Bütçe açığı dört ayda yüzde 268 arttı

Maliye Bakanlığı Nisan ayı Bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre, Ocak Nisan döneminde bütçe açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 268 artışla 20 milyar 73 milyon TL'ye çıktı. Geçen yıl Ocak-Nisan döneminde bütçe açığı 5 milyar 449 milyon TL olmuştu.

2008 yılının ilk dört ayında 12 milyar 467 milyon TL olarak gerçekleşen faiz dışı fazla 2009 yılı Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 55 milyon TL oldu.


Bütçe giderleri yüzde 24.6 arttı

Aynı dönemde bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24.6 artışla 87 milyar 435 milyon TL'ye ulaştı. Geçen yıl aynı dönemde bütçe giderleri 70 milyar 200 milyon TL olmuştu. Geçen yıl yüzde 31.1 olan bütçe giderleri gerçekleşme oranı yüzde 33.7'ye yükseldi. Geçen yılın aynı dönemine göre faiz hariç bütçe giderleri yüzde 26.8 artış gösterdi. Diğer taraftan, geçen yılın aynı döneminde 17 milyar 916 milyon TL olan faiz giderleri, bu yılın Ocak-Nisan döneminde 21 milyar 128 milyon TL oldu. Geçen yıl 64 milyar 751 milyon TL olarak gerçekleşen bütçe gelirleri ise yüzde 4 artışla 67 milyar 361 milyon TL'ye yükseldi.


Sağlık giderleri yüzde 15.7 arttı

2009 yılı ilk dört ayında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 259 milyar 156 milyon TL ödeneğin yüzde 33.7'si kullanılarak 87 milyar 435 milyon TL gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 31.1 olmuştu. Personel giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.2 artışla 19 milyar 199 milyon TL'ye ulaştı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise yüzde 12.2 artarak 2 milyar 326 milyon TL oldu. Ocak-Nisan döneminde mal ve hizmet alım giderleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 27 artarak 7 milyar 128 milyon TL olarak gerçekleşti. Merkezi yönetim bütçesine dahil kamu idarelerinin mal ve hizmet alım giderlerindeki artışta, aile hekimliği uygulamasının yaygınlaştırılması, özürlü eğitimi ile taşımalı eğitim giderlerindeki artışlar etkili oldu. Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.7 artışla 2 milyar 443 milyon TL oldu. 2009 yılı Ocak-Nisan döneminde kamu idareleri 849 milyon TL genel tedavi ve ilaç gideri gerçekleşti. Yeşil kart tedavi ve ilaç giderleri bu yılın ilk dört ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.7 artarak 1 milyar 594 milyon TL olarak gerçekleşti.


Bütçeden sağlık ve emeklilik için yapılan transferler yüzde 42.5 arttı

Bu yılın Ocak-Nisan döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33.1 artışla 32 milyar 8 milyon TL olarak gerçekleşti. Cari transferler içinde yer alan KİT görev zararları 1 milyar 602 milyon TL oldu. Bu çerçevede Toprak Mahsulleri Ofisi'ne 1 milyar 269 milyon TL transfer yapıldı. Aynı dönemde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42.5 artışla 17 milyar 775 milyon TL'lik transfer yapıldı. Bu artışta, ekonomik gelişmelere bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim gelirleri tahsilatındaki yavaşlama etkili oldu. Ayrıca, 2008 yılı Ekim ayından itibaren uygulanmaya başlanan Sosyal Güvenlik Primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi de diğer bir etken oldu.


Tarımsal destekler yüzde 14.8 azaldı

Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.8 azalarak 2 milyar 731 milyon TL'ye geriledi. Aynı şekilde mahalli idare payları ise, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.7 artarak 5 milyar 89 milyon TL'ye yükseldi. Sermaye gideri 2 milyar 930 milyon TL olarak gerçekleşti. Aynı dönemde 767 milyon TL sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38 artarak 1 milyar 948 milyon TL'ye ulaştı. Faiz giderleri ise yüzde 17.9 artışla 21 milyar 128 milyon TL oldu.


Vergi gelirleri yüzde 4.1 azaldı

Bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 artarak 67 milyar 361 milyon TL'ye yükseldi. 2008 Ocak-Nisan döneminde bütçe gelirleri 64 milyar 751 milyon TL olmuştu. 2008 yılı Ocak-Nisan döneminde 53 milyar 158 milyon TL olan vergi tahsilatı, bu yılın aynı döneminde yüzde 4.1 azalışla 50 milyar 958 milyon TL'ye geriledi. Ocak-Nisan dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında Gelir Vergisi'nde yüzde 8.9, Dahilde Alınan KDV'de yüzde 12.1, BSMV'de yüzde 22.4 ve Damga Vergisi'nde yüzde 6.7'lik artış görüldü. Kurumlar Vergisi'nde yüzde 15, Özel Tüketim Vergisi'nde 3.4, Harçlarda yüzde 10.5 ve ithalatta meydana gelen azalışa paralel olarak İthalde Alınan KDV'de yüzde 32'lik bir azalma meydana geldi.


Nisan'da bütçe açığı yüzde 12 azaldı

Geçen yıl Nisan ayında 1 milyar 76 milyon TL olan bütçe açığı bu yılın aynı ayında yüzde 12 azalarak 947 milyon TL oldu. Bu dönemde faiz dışı fazla ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32.3 azalarak 2 milyar 91 milyon TL'ye geriledi. Bütçe giderleri 18 milyar 638 milyon TL oldu. Faiz hariç bütçe giderleri ise 17 milyar 972 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 4 milyar 166 milyon TL olan faiz giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 27.1 azalarak 3 milyar 38 milyon TL'ye düştü.


3G ihalesinden elde edilen gelir bütçe açığını iyileştirdi

Bütçe gelirleri ise Nisan ayında yüzde 14.2 artarak 17 milyar 562 milyon TL'den 20 milyar 63 milyon TL'ye yükseldi. Aynı dönemde vergi gelirleri tahsilatı 12 milyar 814 milyon TL oldu. Vergi dışı diğer genel bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 57 artarak 6 milyar 617 milyon TL'ye ulaştı. Vergi dışı diğer genel bütçe gelirlerinde ortaya çıkan artışta 3. Nesil GSM lisansına ilişkin olarak yapılan satıştan elde edilen KDV hariç 1 milyar 804 milyon TL tahsilat etkili oldu.

Nisan'da geçen yılın aynı ayına göre Gelir Vergisi'nde yüzde 5.1, BSMV'de yüzde 27.3, Dahilde Alınan KDV'de yüzde 49.4, Özel Tüketim Vergisi'nde yüzde 8.9 ve Damga Vergisi'nde yüzde 4.3 bir artış meydana geldi. Dahilde alınan KDV'deki artışta 3. nesil GSM Lisansının satışından elde edilen 316 milyon TL etkili oldu. Bu dönemde oluşan 534 milyon TL red ve iadelerin etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre Kurumlar Vergisi yüzde 297, tapu harçlarındaki indirim nedeniyle Harçlar yüzde 18 ve ithalatın azalmasına paralel olarak da İthalde Alınan KDV yüzde 35 azalış gösterdi.