"Biri Türkiye-İsrail arabuluculuğunu yapmalı"
Türkiye'nin İsrail ile ilişkilerinde yaşanan kriz çözülmeden İsrailli-Arap barışını teşvik amacıyla bazı roller üstlenebileceği ancak arabulucu olabilmesi için Türkiye-İsrail ilişkilerinin onarılması gerektiği öne sürüldü.
cumhuriyet.com.trHaaretz gazetesince yayımlanan bir makalede, Türkiye'ye, "Filistinler arasındaki birliğini teşvik etmek, Gazze'de tırmanmayı önlemek ve bölgesel düşünce kuruluşlarını bir araya getirmek" olmak üzere üç rolü önerilirken, Türkiye'nin, İsrailliler ile Araplar arasında arabulucu olabilmesi için "önce biri ortaya çıkıp İsrailliler ile Türkler arasında arabuluculuk yapması gerektiği"ni öne sürüldü.
Haaretz gazetesince yer verilen, İsrail Bölgesel Dış Politikaları Enstitüsü kurucusu Dr. Nimrod Goren imzasını taşıyan makalede "Türkiye, Yardım Etmek İçin Ne Yapabilir" sorusuna yanıt arandı.
"Türkiye, yapıcı İsrail-Arap müzakerelerini kolaylaştırmak için tüm kabiliyetlerini kullanmaya istekli" sözleriyle başlayan Goren, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün bir süre önce New York Times gazetesinde yayımlanan makalesinden alıntıları yaptıktan sonra Türkiye'nin tüm dünyada arabuluculuk yaptığını, Botswana'nın bile Türkiye'nin yardımını talep ettiğini kaydetti.
"Türkiye'nin bölgesel arabuluculuğu marka oldu"
Türkiye'nin bölgesel arabuluculuğunun her zaman başarılı olmasa da "komşularla sıfır sorun" politikasının "marka"sı haline geldiği vurgulandığı makalede buna karşın Türk arabuluculuğunun, İsrail-Arap anlaşmazlığında kullanılmadığına dikkat çekildi.
Mevcut İsrail hükümetinin Türkiye'nin artık "dürüst bir arabulucu" olamayacağını, İsrail halkının da aynı fikirde olduğu gibi göründüğünü kaydeden Goren, buna karşın Türkiye'nin arabulucu olmadan İsrail-Arap barışını teşvik için "Filistinler arasındaki birliğini teşvik etmek, Gazze'de tırmanmayı önlemek ve bölgesel düşünce kuruluşlarını bir araya getirmek" olmak üzere, üç rol üstlenmesini önerdi.
"Türkiye düşman olarak algılandığı sürece masada yeri olamaz"
Makalede Türkiye'nin, önerilen üç rolünü, resmi müzakerelerde arabuluculuk yapmadan ve İsrail ile krizi çözülmeden önce yürütebileceği savunulduğu makalede "Gül'ün açıklamaları, Türk-İsrailli ilişkiler, tümüyle siyah ve beyaz olmadığını gösteriyor. Türkiye'nin İsrail ile ilgili sert eleştirilerinin yanı sıra barış sağlanmasına yardım etmeye de istekli" yorumu yapıldı. Makalede şöyle devam edildi:
"Ancak, İsrailliler Türkiye'yi düşmanca bir devlet olarak algıladığı sürece, Türkiye'ye, gelecekteki İsrail-Arap müzakere masasında bir yer kolay kolay verilmez. Türkiye'nin İsrailliler ile Araplar arasında arabuluculuk yapabilmesi için önce biri ortaya çıkıp İsrailliler ile Türkler arasında arabuluculuk yapmalı. Bu, hem Ankara'nın hem de İsrail'in en iyi çıkarına olacak."