Bütçe, Kasım'da çakıldı
Merkezi yönetim bütçesi geçen yıl 2 milyar 561 milyon YTL fazla verdiği Kasım ayında bu yıl 3 milyar 385 milyon YTL açık vererek yüzde 232'lik gerileme yaşadı. Faiz dışı fazla da aynı dönemde 4 milyar 837 milyon YTL'den 2 milyar 55 milyon YTL'ye inerek yüzde 57'lik düşüş gördü. Faiz harcamalarında patlama yaşanırken, vergi gelirleri düştü.
cumhuriyet.com.trMaliye Bakanlığı, Kasım ayı bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre; Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre bütçe giderleri yüzde 32 artarak 16 milyar 189 milyon YTL'den 21 milyar 375 milyon YTL'ye çıktı. Faiz hariç giderler yüzde 14.5 artarak 13 milyar 912 milyon YTL'den 15 milyar 935 milyon YTL'ye yükseldi. Faiz giderleri yüzde 139 artarak 2 milyar 276 milyon YTL'den 5 milyar 440 milyon YTL'ye çıktı.
Bütçe gelirleri yüzde 4.1 azalarak 18 milyar 749 milyon YTL'den 17 milyar 990 milyon YTL'ye geriledi. Böylece bütçe dengesi yüzde 232.2'lik gerileme ile 2 milyar 561 milyon YTL fazladan 3 milyar 385 milyon YTL açığa döndü. Faiz dışı fazla yüzde 57.5 azalarak 4 milyar 837 milyon YTL'den 2 milyar 55 milyon YTL'ye indi.
Seçim öncesi mahalli idare paylarında yüzde 24 artış
Bütçe giderlerinde yüzde 22.9'luk düşüş yaşanan sermaye transferleri dışında tüm kalemlerde artış oldu. Personel giderleri yüzde 14.5, Sosyal Güvenlik Kurumu devlet primlerinde yüzde 9.7, mal ve hizmet alımlarında yüzde 4.8, cari transferlerde yüzde 6.3, sermaye giderlerinde yüzde 87.8 artış gerçekleşti. Sağlık harcamaları 619 milyon YTL'den 600 milyon YTL'ye inerken, Kasım 2008 sağlık harcamalarının 274 milyon YTL'si kamu personelinin tedavi ve ilaç gideri, 326 milyon YTL'si yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderlerinden oluştu.
Cari transferler içinde tarımsal destekleme ödemeleri 277 milyon YTL olurken, mahalli idare payları yüzde 24.1 artarak 1 milyar 316 milyon YTL'ye çıktı.
Gelir, dış ticaret ve özel tüketim vergi gelirleri düştü
Bütçe gelirleri içinde vergi gelirlerinde yüzde 6 düşüş ile 16 milyar 756 milyon YTL'den 15 milyar 752 milyon YTL'ye inildi. Vergi dışı gelirler yüzde 3.9 azalarak 1 milyar 580 milyon YTL'den 1 milyar 519 milyon YTL'ye geriledi.
Gelir vergisinde yüzde 6.4, dahilde alınan KDV'de yüzde 21.1, ithalde alınan KDV'de yüzde 15.8, ÖTV'de yüzde 8.9, harçlarda yüzde 6.7 düşüş yaşandı. Kurumlar vergisinde yüzde 7.5, BSMV'de yüzde 15.3, damga vergisinde yüzde 1.7 artış oldu.
Kasım dönemine ilişkin bütçe değerlendirmesinde, faiz giderlerindeki artışın borç stokunun vade yapısından kaynaklanan dönemsel bir durum olduğu, sermaye giderlerindeki artışın ise başta GAP Eylem Planı olmak üzere bölgesel kalkınma ve ulaştırma projelerindeki gerçekleşmelerden kaynaklandığı ifade edildi.
11 aylık bütçr açığı 8.2 milyar YTL
Ocak-Kasım döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre, bütçe giderleri yüzde 9.6 artarak 184 milyar 402 milyon YTL'den 202 milyar 30 milyon YTL'ye çıktı. Faiz hariç giderler yüzde 11.5 artarak 137 milyar 440 milyon YTL'den 153 milyar 240 milyon YTL'ye, faiz giderleri yüzde 3.9 artarak 46 milyar 963 milyon YTL'den 48 milyar 791 milyon YTL'ye yükseldi. Bütçe gelirleri yüzde 10.9 artarak 174 milyar 687 milyon YTL'den 193 milyar 758 milyon YTL'ye çıktı. Böylece bütçe açığı yüzde 14.8 iyileşme ile 9 milyar 715 milyon YTL'den 8 milyar 272 milyon YTL'ye geriledi. Faiz dışı fazla yüzde 8.8 artışla 37 milyar 248 milyon YTL'den 40 milyar 518 milyon YTL'ye yükseldi.
11 aylık dönemde, yıllık bütçe açığı hedefinin yüzde 46, faiz dışı fazla hedefinin yüzde 106.6, bütçe giderlerinin yüzde 90.4, gelirlerinin yüzde 94.7'si gerçekleşti.
Bütçe giderlerinde; personel giderleri yüzde 12.5, Sosyal Güvenlik Kurumu devlet primi yüzde 10.5, mal ve hizmet alımları yüzde 9.3, cari transferler yüzde 8.5, sermaye giderleri yüzde 37.4 arttı. Sermaye transferleri yüzde 16.9 düştü.
Sağlık giderleri yüzde 2.2 artarak 5 milyar 876 milyon YTL oldu. Kamu personelinin sağlık harcamaları yüzde 2.6 artarak 2 milyar 260 milyon YTL, yeşil kartlıların harcamaları yüzde 1.9 artarak 3 milyar 616 milyon YTL olarak gerçekleşti.
Sosyal güvenlik açığı 24 milyar YTL
Sosyal güvenlik finansman açığı yüzde 4.3 oranında azalarak 24 milyar 121 milyon YTL oldu. Tarım destekleme ödemeleri yüzde 5.7 artarak 5 milyar 780 milyon YTL, mahalli idare payları yüzde 20.8 artarak 14 milyar 212 milyon YTL olarak gerçekleşti.
Toplamda yüzde 11 artış olan vergi gelirlerinde yıllık hedefin yüzde 91.5'ine ulaşıldı. Gelir vergisi yüzde 11.1, kurumlar vergisi yüzde 21.6, BSMV yüzde 16.9, ithalde alınan KDV yüzde 16, ÖTV yüzde 8.3, damga vergisi yüzde 8.6, harçlar yüzde 8.1 arttı. Dahilde alınan KDV ise yüzde 0.2 azaldı.