Boru hattına sabotaj

Enerji Bakanlığı yetkilileri, petrol boru hattının Irak tarafında sabotaj nedeniyle 2 gün önce akşam saatleri itibariyle petrol sevkıyatının durduğunu anımsattı. Irak yetkililerinin hatta oluşan arızanın 5-6 gün içinde giderilebileceğini bildirdiğini ifade eden yetkililer, ham petrol sevkıyatının da 1 hafta içinde başlayabileceğini kaydettiler.

Irak Petrol Bakanlığı sözcüsü Asım Cihad, boru hattının 55. kilometresindeki bölümüne önceki gün düzenlenen sabotajda hasar meydana geldiğini ve önemli miktarda ham petrolün dışarı aktığını belirtmişti.

Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, 27 Ağustos 1973'te Türkiye ile Irak hükümetleri arasında imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde Irak'ın Kerkük ve Diğer üretim sahalarında üretilen ham petrolün Ceyhan (Yumurtalık) Deniz Terminali'ne ulaştırılması amacıyla inşa edildi.

986 kilometre uzunluğundaki ilk hat 1976 yılında işletmeye alındı ve ilk tanker yüklemesi 25 Mayıs 1977'de gerçekleştirildi. Daha sonraki yıllarda boru hattının kapasitesinin artırılması amacıyla birinci ve ikinci tevsii projeleri hayata geçirildi. Bu kapsamda yapılan çalışmalarla 1984 yılında boru hattının başlangıç kapasitesi 35 milyon tondan 46,5 milyon tona yükseldi.

İkinci tevsii projesiyle de birinci boru hattına paralel olan ve inşaat çalışmaları 1985 yılında başlayan ikinci boru hattı 1987 yılında tamamlandı. Bu boru hattı ile yıllık taşıma kapasitesi 70,9 milyon tona ulaştı.

Hattın Türkiye sınırları içinde kalan kısmının mülkiyeti, işletilmesi, kontrolü, bakım ve onarımı BOTAŞ'a ait.
 

Hattın işletmesi otomatik olarak kontrol ediliyor

Boru hattının işletimi, etkin bir telekomünikasyon sistemi ile sağlanıyor. Bu sistem sayesinde boru hattı işletmesi, Irak ve Türkiye'deki ana kontrol merkezlerinden otomatik olarak kontrol ediliyor.

Ham Petrol Boru Hattı Sistemi'nin Türkiye sınırları içinde kalan kısmında 6 pompa istasyonu (Silopi, İdil, Midyat, Viranşehir, Araban, Pazarcık) bulunuyor.

Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı ile geçen yıl 18,1 milyon ton (132,9 milyon varil) ham petrol taşındı.

Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı ile yapılan ham petrol taşımacılığı yıllar itibariyle şöyle:
 

TAŞINAN PETROL YILLAR (1000 VARİL)
------ --------------
2002 175,667
2003 60,278
2004 37,684
2005 13,167
2006 12,932
2007 43,699
2008 132,941