. Günümüzde de geleneksel soba ve pişirme ocaklarından yararlanmayı sürdüren çok sayıda düşük gelir düzeyli ülkeyi kapsayacak bir Uluslararası Geliştirilmiş Soba Programı bizleri iklim değişikliğinin etkilerine karşı koruyabilecek projeler sıralamasında şaşırtıcı bir biçimde dördüncü sıraya oturuyor.
Küresel gaz salımlarında sağlanabilecek olası düşüş: 985 Mt
Eşdeğer salımlar: Endonezya (12.ci) ve Brezilya (13.cü)
Daha çok rüzgâr türbini
Danimarka, Brezilya
Danimarka enerji üretiminin yüzde 40’ını rüzgârdan sağlıyor ve bu oranın 2020 yılında yüzde 50’ye çıkartılmasını hedefliyor. Brezilya’da, ülkenin daha rüzgârlı olan kuzey-doğu kesimindeki türbinler ülke elektriğinin yaklaşık yüzde 8’ini üretiyor. Her iki ülkede de devlet rüzgâr gücünü özendirici ve destekleyici programlar uyguluyor.
Günümüzde Danimarka’da karbon salımlarında yılda 8.6 milyon tonluk, Brezilya’da da 1.1 milyon tonluk bir düşüş sağlanıyor. Yüksek ve orta gelir düzeyindeki ülkelerin rüzgâr gücünden Danimarka’ya eşit, düşük gelir düzeyli ülkelerin de Brezilya’ya eşit bir oranda yararlanmaları durumunda toplamda 1 gigatonun üzerinde bir düşüş sağlanabilir.
Küresel gaz salımlarında sağlanabilecek olası düşüş: 1018 Mt
Eşdeğer salımlar: Kanada (10.cu) ve Meksika (11.ci)
Ormansızlaştırmanın azaltılması
Brezilya
Brezilya, 2004-2012 yılları arasında uyguladığı yasal yaptırımlar, kapsamlı koruyucu çözümler ve özendirici ekonomik önlemler sayesinde ülkede yıllık ağaç kesiminin yüzde 83 oranında azalmasını sağladı. Ağaçsızlaştırmanın önüne geçilmesiyle birlikte karbon salımlarında da yılda 400 milyon tonu aşkın bir düşüş sağlandı.
Son günlerde ormansızlaştırma oranlarında bir geriye dönüş söz konusu. Başkan Bolsonaro’nun koruma altındaki Amazon ormanlarını yok etme yönündeki tasarıları da son derece kaygı verici. Ne var ki, Brezilya’nın söz konusu altın çağında ulaştığı başarı ormanların yoğun olduğu başka ülkelerin neler yapabileceklerini açıkça gözler önüne seriyor.
Küresel gaz salımlarında sağlanabilecek olası düşüş: 2800 Mt
Eşdeğer salımlar: Hindistan (3.cü) ve Tayland (20.ci)
Şebeke bağlantılı güneş enerjisi
Almanya
Yaklaşık 20 yıl önce Almanya’da güneş ve rüzgâr enerjisinden üretilen elektriği özendirici bir yasa yürürlüğe girdi. Çevre dostu elektrik üreticilerine garantili fiyat ve elektriğin şebekeye bağlanması konusunda ilk kullanım hakkı tanındı. Günümüzde Almanya’daki elektriğin yüzde 25’i yenilenebilir kaynaklardan sağlanıyor ve bunun da bir çeyreğini güneş enerjisi oluşturuyor.
Yeterli miktarda güneş alan tüm ülkelerin bir ölçüde şebeke bağlantılı güneş enerjisinden yararlanmaları iklim değişikliğine karşı girişilen savaşımda çok kısa erimde daha parlak bir geleceğin kapıları açılabilir.
Küresel gaz salımlarında sağlanabilecek olası düşüş: 3200 Mt
Eşdeğer salımlar: Rusya (4.cü)-iki katı
DERLEYEN: RİTA URGAN