Brezilya rüyası için kâbus gün

Eski gerilla Dilma Rousseff (68), 1964 darbesi sonrası sosyalist gerilla hareketine katıldı. 1970-72 yılları arası hapse atıldı, işkence gördü. 2011’de Brezilya’nın ilk kadın devlet başkanı oldu.

Latin Amerika’da bir solcu yönetim daha sırat köprüsünden geçiyor. Kamu petrol devi Petrobras’daki yolsuzluk skandalı ve ekonomik durgunluğun vurduğu Brezilya’da, Ulusal Kongre’nin alt kanadı, Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in azledilmesi için soruşturulma açılması teklifini oyladı. Türkiye saatiyle dün akşam 8’de başlayan oylama, televizyondan canlı yayımlandı. Teklifin Kongre’nin üst kanadı olan Senato’ya iletilmesi için, tek tek oy kullanan 513 milletvekilinden 342’sinin, yani üçte iki çoğunluğun onayı gerekiyordu.

Yüz binler sokakta

Muhalif cephe oylamaya kendinden emin girdi. Zira iktidarın büyük ortağı Brezilya Demokratik Hareket Partisi (PMDB) ile Brezilya İlerici Partisi (PP) koalisyondan ayrıldıklarını duyurmuş, ardından koalisyon ortaklarından Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Brezilya Cumhuriyetçi Partisi (PRB) de Rousseff aleyhinde oy kullanacaklarını açıklamıştı. Ancak Rousseff’in liderliğindeki İşçi Partisi’nin (PT) direnişiyle, mecliste uzun ve ateşli tartışmalar yaşandı.

Dışarıda ise Rousseff karşıtı ve yanlısı yüz binlerin gösterileri vardı. Kongre önünde toplanan gruplar arasında çatışma çıkmaması için tedbir alan polis, aralarına 1 kilometre uzunluğunda ve 2 metre yüksekliğinde metal duvar dahi çekti. Brezilya’nın pek çok kentinde de gösteriler yapıldı.

2014’te yeniden seçilebilmek için bütçe rakamlarıyla oynayarak büyüyen açığı gizlemekle suçlanan Rousseff, iddiaları reddetmekle birlikte, yaşananları hükümete yönelik “darbe girişimi” olarak değerlendiriyor. Yardımcısı Michel Temer ve Meclis Başkanı Eduardo Cunha’nın görevden alınması için kendisine komplo kurduğunu öne sürüyor.

Senato’ya gidecek

Meclis’ten Rousseff aleyhinde karar çıkması halinde Senato’ya gönderilecek olan soruşturma talebinin kabulü için salt çoğunluk yeterli olacak. Senato’nun onayı halinde, Rousseff’in yetkileri 180 günlüğüne askıya alınarak hakkındaki iddialar soruşturulacak. Bu süreçte Devlet Başkanlığı görevini yardımcısı Temer üstlenecek. Soruşturma sonrası Senato’nun üçte içisinin onay vermesi halinde, Rousseff azledilecek. Temer ise geçici başkanlığını sürdürecek.

İlk taşı kim atacak?

Dilma Rousseff’in azledilmesi halinde yerini alacakların yolsuzluk dosyaları toplansa, buradan Brezilya’ya yol oluyor. Eski şehir gerillası olan kadın lider de Folha de Sao Paulo gazetesindeki makalesinde duruma “Masum bir kadını mahkûm edip yolsuzları kurtarmak istiyorlar” diye tepki gösterdi.

Azil sürecinin mimarı, dünkü oylamanın yöneticisi Meclis Başkanı Eduardo Cunha, Petrobras’taki dev hortumlama şebekesiyle bağlantılı olarak milyonlarca dolar rüşvet almakla suçlanıyor. Rousseff azledilirse görevini devralacak yardımcısı Michel Temer de yasadışı petrol sanayii anlaşmalarına karıştı.

Cinayet ve tecavüz de var

Hiyerarşide Temer ve Cunha’dan sonra gelen Senato Başkanı Renan Calheiros ise vergi kaçırmak ve lobicilerle yasadışı para ilişkilerine girmekle suçlanıyor. Piramidin altına indikçe sorun daha da büyüyor. Kongre’nin alt kanadındaki 513 vekilin yarısından çoğu hakkında yolsuzluk, hatta cinayet ve tecavüz iddianameleri var. Rousseff’in azli için düğmeye basan soruşturma komisyonundaki 65 vekilin 36’sı da bunlar arasında. Senato’da ise 81 üyenin yüzde 60’ı hakkında iddianame bulunuyor.