Bu hastalığa dikkat: Alzheimer ile karıştırılıyor

Beyinde su birikmesi olarak tanımlanan hidrosefali, her yaş grubunda gözükmekle birlikte daha çok yenidoğan ve yaşlı kişilerde ortaya çıkıyor. Bebeklerde en önemli belirtisi kafatası büyüklüğü olan hidrosefali, yaşlılarda unutkanlık ve yürüyüş bozukluğu gibi şikâyetlerle ortaya çıktığı için Alzheimer ile karıştırılabiliyor. Cerrahi yöntemlerin de kullanıldığı hidrosefalinin tedavisinde, beyinde biriken suyu dolaşım sistemine katan şant uygulamaları iyileştirici sonuçlar yaratabiliyor.

Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahı Prof. Gökhan Akdemir, oldukça hassas bir işlem olan şant ameliyatlarının uzman ellerde güvenle uygulandığında sonuçların hayat kurtarıcı olduğunu belirterek “Ömür boyu kullanılan şant, belirli aralıklarla kontrol edilmelidir. Nadir de olsa enfeksiyon, alerjik reaksiyon ve tıkanmalar nedeniyle şantın değiştirilmesi gündeme gelebilmektedir” uyarısında bulunuyor.

Yaklaşık 1.5 kg. ağırlığındaki beyin, kafatasında beyin omurilik sıvısı denilen bir sıvının içinde bulunuyor. Beyin karıncıklarında üretilen bu sıvı günde 3 kez yenilenerek dolaşım sistemine katılıyor.

Travmaya dikkat
Memorial Şişli Hastanesi Beyin Sinir ve Omurilik Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Akdemir, beyinde bulunan 200 milyara yakın hücrenin ürettiği kirliliği temizlemeyi ve hücreler arası iletişimi sağlayan bu sıvınin aynı zamanda beyni travmalara karşı da koruduğunu vurgulayarak “Beyin omurilik sıvısı, enfeksiyon, tümör, travma, emilim bozukluğu veya tıkanıklık gibi nedenlerle dolaşım sistemine katılamadığı durumlarda kafatasının içinde birikmeye başlamaktadır. Hidrosefali olarak tanımlanan bu durum her yaş grubunda gözükebilmekle birlikte daha çok yenidoğan bebeklerde ve yaşlı kişilerde ortaya çıkmaktadır” diyor. Yenidoğan ve yaşlı kişilerin haricinde de görülebilen hidrosefalinin en önemli nedenleri arasında menenjit, enfeksiyonlar veya beyin tümörlerinin geldiğini yineleyen Akdemir, bu hastalarda şiddetli baş ağrısı, sara tarzı nöbetler ve kusma gibi belirtilerin görülebileceğini söylüyor.

Paytak adımlar...
Yaşlılarda oluşan normal basınçlı hidrosefalinin yürüme bozukluğu, unutkanlık, idrar kaçırma gibi şikâyetlere yol açtığı için belirtilerin Alzheimer ile karıştırılabileceğini söyleyen Akdemir, şöyle devam ediyor:
“Yıllar öncesini net hatırlayan ancak yakın zamanı karıştırabilen hastaların yürüyüşleri de paytak ve küçük adımlar şeklindedir. Hasta yakınlarının yaşlılığın normal süreci olarak algıladığı bu belirtiler ihmal edilebilmektedir. Aradaki farkı ortaya koyabilmek için hastaya nöro psikolojik test uygulanıp omurilikten bir miktar sıvı alınmaktadır. Belden alınan sıvının ardından kısa süre içinde hastanın yürüyüşünde, idrar kontrolünde düzelme görülmesi hidrosefali teşhisinde önemli bir göstergedir.”

Şant ameliyatları Bebeklerde ve yaşlılarda hidrosefalinin belirti ve nedenleri farklı olsa da tedavisinde en sık uygulanan yöntemin şant sistemi olduğunu anlatan Akdemir, özetle şunları dile getiriyor:  “Alerjik reaksiyonları çok az olan ve silikondan yapılan şant bir nevi su taşıma sistemidir. Basınç kontrolünü sağlayan bir valfi bulunan şant, genel anestezi altında kafatasında açılan delikten nöronavigasyon yardımıyla beyinde su üreten karıncığa yerleştirilir. Şantın diğer ucu ise cilt altından genellikle karın boşluğuna yönlendirilir. Oldukça hassas bir işlem olan şant işlemi uzman ellerde güvenle uygulanabilmekte, sonuçları hayat kurtarıcı olabilmektedir. Ömür boyu kullanılan şant belirli aralıklarla kontrol edilmelidir. Nadir de olsa enfeksiyon, alerjik reaksiyon ve tıkanmalar nedeniyle şantın değiştirilmesi gündeme gelebilmektedir.  Tıkanmanın neden olduğu hidrosefali durumlarında hastaya göre endoskopik cerrahi yöntemleri uygulanabilmektedir. Beyinde su toplanmasına neden olan bir tümör veya lezyon ise cerrahi tedavinin ardından sorun normale dönebilmektedir.”