CHP 88 yaşında

88. Kuruluş yıldönümünü yarın kutlayacak olan CHP, "Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti"nin "Halk Fırkası"na dönüştürülmesiyle Mustafa Kemal Atatürk tarafından 9 Eylül 1923'te kuruldu. "Halk Fırkası" adıyla kurulan parti, 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası", 1935 yılında da "Cumhuriyet Halk Partisi" adını aldı. 1927 yılında Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik CHP'nin dört temel ilkesi olarak benimsendi. 1935 yılında Devletçilik ve Devrimcilik ilkeleri de eklenerek partinin temel ilkeleri altıya çıkarıldı. Bu ilkeleri simgeleyen altı ok da, CHP'nin simgesini oluşturdu.

11 yıl kapalı kaldı

Atatürk, partinin kuruluşundan vefat ettiği 10 Kasım 1938 tarihine kadar CHP'nin Genel Başkanlığını yürüttü. Atatürk'ün ardından İsmet İnönü, partinin 2. Genel Başkanı oldu. İsmet İnönü'nün Genel Başkanlığı 1972 yılına kadar sürdü. Bülent Ecevit, 30 Haziran 1972'de toplanan 21. Olağan Kurultay'da Genel Başkanlığa seçilerek CHP'nin 3. Genel Başkanı oldu. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından diğer siyasi partilerle birlikte 1981'de kapatılan CHP, eski siyasi partilerin aynı adla kurulmasını yasaklayan kanun kaldırılmasının ardından 9 Eylül 1992'de tekrar kuruldu ve Genel Başkanlığa Deniz Baykal seçildi. 18 Şubat 1995'te SHP ile CHP birleşti ve üzerinde uzlaşılan Hikmet Çetin oybirliğiyle CHP'nin 5. Genel Başkanı oldu. Çetin, bu görevinde 7 ay kaldı ve 9 Eylül 1995'teki kurultayda Deniz Baykal tekrar Genel Başkanlığa seçildi. Baykal, bu görevini 1999'a kadar sürdürdü. 18 Nisan 1999 seçimlerinde partinin baraj altında kalmasının ardından Baykal, 22 Nisan 1999'da istifa etti. 22 Mayıs 1999'da yapılan 9. Olağan Kurultay'da Altan Öymen Genel Başkanlığa seçildi. Öymen'in Genel Başkanlığı ise 15 ay kadar sürdü. 30 Eylül 2000'de yapılan 11. Olağanüstü Kurultay'da Deniz Baykal tekrar Genel Başkanlığa seçildi.

Kılıçdaroğlu 7. Genel Başkan

Baykal, 22-23 Mayıs 2010'daki 33. Olağanüstü Kurultay'a 2 hafta kala bir internet sitesinde özel görüntülerinin yayınlanmasının ardından 10 Mayıs 2010'da istifa etti. Kemal Kılıçdaroğlu, tek aday olarak girdiği kurultayda 22 Mayıs 2010'da Genel Başkanlığa seçilerek CHP'nin 7. Genel Başkanı oldu.

Çok partili dönemde CHP

CHP, 1923 yılından 1950'ye kadar tek parti olarak iktidarda kaldı. Çok partili siyasi yaşama geçilmesinin ardından 1950-60 arası Demokrat Parti iktidarı döneminde muhalefette kalan CHP, 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin ardından 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü başkanlığında üç koalisyon hükümetinde yer aldı. 1965'te Adalet Partisi'nin tek başına iktidara gelmesinin ardından CHP tekrar muhalefete düştü. 1973 seçimleri sonrasında Ecevit liderliğindeki CHP yüzde 33 oy alarak birinci parti oldu ve MSP ile koalisyon kurarak yeniden iktidara geldi. CHP, Ecevit liderliğinde girdiği 1977 seçimlerinde 1950 sonrası dönemde en yüksek oy oranına ulaştı ve yüzde 41.4 oranında oy aldı. Ancak bu oy oranı CHP'nin tek başına iktidara gelmesine yetmedi. 1978 yılında iki küçük partiyle koalisyon hükümeti kuran CHP; 1979 sonuna kadar iktidarda kaldı. 12 Eylül 1980 darbesinin ardından CHP diğer siyasi partilerle birlikte kapatıldı. 1991 seçimleri sonrası kurulan SHP-DYP koalisyonu, SHP-CHP birleşmesi sonrasında 1995'te CHP-DYP koalisyonu olarak devam etti. CHP, 24 Aralık 1995 seçimlerinde 10.71 oy aldı ve muhalefette kaldı. 18 Nisan 1999 seçimlerinde yüzde 8.71 oy alan ve barajı aşamayarak Meclis dışında kalan CHP, 3 Kasım 2002 seçimlerinde yüzde 19.4 oy aldı ve Meclis'e giren ikinci parti olarak anamuhalefet görevini yürüttü. 2007 seçimlerinde yaklaşık yüzde 21 oy oranıyla 113 milletvekili çıkartan CHP, Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında girdiği 12 Haziran 2011 genel seçimlerinde yaklaşık yüzde 26 oy alarak 135 milletvekili elde etti.

Parti okulu açacak

Türk siyasi yaşamının en köklü partisi olan ve cumhuriyetin kuruluşundan bu yana 12 Eylül darbesi dönemi haricinde varlığını sürdüren CHP, yarın 88. kuruluş yıldönümünü kutlayacak. Kutlama etkinlikleri kapsamında ilk olarak CHP'li milletvekilleri, yöneticiler ve partililer saat 9.15'te Anıtkabir'i ziyaret edecek. Aslanlı Yol'daki yürüyüşün ardından Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, CHP'nin kurucusu Atatürk'ün mozolesine çelenk bırakacak ve saygı duruşunda bulunulacak. Daha sonra CHP'nin 2. Genel Başkanı İsmet İnönü'nün anıt mezarı önünde de saygı duruşunda bulunulacak ve çelenk bırakılacak. Kılıçdaroğlu saat 11.00'de Çankaya Çevre Sokak'taki eski genel merkez binasında Parti Okulu'nun açılışını yapacak. Kılıçdaroğlu, akşam saat 19.00'da ise CHP Genel Merkezi'nde bir kokteyl verecek.