AVM'lerin açılışı için çok acele edilmeyecek

Çin'de başlayan ve tüm dünyayı etkisine alan koronavirüs salgının etkisini sınırlamak için son dönemde haftasonları sokağa çıkma kısıtlaması uygulaması yapılırken, Türkiye'de gelişmelerin Mayıs sonunda ekonomik faaliyetlerde açılması için yapılan tahminleri teyit ettiği belirtildi.

Son birkaç gündür koronavirüs tedavisinde iyileşenlerin yeni vaka sayısını geçmesi ve vaka sayısı ile vefatların düşüş göstermesi ekonominin yanı sıra sosyal hayatta bazı tedbirlerin gevşetilebileceği yönünde görüşlerin dile getirilmesini sağladı. Benzer gelişmelerin yaşandığı birçok ülke de son dönemde bu yönde adım atmaya başladı.

3-4 AY KAPANMASI MÜMKÜN DEĞİLDİ

Reuters'a bilgi veren üst düzey bir yetkili, "Türkiye ekonomisinin 3-4 ay kapatılması gibi bir durum hiçbir şekilde mümkün değildi. Bu süreçte belli dönemlerde haftasonlarında hareket alanı kısaltılarak koronanın etkisi ve yayılması kısıtlanmaya çalışıldı. Son Bakanlar Kurulu toplantısında da gelişmeler ele alındı. Süreç kaçınılmaz olarak zarar verse de ekonominin çok daha büyük hasar görmesi engellendi" dedi ve şöyle devam etti:

"Gelinen noktada vaka ve vefatlara bakıldığında olumlu bir ivmeye gelindi. Bu andan itibaren artık ekonomi açısından da bir fırsat doğdu. Artık ekonominin bir an önce normalleşmesi lazım. Son bir aydır yapılan çalışmalarda mayıs sonu ekonomide artık açılmanın mümkün olacağı tahminleri yapılıyordu. Gelişmeler bunu teyit etti. İkinci bir dalgaya izin vermeden ekonominin açılması için adımlar atılacak. Böylece yılın ikinci yarısında büyümede pozitif sonuçlar görülmesi sağlanacak. Bu da bu yılki daralmanın daha ilerlemesini engellemiş olacak."

FAALİYETLERE BAŞLAMA TALEBİ

Ekonomistler, uluslararası kuruluşlar ve bazı ekonomi yetkilileri koronovirüs etkisiyle Türkiye ekonomisinde bu yıl daralmanın olacağını öngörüyor.

Son dönemde Almanya İtalya ve İspanya'nın yaptığına benzer şekilde Türkiye'nin de kendi ekseni açısından doğru adımları atacak programlı ve kontrollü bir takvim ortaya koyacağını kaydeden aynı yetkili, şöyle devam etti:

"Birkaç haftadır bazı büyük sektörler başta olmak üzere sektörlerden normalleşme ve faaliyetlere kademeli olarak başlama konusunda talepler oldu. Bunlar hükümete de iletildi. Hem kamu hem özel sektörde ekonomi ve günlük hayatta normalleşmenin nasıl olacağına yönelik ayrı ayrı çalışmalar var. Özel sektör de kamu gibi çalışma hayatına dönüldüğünde sağlık risklerinin minize edilmesi için neler yapılabileceğine yönelik önerileri getiriyor."

EK TEDBİRLER GÜNDEME GELEBİLİR

Kamunun düzenleyici ve teşvik edici adımlar atabileceğinin altını çizen yetkili, "Finansal alanda ve vergide düzenlemeler,  teşvikler, ertelemeler, istihdam sağlanması için kolaylıklar, üretim maliyetlerinin düşürülmesi için her türlü adımın atılması gerekiyor. Çalışmalar yapılıyor. Bu konu Bakanlar Kurulu'nda da dün ele alındı. Bugün yapılacak FİKKO toplantısında da bazı ek adımlara yönelik tedbirler de gündeme gelebilir. Bu anlamda bugünkü toplantı da önemli."

ÜRETİMİN DEVAMLILIĞI SAĞLANMALI

Yetkili, üretimin desteklenmesi için her türlü adımın gündemde olduğunu belirterek, "İç tüketimi tetiklemek, taleplerin öne çekilmesi devlet eliyle yapılması gereken düzenlemelerden geçiyor ki bunun vergisel altyapısı zaten temin edilecek. Ancak bu talebe karşılık verecek arzı sağlamak için sektörlerin ve işletmelerin ayağa kalkması, üretimde devamlılığın sağlanması gerekiyor. Bazı indirimleri kapsayan teşvikler, işletmelerin hammadde temini ve diğer giderlerinin düşürülmesi, vergi gibi ödemelerinin ertelenmesi, istidamı artıracak ilave desteklerin verilmesi gündeme gelecek. Yani arz ve talepte aynı anda canlanmanın sağlanması gerekiyor" dedi.

DIŞ TALEPTE SIKINTI VAR

Ekonomi için yurt içindeki adımlarının atılmasının mümkün ama dış talep sıkıntısının ciddi olduğunu kaydeden yetkili, dünya ekonomileri açılmadığı için ihracata yönelik sektörlerde üretim başlasa bile ürünün satılması açısından sıkıntı bulunduğunu kaydetti.

 "İhracatta şirketleri daha rekabetçi yapacak birkaç adım ve teşvik gündeme gelebilir. Şu anda bazı sektörlerde ihracat yüzde 40-50 bandında gerçekleşiyor. Bunun artırılması gerekli. Bu konuda bir çalışma var" diyen aynı yetkili, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şu anda özellikle turizm ve havacılık sektörlerinde faaliyetlerin artması için bir talep ve çalışma var. Sanayi Bakanlığı işletmelerin nasıl çalışacağı, sosyal mesafe detayları, dezanfeksiyon, insan sağlığını koruyacak adımlar üzerinde duruyor. Sonuçta işletmelere kontrol kameralarının kurulması da örneğin bunlardan biri. Sağlık, Çalışma ve Tarım Bakanlığı tarım sektöründe normalleşme ve çalışma şartlarına yönelik çalışmayı yürütüyor. Tüm bunlar yapılırken temel hareket noktası ikinci bir dalga riskinin ortaya çıkmaması."

RAMAZAN SONRASI DA HAFTASONLARI KISITLAMA SÜRECEK

Ramazan sonuna kadar haftasonları uygulanan kısıtlamanın devam edeceğini kaydeden yetkili, Bilim Kurulu ve bilim insanlarının, bakanlıkların yaptığı çalışmaların temel alınarak bir takvim belirlenmesi ve erken bir normalleşmeye gidilmemesinin temel yaklaşım olduğunu vurguladı. Yetkili, "Bunda azalan vaka ve vefat sayıları dikkate alınacak. İhtiyatlı bir şekilde bu takvim netleştirilecek. Sağlık Bakanlığının tavsiye ve tespitleri ile gidilecek" diye konuştu.

AVM'LERİ AÇMAK İÇİN ADELE EDİLMEYECEK

AVM'lerin hangi şartlara göre açılacağı ve uygulanacak kurallar üzerinde de çalışıldığını kaydeden yetkili, "AVM'lerin açılışta ve kapanışta, gün içinde belli aralıklarla dezanfeksiyonu, çalışanların sağlık kontrolleri, bilgilendirilmeleri, sosyal mesafe, açılıp kapanma saatleri ve günler, giriş ve çıkışta ateş gibi kontroller ve tüm girişlerde dezanfektan kullanımı gibi kriterler üzerinde çalışılıyor. Bu konuda çok fazla acele edilecek bir durum henüz yok. Kademeli geçiş olabilir" dedi.