'Avrupa yakası sakat, Anadolu güvenli'

Jeofizik Profesörü Ahmet Ercan Van'daki deprem sonrasında olası İstanbul depremiyle ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu. Vatan'a konuşan Ercan'ın sorulara verdiği yanıtlar şöyle...

- Siz nerede oturuyorsunuz?

Ortaköy.

- Yer nasıl?

Ben evi almadan önce bu titreşimcik ölçülerini aldım. 4 katlı bir apartman ve ben en alt katında oturuyorum. Ama sağlam...

İstanbul’daki binaların yüzde 8.5’u 80 yıldan yaşlı, yüzde 20’si 25-80 yaşında, yüzde 69’u 0-25 yaşında. Yapıların yüzde 57’si ise deniz kıyısında... Deniz kıyısındaki yapıların da yüzde 50’si dört kattan daha çok katlı. Bunlar çınlamaya gelir ve dolayısıyla çok çalkalanır. Yani çökme tehlikesi var. 25 yaşından yaşlı olan binalar ise asla güvenli değildir. Ama sizin oralar hep kayalık. Kaya üzerindeki yapılar aşağı yukarı depremi yüzde 25 daha az görür. Mesela ovadaki yapı 4 görürse, siz 3 görürsünüz. Yani daha güvenli ve sizin orada daha çabuk sönümlenir deprem dalgaları. Mesela siz Cihangir’de daha az sallanırken, aşağıda kıyıdaki Mimar Sinan Üniversitesi daha çok sallanacak. Dolayısıyla aşağıda daha fazla yıkım olacak.

En tehlikeli iller

- Peki şu anda Türkiye’de en tehlikeli iller hangileri? Hangi illerde daha yakın bir zamanda deprem bekliyorsunuz hocam?

Ben 2003’te 33 yerde deprem olacak diye belirtmiştim. Onlar biliyorsunuz bir bir oluyor. Van-Erciş ilk başlangıç noktasıdır. Şu anda Yenice-Gönen, Muş-Varto, Hatay, Bodrum, Marmaris ve Fethiye’nin bulunduğu Elmalı Yarımadası, Göller bölgesi, yani Afyon, Isparta, Burdur, Aydın-Nazilli, Manisa-Akhisar, Denizli-İzmir ve Balıkesir ili...

- Peki hocam İstanbul’daki en tehlikeli yerler nereler?

Çok kabaca söyleyecek olursam, en sakat yer Avrupa yakası. Anadolu yakasının hemen hemen her yeri çok güvenli. Cankurtaran’dan başlayıp Ayasofya’ya, oradan Süleymaniye’ye, oradan Fatih’e, Edirnekapı’ya, oradan Küçükçekmece ve Büyükçekmece göllerinin kuzey kıyısına bir çizgi çekin. Bu çizginin güneyindeki yerler depremde en çok hasar, en çok yıkım görecek yerlerdir. Aynı zamanda çarpık yapılaşmanın ve tarihi İstanbul’un bulunduğu yerler de burasıdır. Bu yüzden bizim bir an evvel tarihi İstanbul’u güçlendirmemiz gerekiyor. Onu yıkıp yeniden yapamayız.
 

Van'da tehlike bitmedi

- Van'da şimdi tehlike geçti diyebilir miyiz?

Tehlike hâlâ geçmedi. Bu beklenen depremlerden biriydi. Van’da şu anda tehdit altında olan yer Kuzey’deki Erciş kırığı ve onun ikincil kırıklarıdır. Şu anda yaklaşık olarak Timar Köyü ile Erciş doğrultusundaki Erciş kırığının kendisi ya da ikincil kolları baskı altında gerilmekte ve depremlerini oluşturmak için beklemektedir. Bu gerginlik önümüzdeki 2 ay boyunca sürecektir.

- Bu yeni depremin büyüklüğü ne olacaktır peki?

İlk gün de belirttiğim gibi 5.2 ve 5.4’ten daha büyük olabilir. 6 büyüklüğünde bile olabilir. 6.2’den büyük olması biraz zor. Çünkü geçmişteki deprem kimliklerini araştırınca şunu görüyorsunuz; en büyük artçı deprem ana depremin yaklaşık bir puan düşüğü kadar oluyor. Ama ille de bu böyle olacak anlamına gelmez.